در ریخت شناسی (morphology) تأثیر محتوا بر ساختار و شکل ظاهری آثار و نیز تأثیر ساختمان اثر بر محتوا و مضمون مورد بررسی قرار می گیرد. ساختار هر اثر ارتباط تنگاتنگی با مضمون آن دارد به طوری که هر مفهومِ خاص در قالبی خاص گنجانده می شود. خاوران نامه، از حماسه های دینی قدیم شیعه است که موضوع اصلی آن داستان هایی است که از سفرها و حملات حضرت علی(ع) به سرزمین خاوران به همراهی مالک اشتر و ابوالمحجن و جنگ ...

فیلم های سینمایی خواه آشکار، خواه نهان سرشار از نمادهای مذهبی اند. اینکه نمادهای مذهبی چیست و شخصیت های دارای این نمادها چگونه در فضاهای مختلف رفتار می کنند، بخشی از فرهنگ مذهبی است که رسانه هایی چون سینما تولید می کنند؛ بنابراین در عصری که تمایز میان امر واقعی و مجازی توسط رسانه ها خدشه دار شده است و مخاطبان میلیونی سینما به سرعت تحت تأثیر قرار می گیرند، بازنمایی های مذهبی در سینما اهمیت بیشتر...

نخبگان، از ارکان اصلی هر جامعه، مهم ترین نقش را در تحولات جامعه خود دارند. نقش و کارکرد نخبگان مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در این پژوهش، جامعه و نخبگان عصر صفوی، با تکیه بر سفرنامه ژان شاردن، بررسی و تحلیل شده اند. نخبگان آن دوره، بر اساس دو عامل اقتدار (اتوریته) و نفوذ، تقسیم بندی و سه گروه از نخبگان بررسی شده اند. البته این مرزبندی قراردادی است و گروه اول، شامل نخبگان فن سالاریِ...

مراکز علمی به جهت آن که زمینه رشد علم و تربیت دانشمندان را فراهم می آورند، همواره از جایگاه والایی برخوردار بوده اند و یکی از دستاوردهای مهم فرهنگ و تمدن محسوب می شوند. موضوع این پژوهش، مقایسه نظام های آموزشی و مراکز علمی آل بویه و سلجوقیان از منظر میزان اثربخشی و تساهل و تعصب مذهبی آنان است. در این تحقیق، ضمن بررسی مؤلفه های اساسی نظام آموزشی در این دو ساختار حکومتی، به واکاوی میزان اثرگذاری ت...

ساختار آموزش در دوره قاجار به صورت سنتی و براساس نوعی قرائت از اصول مذهبی بود. سه مؤلفه اساسی روند تغییر در ساختار آموزشی در حوزه جنسیت زنانه را رقم زد: الف) توجه دانش‌آموختگان اروپائی و روشنفکران دو دهه واپسین سلطنت ناصری به مسئله «آموزش» زنان؛ ب) تأسیس مدارس دخترانه توسط میسیونرهای مذهبی آمریکائی، انگلیسی و فرانسوی در ایران؛ ج) طرح مفهوم برابری در انقلاب مشروطیت. واقعیت امر این است که توانمند...

در تاریخ شهرهای اسلامی ، سه عنصراصلی محله ، مسجد و بازار همواره نقش کلیدی و تعیین کننده در رشد و تکامل این شهرها داشته اند .در این میان مساجد محله ای به عنوان فضاهای عمومی با رویکردهای متعدد اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی جایگاه والایی برای ارائه ارزشهای فرهنگی و سنتهای اسلامی داشته و باعت هویت بخشی به محلات شهرهای کوچک و بزرگ شده است.با این وجود ،آنچه در روند شکل گیری و احداث مساجد محله ای معاصر به...

بررسی تاریخی افغانستان نشان از گسست‌های گسترده اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دارد که ناشی از ضعف فرآیند «دولت – ملت سازی» در این کشور می‌باشد؛ این فرآیند در تلاش است باورها، سنت‌ها و ارزش‌های یک واحد ملی را شکل دهد و در نتیجه، هویتی مشترک را برای دستیابی به منافع ملی و نگاهی همسو به آینده، ایجاد و تقویت نماید. کشور افغانستان در این مسیر، طی دو قرن گذشته هم...

مقدمه: ایمان و اعتقاد مذهبی یکی از سرمایه های زندگی بشر و دارای ارزشی بیشتر از هر متغیری است. سلامتی جسم و جان و هم چنین طول عمر، مدیون ایمانی است که در دل افراد قرار گرفته است. فرد مسلمان، انجام فرائض دینی و عبادت را بعنوان بهترین و مهمترین راه ادای دین می شناسد. ارائه مراقبت مذهبی به نیازمندان نیز علاوه برآنکه از وظایف مراقبت دهندگان و بخشی از حقوق بیمار است در دین بعنوان یک وظیفه شرعی و مهم ...

سوال اصلی این مقاله آن است که چگونه مبانی مدرن و غربی مشروطه خواهی مورد قبول بخشی از شریعتمداران قرار گرفت و علل و دلایل تقابل آنان و شریعتمداران مشروعه خواه چه بود. اصلی ترین فرضیه این پژوهش آن است که تکیه هر دو دسته بر متن و روایاتی مشابه بود. مَشروعه خواهان همچنان به مبانی و تفاسیری تکیه داشتند که وجود  شاه هر چند فاسد و مستبد را برای حفظ امنیت جامعه ضروری می دید. در مقابل مشروطه خواهان با...

به­منظور بررسی روابط بین جهت­گیری مذهبی و شخصیت براساس نظریه­ی آیزنک، 80 آزمودنـی که 40 نـفر آنان زن و 40 نفر دیگر مرد بودنـد، به­صورت تصادفی انتخاب شدند. آزمودنی­ها به پرسشنامه­ی شخصیت آیزنک پاسخ دادند. هم­چنین به­منظور ارزیابی جهت­گیری مذهبی، مقیاس جهت­گیری مذهبی بهرامی احسان، اجرا شد. این مقیاس چهار بُعد جهت­گیری مذهبی، سازمان نایافتگی مذهبی، بیش­ارزنده­سازی و کامجویی را ارزیابی می­کند. نتـای...