شیعیان دومین جمعیت بزرگ جهان اسلام اند که در اکثر کشورهای اسلامی حضور دارند. بر اساس آخرین آمارها نزدیک به ??درصد جمعیت مسلمانان جهان را شیعیان تشکیل می دهند. مطالعه سیاسی وضعیت شیعیان در خلال دو دهه گذشته توجه تعداد زیادی از اندیشمندان را در رشته های مختلف به خود جلب کرده است. امروزه به خصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شیعیان در کانون توجهات بین المللی قرار دارند.تحولات سیاسی – اجتماعی ج...

قاعده عدم ولایت فردی بر فرد دیگر از قواعد مسلّم فقهی است و مبنای بسیاری از احکام و موضوعات فقه است. این قاعده در فقه سیاسی از قواعد زیر بنایی بوده، کاربردهای زیادی دارد و مبنای بسیاری از احکام سیاسی و آزادی های مردم به شمار می رود. از آنجا که لازمه این بحث غور در باب ولایت در فقه بود، لذا در این مقاله انواع ولایت افراد و حاکمان در زندگی دیگران مورد کنکاش و فحص قرار گرفته است. البته ولایت حاکم در...

برای اینکه شخص قادر به زندگی اجتماعی و سیاسی باشد، لازم است تا به طریقی دیدگاهی نسبتا وسیع در مورد سیاست و مکانیسمهای زندگی سیاسی-اجتماعی کسب نماید. فرایندی که از آن طریق، فرد بتواند آگاهیهای سیاسی را به منظور وارد شدن به زندگی اجتماعی-سیاسی کسب نماید ، جامعه پذیری سیاسی نام نهاده اند.جامعه پذیری سیاسی بویژه در دوران کودکی از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا مهمترین جوانب شخصیت سیاسی، در سالهای کو...

دیرزمانی دگرگونی در نظام سیاسی با مؤلفه‌هایی ساختاری در علم سیاست شناخته می‌شد که نقش فرهنگ را چندان جدی نمی‌دانستند اما در دنیای پست مدرن، آن گونه که «کیت نش»[1] اشاره می‌کند سیاست با ظهور مؤلفه‌هایی مانند سیاست هویت، سیاست تفاوت و سیاست جنبش‌های اجتماعی جدید، فرهنگی شده است. کنش‌گران عرصه‌ی سیاست امروزه تنها افرادی نیستند که با رأی دادن و مشارکت سیاسی از طریق فرآیندهای معمول شناخته شوند. افرا...

تعهد مسأله‏ ای اساسی در حوزه¬ی کاربردشناسی ادبیات شمرده می‏شود، بگونه¬ای که کارکرد ادبیات، وامدار آن است، هر چند که برخی تعهد را محدود کردن ادبیات می دانند. تعهد به عهد و وفاداری اطلاق شده و تعهد در ادبیات وفاداری به مسائل انسانی، دینی، اجتماعی و ... است. شاعر و ادیب متعهد و بر اساس درک رسالت خویش به تولید اثر ادبی می¬پردازد و هیچ نظری به پاداش و تشویق های دنیوی ندارد. تاریخ آکنده از مظلومیت شی...

برای تحلیل سیره سیاسی ـ حکومتی پیامبر اعظم 9 نخست هدف ارسال رسل بررسی شده است. در اندیشه قرآنی علامه طباطبایی، این بحث از انسان شناسی آغاز و به معرفت شناسی و فلسفه اجتماعی ـ سیاسی و سپس فلسفه وحی و نبوت می انجامد. ویژگی های انسان و علوم و ادراکات او به گونه ای است که به شناخت حقایق هستی و بهره گیری از دیگر موجودات در طی طریق و حرکت استکمالی منجر می شود، از جمله به زندگی اجتماعی منزلی و مدنی و ا...

در دنیای معاصر، احزاب ایفاگر نقشی والا در جوامع هستند و شرط اولیه حکومتهای دموکراتیک، وجود احزاب گوناگون می‏باشد. احزاب سیاسی با کارکردهای متعدد، از جمله گسترش مشارکت سیاسی، مشروعیت، یکپارچگی ملی، مدیریت منازعات و جامعه‏پذیری سیاسی، می‏توانند تأثیر بسزایی در زندگی عمومی و سیاسی جامعه برجای بگذارند و با کمک به گسترش آگاهی سیاسی مردم، شهروندان را به زندگی انتقادی، همبستگی و فعالیت جمعی سوق داده و...

در دوران غیبت صغری مطمئن ترین وسیله ارتباط امام مهدی (عج) با شیعیان‘ وکلا ونواب خاص ایشان بودند که وظیفه آنان رساندن سؤالها وابلاغ پاسخهای متقابل آن حضرت به طرفداران و نیز تحویل اموالی بود که به عنوان وجوه شرعی در اختیار نواب گذاشته می شد. بخشی از آن اموال صرف مخارج کفن و دفن شیعیان نیازمند و قسمتی دیگر به افرادی از دوستان آن حضرت تعلق می گرفت که در زمان پدر گرامیش ‘ مستمری بگیر بودند‘ توزیع ام...

بی تردید، روش شناسی فقه سیاسی پیوند تنگاتنگی با "اجتهاد" دارد. از این رو، فهم ویژگی ها و خصائص فقه سیاسی، به لحاظ روش شناسی، مستلزم فهم اجتهاد است. و فهم اجتهاد نیز به نوبه خود، مستلزم فهم پیوندهایی است که اجتهاد با "زبان" و "عمل" پیدا می کند. بر این اساس، می توان با فهم پیوندهای دوگانه مذکور، به ماهیت اجتهاد به عنوان روش شناسی فقه سیاسی راه یافت. مقاله حاضر، درصدد تبیین رابطه زبان و عمل با اج...