ناصرالدین شاه قاجار در طول سلطنت خود سه بار به اروپا سفر کرد (1290ه.ق./ 1872م. - 1295ه.ق./ 1878م. - 1306 ه.ق./ 1888م.)؛ و تا حد بسیاری تحت تأثیر اروپا قرار گرفت و دچار نوعی از خودباختگی فرهنگی گردید. پرسش مطرح این است که مشاهدات او از غرب چه تأثیری بر هنر این دوره نهاد؟ ناصرالدین شاه پس از بازگشت، تقلید از سبک های هنری غرب را به ویژه در دو حوزه: موسیقی و نمایش در دستور کار خود قرار داد. این درح...

برخی از صاحبنظران مطرح شدن موضوع طراحی شهری را بیشتر به غرب و دهه شصت نسبت می دهند. لیکن طراحی مجموعه های بزرگ و باشکوه تجاری همچون بازارهای سنتی و اجزاء آنها در شهرهایی همچون تبریز، تهران، کاشان و اصفهان از غنای تجلی طراحی شهری در ایران حکایت دارد. در نظام تقسیم بندی فضاهای شهری، به دو دسته فضاهای حرکت و مکث اشاره شده است. فضاهای شهری سنتی در ایران را نیز می توان به همین طریق دسته بندی نمود. د...

زمینه و هدف: امروزه جزایر حرارتی شهری موجب تغییر در شرایط اقلیمی شهرها می‌شود که این امر در شرایط زیست شهری تأثیرگذار بوده و موجب کاهش آسایش اقلیمی در شهر می گردد. لذا برای مقابله با جزایر حرارت شهری، مدیران و برنامه ریزان شهری باید طرح ها و برنامه‌هایی در نظر بگیرند که علاوه بر ایجاد آسایش اقلیمی در شهر از مصرف بی رویه انرژی در شهر نیز جلوگیری به عمل آید. مقاله حاضر با هدف برر...

در قرن چهارم و پنجم هجری، در دورة سلطة امیر الامراها بر دستگاه خلافت عباسی، حکومتهای کوچکی مقارن با دولتهای بویهی و سلجوقی شکل گرفت که یکی از آنها خاندان بنی مزید بود که با تمایلات شیعی خود توانستند پس از ویرانی مراکز علمی و فرهنگی شیعیان در بغداد و کوچ علمای شیعه به نجف، با بنای شهر حلّه، حوزة علمی پرباری برای شیعیان احداث کنند که آثار و برکات آن تا امروز تداوم دارد. در این مقاله بویژه زندگی سی...

در این مقاله، ساختار نظام اداری تپه سفالین در قالب فن مدیریت اداری مورد بررسی قرار می گیرد. داده های به دست آمده از کاوش تپه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستان شناسی دوران آغاز تاریخی با تمرکز بر پیدایش سیستم های مدیریتی و اداری در فلات مرکزی ایران شده است. در دورة آغاز ایلامی، تغییرات اصلی در سیستم اقتصادی، همراه با تغییراتی از یک جامعه خویشاوندی به سوی جامعة طبقاتی دیده می شود که در افزا...

تشکیل حکومت دینی و تأکید بر رعایت موازین دین در جامعه، ذیل قرائت­های مختلفی از نظم سیاسی در فقه شیعه ارائه شده است. این قرائت­ها که در ادوار مختلفی بیان شده­اند، در قالب سه مدل اساسی قابلِ ارزیابی­اند. برخی از آنها مختصّ زمان حضور امام معصوم7 است که می­توان از آن به نظم نبوّت و امامت یاد کرد و برخی دیگر در زمان غیبت معصوم7 توصیه شده­اند و مشتمل بر دو گونه قرائت نظم مردم­سالار و نظم مردم سالاری دین...

یکی از مهم ترین شهرهای دوران اسلامی در جهان اسلام و ایران، شهر ری بوده است. از این رو این شهر همواره مورد توجه حاکمان و فرمانروایان بوده است و بااین وجود در دوره حکومت آل بویه در حدود یک سده از آرامش نسبی و امنیت برخوردار شد. این امر موجبات شکوه و رونق ری را در برداشت که در نتیجه رونق تجارت و کشاورزی و شکوه وعظمت را برای این شهر و مردمانش به ارمغان آورد. شهرری،از شهرها و مراکز مهم ایران بود که...

میرزا فتحعلی آخوندزاده از جمل? اولین کسانی است که در زمین? نمایشنامه نویسی و نقد ادبی وتاریخی و همچنین از نخستین کسانی است که به مسئل? تغییر خط توجه کرده است. از جمل? آثار او شش نمایش نامه و یک داستان به نام « تمثیلات» و چند مقال? انتقادی و کتاب مکتوبات کمال الدوله و کتاب الفبای جدید است. آثار خود را به سبک و شیو? نثر دور? مشروطه به صورت ساده نوشته است.

در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت الدوله خواهر و تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می کند. به نظر می رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

mirza hossein khan sepahsalar, the reformist chancellor of nasereddin shah, is the intelligent official that could perceive the necessity of the multilateral reforms in iran by acquaintance with western culture and civilization, and also constitutional movements. he always attemps to take the opportunity to carry his reformist ideashe took this opportunity, when he became the chancellor (1871-1...