از دهه 70 میلادی توسعه روستایی بعنوان یک بخش ضروری در توسعه ملی کشورها مورد توجه قرار گرفته است. برای برنامه ریزی مناسب توسعه روستایی در قالب رهیافت توسعه همه جانبه ضروری است که برنامه ها بر مبنای اطلاعات دقیق از وضعیت شاخص های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی در سطح روستاها تدوین شود. تعیین و تحلیل سطوح برخورداری نواحی روستایی در بخش های مختلف با استفاده از روش های کمّی نقش مهمی در این فرایند دارد. بر...

بیکاری و کمبود فرصت­های شغلی به عنوان  مشکل اصلی روستاهای کشور، ضمن راندن بخش قابل ملاحظه ­ای از نیروی انسانی مناطق روستایی، آثار نامطلوبی بر ساختارهای جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی شهر و روستا تحمیل کرده است. وضعیت بخش کشاورزی حاکی از این واقعیت است  که در آینده، افزایش اشتغال در نواحی روستایی نیازمند توسعه بخش­ های صنعت و خدمات است و لذا یکی از راهبردهای اصلی حل مشکلات روستایی، متنوع سازی ساختاری...

       هدف اصلی برنامه­های توسعه نواحی روستایی دستیابی به الگویی مناسب برای توزیع سکونتگاه­ها، امکانات و فعالیت­ها بر اساس ظرفیت­های سرزمین است. هدف تحقیق حاضر بررسی توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی سکونتگاه­های روستایی است. روش تحقیق جهت دستیابی به هدف فوق توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق سکونتگاههای روستایی بخش مرکزی شهرستان ارومیه است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از سرشماری عمومی نفوس و مسک...

اگر چه زنان کمک عمده ای به تولید مواد غذایی در سطح جهان معمول می دارند. اما به ندرت از خدمات ترویجی سود می برند. تماس ناچیز آنان با موسسات ارائه کننده خدمات ترویجی باعث گردیده تا مسایل آنان به ندرت در نظام ترویج منعکس شود. اطلاعات حاصل شده از بررسی سال 1989 سازمان خواربار و کشاورزی (فائو) نشان می دهد که در حدود 5 درصد از کل منابع ترویج کشاورزی در سطح جهان؛ برای کشاورزان زن اختصاص داده شده و فقط...

       یکی از مراحل برنامه­ریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است. ضروری است که در این زمینه با اتخاذ رویکرد توسعه پایدار مبتنی بر مدیریت ریسک، به کاهش آثار نامطلوب مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی نیز اقدام شود. بر این مبنا در سال­های اخیر استفاده از روش های تصمیم­گیری چند شاخصه در مطالعات محیطی، گستره زیادی داشته است؛ بطوری­که در دهه­های اخیر، ک...

مفهوم سرمایه اجتماعی، یک مفهوم فرا رشته ای است که طی پانزده سال اخیر مورد توجه بسیاری از شاخه­ های علوم انسانی قرار گرفته است. این مفهوم در تحلیل­ های اجتماعی و اقتصادی پیرامون توسعه جوامع روستایی نیز مطرح، بر منابع موجود در روستا تأکید دارد. این منابع شامل : روابط انسانی، شبکه­ها و نهاد ها در ساختار های اجتماعی است؛ لذا به منظور رسیدن به توسعه روستایی، دسترسی به سرمایه اجتماعی از ضروریات می ­ب...

پیوند های روستایی - شهری می توانند تأثیر بسزایی در توسعه روستایی منطقه داشته باشند، کما اینکه از شهر به مثابه موتور توسعه روستایی یاد شده است. این آثار می تواند نقش مثبت یا منفی و به بیان دیگر نقش زایا یا انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذرد و از منطقه ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشد. از این رو شناخت علمی این آثار می تواند در برنامه ریزی های منطقه مؤثر افتد. هدف مقاله حاض...

پدیده مهاجرت از روستا به شهر با تمرکز بر پیامدها و مشکلات متعدد اجتماعی و اقتصادی در روستاها و شهرها بیش از دهه های گذشته مورد توجه محققان قرار گرفته است. به رغم این توجه، پدیده مهاجرت هنوز از مباحث رایج در توسعه جوامع روستایی می باشد. تعریف مهاجرت روستایی به بسیاری از جنبه ها و ویژگی های جمعیت مربوط می شود. درمدل های نظری حرکت جمعیت، زمانی مهاجرت محسوب می شود که روستاییان، خانه یا بازار کار خو...

     سطح­بندی دهستان­ها بر اساس تغییرات کاربری اراضی روستایی معیاری برای تعیین مرکزیت بیشترین تغییرات کاربری اراضی روستایی و کشاورزی به کاربری­های ساخته شده و یکی از مسائلی است که امروزه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. دغدغه اصلی زمین، موانع و محدودیت برای تأمین آن است. به خصوص مرغوبیت زمین­های کشاورزی و ایجاد تعادل میان حفاظت و فشارهای توسعه، موضوعی است که باید بدان پرداخته شود. در این پژ...

شناسایی و ارزیابی امکانات و تنگناهای موجود، اولین گام مهم در فرآیند برنامه­ ریزی توسعه روستایی به شمار می ­رود. در این راستا، گزینش نقاط بهینه روستایی برای توزیع خدمات عمومی و همچنین سنجش درجه توسعه دهستان­ ها از اهمیت خاصی برخوردار است؛ که این امر اغلب با استفاده از روش­ های کمی صورت می ­پذیرد. پژوهش حاضر، با بهره­ گیری از روش AHP به گزینش مستعدترین مراکز، برای توزیع خدمات در سطح دهستان غیزانی...