بنیادگرایی یهودی به عنوان گونه‌ای از انواع بنیادگرایی دینی در عین داشتن مشابهت با دیگر انواعِ بنیادگرایی، مقومات خاص خود را دارد. تفاسیر متفاوت از منابع دینی و تاریخی موجب شکل‌گیری نحله‌های مختلفی از بنیادگرایی یهودی شده که اگر بخواهیم شاخصی برای دسته‌بندی این گونه‌ها ارائه دهیم بهترین شاخص توجه به اصل "تبعید" یا "بازگشت" است. از منظر بنیادگرایان این که در دوران تبعید به سر می‌بریم یا دوران ...

یزدگرد یکُم. 399-420 میلادی با دوری جستن از جنگ با امپراتوری روم که خود سخت گرفتار شورش ها و آشفتگی های سیاسی بود و پایان بخشیدن به پیگردها و آزارهای گهگاه مسیحیان و یهودیان، هم بزرگان ایرانی خواهندۀ جنگ با دشمن دیرینۀ ایران را به خشم آورد و هم آزردگی و ناخشنودی موبدان زردشتی را که هیچگاه چشم دیدن بردباری مذهبی شهریاران ایران و گسترش فزایندۀ آموزه های مذهبی بیگانه در ایران را نداشتند. از این رو،...

فلسطین بخشی از سرزمین های جدا شده از عثمانی پس از جنگ جهانی اول است. ولی خود نیز از همان ابتدا همواره هدف تقسیم بوده است. سازمان ملل متحد در سال 1947 کمیته ویژه ای را برای حل مشکل فلسطین انتخاب کرد؛ پس از بحث و گفتگو سرانجام اکثریت اعضا طرحی ارائه کردند که به موجب آن در سرزمین فلسطین دو کشور یهودی و عربی با وحدت اقتصادی تشکیل و شهر بیت المقدس با رژیمی بین المللی اداره شود. به موجب طرح اقلیت اعض...

مسیحیان از همان دوره های اولیه تاریخ مسیحیت، کتاب مقدس  خود را عاری و بری از هرگونه خطایی می پنداشتند. اما در دورۀ جدید، جایگاه کتاب مقدس متزلزل شد و بسیاری به آن با دیدۀ تردید نگریستند تا آنجا که امروزه بسیاری از مسیحیان و حتی الاهی دانان مسیحی اعتقادی به خطاناپذیری آن ندارند. بحث در این باره از دو جهت بااهمیت است: نخست، از جهت جایگاه کتاب مقدس در ایمان مسیحی، و دوم تزلزل این جایگاه در دورۀ جد...

ادبیات جهان ماندن در پرده های پندار را دشمن بزرگ آدمی دانسته و به شیوه های گوناگون آن را بازنمایی کرده است. ادبیات ایران از دیرباز جز پرداختن به مضامینی همچون فداکاری، عشق و آگاهی در برابر رذایلی مثل دروغ، فریب، ریا، تزویر، سالوس، توهم و خیال باطل نیز صف کشیده است. مرغابی وحشی ایبسن نیز بر چنین مضامینی استوار است. این مقاله به همانندی «خواب»ی دردناک در مرغابی وحشی اشاره می کند و آن را با «خواب ...

نوع برخورد و عکس العمل اندیشمندان عرب در برابر روشنگری و مدرنیته، تعیین کننده دستگاه نواندیشی آنان است. رویکرد اقبالی برخی از این اندیشمندان به اندیشه روشنگری و روشنفکری غربی، با گرایش به  ارزش های  مدنی و ویژگی های فکری و فلسفی تمدن اروپایی آغاز شد. سپس این رویکرد با گرایش به مطالعات جدید علوم انسانی مانند ساختارگرایی، زبانشناسی، هرمنوتیک، معناشناسی و انسان شناسی، توسط گروهی از روشنفکران برجست...

یکی از معارفی که نقش مهمی را در عقاید پیروان سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام ایفا کرده موضوع باغ عدن (بهشت آدم) و درخت معروفی است که در این باغ قرار داشت (در اسلام یک درخت و در یهودیت و مسیحیت دو درخت، یعنی درخت حیات و درخت معرفت). در این مقاله پژوهشی تطبیقی در مورد درخت ممنوعه در دو دین یهودیت و اسلام صورت گرفته است، و بدین منظور تعدادی از متون قدیم و جدید یهودی و اسلامی با هم مقایسه شده‌اند، تا...

از جمله موارد اخلاقی که در دوران روشنگری در اروپا، بر آن تأکید می‏شد، لزوم تسامح با دیگراندیشان بود. از آنجاکه لسینگ طلایه‏دار روشنگری در ادبیات آلمانی­زبان شناخته می‏شود، در این جستار کوشیده‏ایم اندیشة تسامح را در دو نمایشنامة وی، با عنوان مینا فون بارنهلم و یهودی‏ها بررسی کنیم. مقاله از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، مروری بر سیر تحول مضمون تسامح در اروپا از آغاز تا زمان لسینگ، یعنی قرن ه...

از دیدگاه لیوتار پسمامدرنیسم به معنای بی اعتنایی به کلان روایتهاست. در آثار جیمز جویس تمایلات ادبی، فلسفی و دینی پسا مدرن را می توان پی گرفت. این مقاله به پی گیری بی اعتناعی به کلان روایت هایی چون دین، مارکسیسم، هگلیانیسم و روشنگری در رمان بیداری خانواده فینگانها، واپسای رمان جیمیز جویسن، می پردازد. جاه طلبی خصیصه بارز ساکنان دنیای این رمان است. در این رمان کلان روایت ها آسیب پذیر شده و به تلخی...