علوم شناختی رویکردی است که با نگاهی میان­رشته­ای، مجموعه­ای از روش­های مطالعاتی را در مطالعة ساختار و قوای شناختی آدمیان به کار می­گیرد و به بررسی روند تغییرات و تکامل­های آن در تاریخ و نیز در طول حیات هر فرد می­پردازد. قابلیت­هایی که این علوم می­توانند به دین­پژوهی معاصر بیافزایند، می­تواند گسترده و قابل توجّه باشد. به طور خلاصه می­توان گفت مطالعة ساختارهای شناختی­ای که با توجّه به دست­آوردهایعل...

یکی از رویکردهای مورد توجه در علوم اجتماعی، کارکردگرایی است که بر اساس آن پدیده‌های اجتماعی، به ویژه دین، مطالعه می‌شود. این رویکرد ریشه در اثبات‌گرایی دارد و مدعی است که هر پدیدة اجتماعی باید در پرتو نقش و وظیفة عینی‌ای که در یک نظام دارد بررسی شود، البته نقدهایی از سوی مخالفانش بر آن وارد شده است، هدف از این مقاله نقد مبانی و پیش‌فرض‌های این رویکرد در مطالعات دینی است، از این رو ضمن بیان خاست...

مشکل عمده در مبحث مهم ؛انتظار بشر از دین؛ عدم تحریر محل نزاع و روشن نبودن صورت مساله است. مسائلی مانند، تعریف مفاهیم ماخوذه در بحث، موجه بودن اصل سوال، تمایز مساله مورد بحث با مفاهیم مشابه و ارتباط آنها با یکدیگر، متدولوژی یافتن پاسخ، تاثیر تفاوت رویکرد به مساله در نتیجه های حاصل آمده، یکسانی یا عدم یکسانی انتظارات بشر از ادیان مختلف، رابطه انتظار از دین با متون مقدس و بالاخره جایگاه آن در علوم...

ادیان موثرترین عامل ساماندهی به زندگی فردی و اجتماعی انسان‏ها در همه ابعاد آن بوده‏اند. هر چند عموم ادیان و بویژه ادیان الهی بر بنیاد‏های مشترک استوار است، اما آموزه‏های اعتقادی، شریعت مدارانه و اخلاقی هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد و این تفاوتها بسیاری از دگرگونی‏ها را در زندگی فردی و اجتماعی پیروان ادیان مختلف رقم زده است. شناخت ادیان به جوامع بشری کمک می‏کند تا با درک درست‏تر از یکدیگر، ر...

ارتقای کیفیت مراقبت از اولویت‌های مهم بهداشتی است. اما، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که روش‌های تغییر رفتار متخصصان بالینی و اجرای تغییرات سازمانی اغلب ناموفق هستند. اقدام پژوهی به عنوان روش موفقیت‌آمیز منجر به تسهیل تغییر و ارتقای خدمات در صنعت، آموزش و اخیراً در بهداشت شده است. در این مقاله، روش اقدام پژوهی و علت موفقیت‌آمیز بودن آن در بهبود تغییر و کیفیت خدمات پرستاری توضیح داده می‌شود. مطالعات اخی...

چیستی نسبت دین و تجدد به‌ویژه از اواخر سلطنت قاجار، همواره مورد تأمل اندیشمندان بوده و پاسخ به آن، رویکردهای مختلفی را شکل داده است. رویکرد روشنفکری در پی اصالت‌بخشی به تجدد و گذار از سنت است؛ در مقابل، رویکرد سنتی معتقد به تبعیت از سنت سلف و بی‌نیازی دین از دنیای مدرن است. رویکرد دیگری نیز در میان روحانیت حوزه با عنوان «نواندیشی حوزوی» وجود دارد که ضمن اعتباربخشی به مبانی سنتی حوزه، بر بازسازی...

در این نوشتار به موضوع ارزیابی سیاست پژوهی که یکی از موضوعات اساسی در حوزه سیاست پژوهی است و کمتر مورد توجه قرار گرفته، پرداخته شده است. این موضوع به شاخص ها و عوامل مؤثر در ارتقای سطح کیفیت نتایج سیاست پژوهی می پردازد. در این مقاله ابتدا مفهوم سیاست پژوهی و فرایند سیاست پژوهی بیان شده و سپس با استفاده از روش تحقیق اکتشافی- کاربردی و بهره گیری از روش تحلیل محتوا به بررسی و تحلیل متون حوزه سیاست...

تمدن پژوهی در نظام علمی غرب، سابقه­ای دیرینه دارد و چیستی تمدن اسلامی از این قاعده مستثنا نیست. هدف اصلی نگارش این مقاله، شناخت چیستی تمدن اسلامی براساس تنوع رویکردها است. با توجه به مفهوم شناسی تمدن با رویکردهای ماهیت نگر، تمایزنگر، علت­نگر و تحلیل مفهومی و با توجه به برخی ویژگی­های تمدن مانند نظام اجتماعی، این جهانی بودن، هماهنگی و همسویی عناصری آن، هویت و پویایی تمدن و سنخ شناسی مطالعات تمدن...

چکیده کاوش در چیستی و چگونگی رابطة علم و دین و مدل سازی این رابطه هدف اصلی این مقاله است. دیدگاه هایی که درصدد تبیین رابطة علم و دین برآمده اند (دیدگاه های تمایز، تعارض، تلاقی و تأیید، و دیدگاه مکملیت) هریک فقط به یک جنبه از این ارتباط پرداخته اند و همگی در این نقص سهیم اند که عمدتاً بر جنبه های عملی و کاربردی تعامل میان علم و دین تأکید می کنند و مدل نظری مشخصی را، در خصوص رویارویی گزاره های عل...