با تأسیس دولت صفوی و به رسمیت دادن مذهب تشیع دوازده­امامی – به عنوان تنها مذهب رسمی کشور – در سال 907 ه. ق. در ایران تحولی شگرف و رنسانس­گونه به وجود آمد  که در راستای به ثمر رسانیدن آن علما و وزرا و مبلغان مذهبی زیادی نقش داشتند. یکی از این افراد وزیر کارکشته و پیر این عصر ساری تقی (مقتول به سال 1055 ه.ق. در عصر شاه عباس دوم) بود که به عنوان اعتماد الدوله یا وزیر سه پادشاه در عصر صفوی خدمت می ...

: اصفهان شهزی است تاریخی که در سیر زمان چندین مرحله رشد و تحول شهری در آن تجریه شده است. این مراحل شامل شکل گیری ابتدایی این شهر تا دوران آل بویه سلجوقیان و تحولات دوره صفویه در ابتدای قرن یازدهم هجری می شود. در این نوشتار با توجه به حضور عامل طبیعی مهم و تأثیر گذاری چون زاینده رود بخشی از شهر تاریخی اصفهان در پیوند با شهر به بررسی سیر تحول محیط طبیعی – تاریخی آن رودخانه پرداخته می شود.د این بر...

پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی و استفاده از منابع مکتوب تاریخی و مقایسه تطبیقی با نگاره های عصر صفوی، به نقش وجایگاه اجتماعی زنان در عصر صفوی با تاکید بر سیر تحول پوشش آنان پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پوشش زنان عصر صفوی، بخشی از هویت طبقه اجتماعی متعلق به آن محسوب می شده است که بر اساس سلایق شاه در قالب یک هنجار تعریف شده بر پوشش زنان دربار اعمال می ش...

توجه به نقش عالمان و تحولاتی که ایشان در هر دوره ای آفریده اند در مطالعات تاریخی آن دوره نقش برجسته ای دارد. یکی از عمده ترین قسمتهایی که درباره دوره صفویه و تحولات آن باید مورد مطالعه قرار گیرد، حوزه علمیه اصفهان و نقض علمای آن حوزه کهن در تحولات علمی آن دوره می باشد.این نقش آفرینی علما نیز زمینه هایی نیاز داشت و نتایجی نیز در بر داشت که در این نوشته بدانها پرداخته ایم

ملاّصدرا یکی از فیلسوفان بزرگ عصر صفوی است که صوفیان و دانشمندان صاحب قدرت این روزگار را در قالب آثار مختلف خود توصیف، ترسیم و نقد می کند. وی مانند بسیاری از حکما و فلاسفة شیعه در این دوره، مشربی ذوقی و صوفیانه اتّخاذ می نماید و در مقام دفاع از تصوّف و ردّ و انکار تشرّع خشک ظاهری و فقهای منسوب به حکومت برمی آید و با تلفیق و ترکیب متناسبی از براهین عقلی و کشف و شهودهای عرفانی موجد حکمت صدرایی و عرفان...

چکیده ذهبیه، سلسله صوفیانه شیعی بود که در تمامی دوران حکمرانی صفویان در ایران حضور داشت و در عرصه های اجتماعی – سیاسی ایفای نقش کرد. این طریقت نسبت به دیگر سلسله های صوفیانه عصر صفوی اعم از شیعه و سنی، در طول حیات خویش، فراز و فرود کمتری داشته است. با این وجود روابط آنان با دولت صفوی، تحت تأثیر شرایط سیاسی و مذهبیِ جامعه ایران عصر صفوی را می توان به سه دوره متمایز تقسیم کرد. این پژوهش با روش توص...

پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی و استفاده از منابع مکتوب تاریخی و مقایسه تطبیقی با نگاره های عصر صفوی، به نقش وجایگاه اجتماعی زنان در عصر صفوی با تاکید بر سیر تحول پوشش آنان پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پوشش زنان عصر صفوی، بخشی از هویت طبقه اجتماعی متعلق به آن محسوب می شده است که بر اساس سلایق شاه در قالب یک هنجار تعریف شده بر پوشش زنان دربار اعمال می ش...

مرقع گلشن یکی از نسخ منحصر به فرد نگارگری ایران است که در زمان جهانگیر شاه بابری در هند تهیه و مصورسازی شده است. علاوه بر این آثاری از نقاشان نامداری چون بهزاد، میرسید علی و عبدالصمد در آن گرد آمده است. آقارضا جهانگیری از جمله هنرمندانی است که به مانند سایر نخبگان زمان صفوی به هند مهاجرت نموده و در نقاشخانه سلطنتی دربار جهانگیر شاه بابری به خدمت مشغول گردید. بیشترین آثار خلق شده این هنرمند به گ...