با روی کار آمدن فتحعلی‌شاه قاجار، شعر و شاعری نسبت به دوره‌های افشاریه و زندیه وضعیت مساعدتری پیدا کرد. شاه قاجار که خود شعر می‌سرود و خاقان تخلص می‌کرد، به حمایت از شاعران پرداخت و با شکل‌گیری کانون جدید نهضت بازگشت در تهران، شاعران بسیاری از گوشه و کنار ایران به پایتخت روی آوردند. خاوری شیرازی یکی از شاعرانی است که از شیراز به تهران مهاجرت کرد و با تکیه بر استعداد ذاتی و ممارست در انشای نامه‌...

در دوره‌ هخامنشیان، ساتراپی عیلام و به‌ویژه  پایتخت آن شوش، از جایگاه ممتازی برخوردار بود و در متون کهن بیش از تخت‌جمشید به شوش به عنوان تختگاه پارسیان اشاره شده است. به‌علاوه، شوش یکی از چهار پایتخت مهم پارسی‌ها بود که به موازات تخت‌جمشید، بناهای مهمی از جمله آپادانا در آنجا ساخته شد. در این مقاله کوشش شده است تا با استناد به کتیبه‌های دوران هخامنشی؛ به‌ویژه کتیبه‌های شوش، الواح بارویِ تخت‌جمش...

پژوهش حاضر درصدد است امتیازنامه راه شوسه تهران به قم، که در سال 1301ق به امین‌السلطان واگذار شده بود را تجزیه و تحلیل نماید. این دوره مصادف با قرن نوزدهم میلادی می‌باشد که به قرن جاده‌ها و راه‌آهن معروف شده است. از این‌رو، در ایران نیز در اواخر این قرن تلاش شد به این شاخصه مهم پیشرفت و توسعه نزدیک شوند، بنابراین به واگذاری امتیازات راه‌سازی روی آوردند. یکی از مهمترین امتیازات از این نوع، راه شو...

نظام شهری عبارت از مجموعه ای از شهرهای وابسته به هم است که ساختار نظام سکونتگاه های شهری را در یک محدوده ی جغرافیایی پدید می آورند. نظام شهری تنها به مجموعه ی کالبدی سکونتگاه های شهری محدود نمی شود بلکه جریان ها و ارتباطات میان این سکونتگاه ها نیز سازنده ی نظام شهری می باشند. جریان های سازنده ی نظام شهری شامل جمعیت، سرمایه، ایده ها، اطلاعات و نوآوری و عوامل تولید می باشد (عظیمی ۱۳۸۱، ۵۱). توزیع...

با وجود آن که ایلخانان (750-654 ﻫ.ق) مراغه و سپس تبریز را به پایتختی برگزیدند، اندیشۀ ایجاد شهری که نمادی از امپراتوری این صحرانوردان باشد آنها را به ساخت سلطانیه ترغیب نمود. طرح غازان­خان در ایجاد این پایتخت نوساز به روزگار فرمانروایی سلطان محمد خدابنده اجرا شد و توسعۀ سریع سلطانیه آن را در زمرۀ باشکوه­ترین شهرهای جهان درآورد؛ شکوهی که تا پایان فرمانروایی جلایریان (835 ﻫ­.­ق) استمرار یافت، لیک...