قرن ششم و هفتم هجری دو قرن مهم و حساس در تاریخ سفالگری ایران محسوب می شوند. پایان نامه ی حاضر پژوهشی است پیرامون تکنیک سایه نما که از انواع فنون رایج در آن دوره بوده است. گرچه به دلیل عدم وجود نمونه های تاریخ گذاری شده ی این تکنیک، نمی توان در مورد زمان دقیق پیدایش آن اظهار نظر کرد اما وجود نمونه های فراوانی از این فن در قرن ششم هجری قمری گواهی رواج آن در این مقطع زمانی می باشد. در پژوهش پیش ر...

چکیده ارزش نقش کتیبه ی نادری به قدمت، نحوه ی اجرای اثر و موقعیت جغرافیایی محل قرارگیری آن است. این اثر از جمله ی معدود آثار برجای مانده از دوران افشاری در ایران محسوب می شود و تنها کتیبه ی صخره ای از این دوره است. بستر به کارگرفته شده در ساخت این اثر بدنه های صخره ای دره ی دربند ارغون شاه در حاشیه-ی راه ارتباطی به شهر کلات نادری است که از جنس سنگ های آهکی دولومیتی تشکیل شده اند. بر طبق نتایج آ...

چکیده جمهوری داغستان به دلیل واقع شدن در حاشیه غربی دریای مازندران و فاصله جغرافیایی بسیار کم از ایران زمین هموار از دیرباز مورد توجه و علاقه ایرانیان بوده است. از دوران ساسانیان که شهر دربند در جنوب داغستان یکی از گذرگاه های مهم ایران و بیزانس را تشکیل می داده تا دوران جنگ های ایران و روس این ارتباط فرهنگی وجود داشته است. شهر کاملاً ایرانی دربند هر محقق ایرانی را مجذوب خود و اشتیاق به مرور این...

        رویارویی ایران و روم در عصر ساسانی بر اساس   کتیبه شاپور بر کعبه زردشت     سیروس نصراله‌زاده [1]     تاریخ دریافت: 25/6/90   تاریخ تصویب: 5/4/92     چکیده   مقاله حاضر درخصوص روابط و سیاست خارجی ایران و روم در زمان شاپور اول ساسانی است. این روابط سیاسی که سه جنگ بزرگ را دربرداشته، نقطه عطف بزرگی در تاریخ ساسانیان است. منبع آگاهی ما از این روابط، برمبنای منابع رومی بوده است. اما در زمان ...

کتیبه ها از اسناد و مدارک مهم و ارزشمند تاریخی به شمار می روند که، مورخ را خصوصاً از رجوع به آن جهت تفسیر و تبین تاریخ، گریزی نیست .کتیبه نادری که در مدخل غربی قلعه کلات در سینه کوهی مرتفع جای گرفته و با آغوشی فراخ پذیرای قدوم میهمانان این دژ می باشد نیز، از چنین فایدتی خالی نیست. این کتیبه که دارای 24 بیت شعر به زبان ترکی – فارسی می باشد، دربرگیرنده ی مضامین و داده های فراوانی، پیرامون ابعاد م...

سفالگری یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که تجلی گاه باورها، اساطیر و جهان بینی تمدن های بشری به شمار می آید و نقوشی که بر سفال نقش می بندد، معرف میراثی است که در آن بستر به وجود آمده است. هنر سفالگری در طی نخستین سده های اسلامی، غنا و ارزشی بیش از پیش یافت. در طبقه بندی انواع سفالینه های دوره اسلامی، سفال های نوع آقکند از جایگاه ویژه ای برخوردارند. در مقاله حاضر، سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه...

هنر سفالگری دورۀ صفوی همچون دیگر هنر های این دوره شاهد بالندگی و پویایی بسیاری بوده است. در مراکز متعددی در این دوره سفال های ممتازی از زرین فام وکوباچی و«سفید وآبی» گرفته تا سلادون و گمبرون پدید آمده است. در این میان از دو شهرکرمان و مشهد سرامیک های بسیاری به جا مانده است. این پژوهش که با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مکتوب انجام شده است با آگاهی به اینکه کرمان و مشه...

خط وخوش نویسی از همان ابتدای دوره اسلامی به عنوان هنری ماندگار وارزشمند نمود یافت وتوانست جای خود رادر کنار دیگر هنرهابه نمایش بگذارد.یکی از بسترهایی که خوشنویسی علاوه برپیام رسانی به عنوان عنصر تزیینی به کار گرفته شد کتیبه مناره ها بود. در سده های پنجم تا هشتم حضور مناره های آجری در معماری ایران بسیار چشمگیر است. علاوه بر تزئینات متنوع آجرکاری، وجود کتیبه های آجری نیز از جایگاه ویژه ای برخورد...

پهنۀ فرهنگی محدوده ای جغرافیایی است که در آن گروهی تقریباً گسترده با مشخصات فرهنگی مشترک وجود داشته باشند. شهر نیشابور در دوران اسلامی- که بقایای آن امروزه در جنوب شرق شهر کنونی نیشابور قرار دارد- در سده های نخست تا هجوم مغولان همراه بلخ، مرو و هرات جزء چهار ربع خراسان بزرگ بوده که فقط نیشابور در ایران امروزی باقی مانده است. بر اساس منابع تاریخی و جغرافیایی سده های نخست و میانی اسلامی، نیشابور ب...

با ورود سلجوقیان به نیشابور، تحولات اجتماعی و اقتصادی فراوانی در این شهر پدید آمد. نیشابور در این دوره از بعد اقتصادی پیشرفت فراوانی کرد و به مرکزی برای بازرگانانی که از این شهر به طرف جنوب ایران تا خلیج فارس و هند می رفتند، تبدیل شد. این مقاله در جست وجوی یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است که ورود سلجوقیان به نیشابور چه اثری بر اوضاع اقتصادی، تجاری و بازرگانی این شهر داشته است؟ یافته­های این ...