یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر پویش­های فرهنگی مسلمانان تأثیر بی­بدیل و پایدار نهاد آشنایی آنان با کاغذ و صنعت کاغذسازی از سال­های میانین سده دوم هجری بود. در بسیاری از تحقیقات جدید، چنین ادعا شده که ایجاد صنعت کاغذسازی در بغداد و تولید کاغذ بغدادی با چند دهه نخستین تولد این شهر هم­زمان بوده است. بر پایه این تحقیقات که بر گزارش­هایی از منابع نسبتا متأخر استوار شده، چندسالی پس از ساخت کاغذ در ...

سفالگری یکی از دیرینه ترین هنرهای ایرانی بوده است که تحت حمایت حکومت های مستقل ایرانی چون سامانیان بیش از پیش شکوفا شد. سامانیان خاندانی علاقه مند به هنر وفرهنگ بودند ودر احیای سنن هنری پیش از اسلام کوشیدند. فرهنگ ایران ریشه در تاریخ دارد وسلسله های قدرتمند پیش از اسلام نقش مهمی در اعتلای آن داشته اند. فرهنگ هر جامعه ای در طی زمان در اثر جنگها ،تغییر ادیان وتأثیر پذیری از فرهنگهای دیگر دچار تحو...

بررسی تحلیلی نقش و کارکرد نظام سیاسی اسلام در مراحل اولیه تاریخ آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. خاصه اگر با نگاه به عملکرد بحث برانگیز یکی از مدیران برجسته نهاد خلافت باشد. دومین جایگزین پیامبر اسلام(ص) بر مسند خلافت، عمر بن خطاب (13-21 ق) بود. کسی که دوران زمامداریش ، از ویژگی خاصی برخوردار بود. از یک سو به خاطر گسترش فتوحات نظامی، تاسیس نهاد اداری، تحکیم پایه های خلافت و تثبیت ارزش های دینی،...

این پژوهش با دیدگاهی نو به روابط سیاسی واجتماعی آل مظفر به حکومت های محلی در دوره فترت بعد از مغول می پردازد. فترت بعد ازمغول دوره ایست 59 ساله، که با ازمرگ ابوسعید بهادرخان آخرین ایل خان مغول درسال 736ه ق آغاز ،وتااستیلای امیرتیمورگورکانی در795ه ق برایران ادامه می یابد. دراین دوره بخشهای وسیعی ازقلمرو جغرافیایی ایران دراختیار وحوزه نفوذحکومت های محلی قرار گرفت . برخی ازاین حکومت ها پیشینه ای د...

با مطالعه دقیق فرآیند شکل­گیری تفکر فلسفی در جهان اسلام و ورود آن به اندلس، و سیر در مکتب مترجمان طلیطله و سپس ترویج آن در دیگر کشورهای جهان غرب و با بررسی و تحلیل نقش هر یک از فلاسفه اسلامی و آثار آن ها در می یابیم که ابن سینا از معماران اصلی بنای تفکر، فلسفه و علم در شرق و غرب بوده است، تا حدی که می­توان ابن­سینا و حکمت سینوی را سرچشمه رشد و تحول تفکر فلسفی غرب در سده های میانی، تصور کرد. نقش...

منابع تصویری به جای مانده از آثار هنری سده های آغارین حکومت اسلامی یکی از مستندات معتبری است که می توان با بررسی آن به هویت و جایگاه اجتماعی زنان در آن دوران دست یافت. نقوش پیکره های زنان در دیوارنگاره های کاخ های امویان و عباسیان، اولین اطلاعات بصری مستدل در این خصوص را از دو قرن اولیة اسلام به ما ارائه می دهند. در سده های بعدی گسترة نقوش را علاوه بر دیوارنگاره ها در نگارگری نسخ خطی و دیگر شاخ...

در این گفتار، اقرارنامه ای به عربی (تنظیم یا تحریر در 655ق.) با ترجمه آن به پارسی (کتابت در 702ق.)، براساس دستنویس شماره 13054، معرفی و بازخوانی شده است. موضوع این اقرارنامه اقرار بر استقراض مبلغی زر است.

ناسیونالیسم ایدئولوژی ملت است و بر حاکمیت ملت بر سرنوشت خویش تاکید دارد. ناسیونالیسم ایرانی با پیشینه دوسده ای خود، همزاد گریزناپذیر مدرنیته ایرانی است. در مقاله حاضر، با بازخوانی ناسیونالیسم ایرانی در سده نوزدهم، اهداف و ابعاد زمینه ساز پیدایش آن مورد بررسی قرار می گیرد. پیدایش ناسیونالیسم ایرانی در این سده، پیامد گریزناپذیر بحران ناشی از رویارویی ایران سنتی با مدرنیت است که به صورت نخبه گرایا...