ابتدا به تعریف و تشریح اصطلاحات به کار گرفته شده در عنوان این پایان نامه پرداخته ایم و بخش هایی را به تعریف اسطوره، بحث پیرامون واژه ی اسطوره، پیشینه ی اسطوره شناسی، تعریف و پیشینه ی روایت شناسی و مروری بر تاریخ اجتماعی زنان اختصاص داده ایم. سپس به نظریه ی کلود لوی استروس پرداخته ایم و بعد از ارائه ی سال شماری کوتاه از زندگی وی، به توضیح و تبیین نظریه ی بررسی ساختاری اسطوره نشسته ایم. پس از آن،...

میل به جاودانگی یکی از مهم ترین دغدغه های فکری بشر بوده و انسان همواره در مسیر یافتن راه حلیّ برای رهایی از مرگ، به داستان سرایی پرداخته که در قالب آثار هنری و ادبی فرهنگ های مختلف بشری قابل مشاهده است . بارزترین شخصیت اسطوره ای بین النهرین که در راه کشف معمای بی مرگی سفری را در پیش می گیرد «گیلگمش» معرفی شده. این روایت؛ توسط  مؤلفان و هنرمندان بسیاری بازنمود یافته است. از این میان بازآفرینی ادب...

ادبیات آینه ی جامعه است. در اجتماع انسانها در بستر مکانها با یکدیگر ملاقات می کنند. مکان ملاقات به عنوان مکانی اجتماعی انسانها را تحت تاثیر قرار داده و اعمال و احساسات آنها را کنترل می کند. این مکان که حضور قابل توجهی در دنیای ادبیات دارد، رفتار خاصی را بر می انگیزد که در همه ی آثار ادبی یکسان است. این ویژگی وجود ساختاری جهانی و اسطوره ای را برای این مکان نشان می دهد. این پژوهش بر آن است تا با ...

سرزمین ایران متشکل از اقوام مختلف با قدمتی دیرین و سرشار از باورهای عامیانه و نابی است که بازتاب آنها را می توان در ادبیات عامیانه یا فولکلور ایرانی مشاهده کرد. این نوع ادبی در درون خود دردها، آرزوها، جشن ها، آداب اجتماعی و مذهبی را پرورانده است؛ مجموعۀ بزرگ فرهنگی که بخش قابل توجه ای از آن را داستان های عامیانۀ شفاهی تشکیل می دهد که با گذر زمان به ادبیات رسمی و سنتی راه یافته اند و دست مایۀ بس...

نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر همچون مطالعات میان رشته ای دیگر، رونق و روایی یافته است. شاهنامه نیز با زیر ساخت اساطیری ویژه ی خود روایت گر داستان  ها و شخصیت هایی است که از ریشه و پیشینه ی ژرف اسطوره ای برخوردارند. این اثر  از جمله آثاری است که در آن کهن الگوهای  (آرکه تایپ ) یونگ نمودی برجسته یافته است. کهن الگو به نشانه ها و نمادهای یکسان در فرهنگ ...

یافتن وجوه مشترک میان اسطوره های اقوام هم ریشه، امری بدیهی است. این مقاله اسطورۀ آرش را از ادبیات باستانی ایران با فیلوکتتس از ادبیات باستانی یونان مقایسه می کند. براساس این اسطوره ها، قهرمان هر دو داستان با پرتاب تیری، به دو جنگ فرسایشی نسبتاً طولانی مدت در برابر دشمنانشان پایان می بخشند؛ بدین معنی تا زمانی که تیر و کمان آرش به کار نمی افتد، جنگ و گریز بی فرجام دوازده سالۀ ایران و توران به سردا...

این پژوهش بر اساس نظریات ساختارگرایان حلقه ی پاریس (لوی استراوس و گرماس)، به نقد ساختار داستان سیاوش می پردازد.در این پژوهش سعی بر آن بوده که با دور بودن از کلی گویی و روش های توصیفی که شکلی سنتی در نقدهای ادبی است، با بهره گیری از نظریات منتقدین ساختارگرا با کمینه سازی و روایت شناسی داستان سیاوش به دستور روایی و ژرف ساخت بنیادین این کهن الگو دست پیدا کنیم. بر طبق نتایج به دست آمده، داستان سی...

نقاشی قهوه خانه ای به سبب محیطی که با نقل داستان های اسطوره ای و مذهبی همراه بوده وابسته و متاثر از نقالی است. بررسی تطابق صوت و تصویر در این نوع نقاشی با توجه به متاثر بودن نقاشی قهوه خانه ای از نقالی مورد نظر این پژوهش است. نقاشی قهوه خانه را از لحاظ مضمون به سه دسته ی "رزمی"، "مذهبی" و "بزمی" تقسیم می کنند. نقالی نیز در هنرهای نمایشی ایران بر پایه ی درون مایه و شکل اجرا به سه گونه ی "نقل داس...

هند سرزمین اسطوره ها است و کهن الگوها و ایزدبانوان در سروده های شاعران این دیار نمودی ویژه دارند. در این نوشتار برآنیم که نمود این کهن الگوها و ایزدبانوان را در غزل های بیدل دهلوی، بیابیم و دریابیم کدام یک از آن ها در ذهن شاعر بیش تر رسوب کرده، و به گونه ای ناخودآگاه، در زبان او پدیدار شده است.نتایج نشان می دهد که سه کهن الگوی زایش خداانگاری، زمین زایی، و گیاه (درخت) زایی در اشعار بیدل به کار ر...