میرزا اسداله خان غالب(1869 -1797) آخرین شاعر و نویسنده ی بزرگ دوران مغول است. پدر بزرگ غالب، گوکان خان سمرقندی، در دوره ی حکومت عالم شاه دوم به هند آمد. بدون شک، میرزا غالب شاعر و نویسنده ای از دوره ی مغول است ولی در هند دوران بریتانیا نیز زندگی و نویسندگی کرده است. غالب، از یک طرف محصول جامعه ی مغولی است، و از طرف دیگر تحت تـأثیر بریتانیائی ها بوده است، و در آثارش نوشته های بسیاری در باره ی ب...

این اثر یکی از سفرنامه‌های مکه است که در دوره قاجاری نوشته شده. نویسنده آن دختر فرهاد میرزاست که خود صاحب سفرنامه‌ای است از حج و آن مکرر به چاپ رسیده است. عموی مؤلفِ این سفرنامه؛ حسام السلطنه هم سفرنامه‌ای نوشته که با نام «سفرنامه مکه» که به صورت کتابی مستقل آن را به چاپ رسانده‌ایم. گفتنی است، حسام السلطنه هم در همان سالی که مؤلف این اثر به حج رفته و سفرنامه نوشته، عازم شده و سفرنامه او هم مربوط...

خاندان قائم مقام فراهانی، از جمله خاندانهای معروف اداری و دیوانی ایران در دوره قاجاریه محسوب می شوند. میرزا عیسی قائم مقام (قائم مقام اول) و میرزا ابوالقاسم قائم مقام (قائم مقام دوم) در دوران حکومت و پادشاهی فتحعلیشاه و محمدشاه قاجار ، در عرصه ها و زمینه های گوناگون سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ، تحولات و اصلاحات مهمی را به ثمر رساندند. این رساله به بررسی این مسائل می پردازد که عوامل اصلی...

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد. از این رو، نگارن...

خواجه قوامالدین نظامالملک خوافی، فرزند مولانا شهابالدین اسماعیل، یکی ازوزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911 – 842ق( بود که نزدیک به سی سال ازعمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیتهای دیوانیوی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانروای هرات )( ، 861-853ق آغاز شد و پس از آندر سلک خدمت گذاران سلطان ابوسعید گورکانی )873-855ق( وارد شد. وی از سال855ق که سلطان حسین میر...

اکسیر از آرایه های ادبی نیز فراوان بهره گرفته، از جمله ایهام و گونه های آن و با این شیوه ادبی، هنرنمایی بسیار کرده است. لفّ و نشر و خلاف آمد و تمثیل (اسلوب المعادله) نیز از دیگر آرایه های چشمگیری هستند که به فراوانی مورد استفاده وی قرار گرفته است. از نظر معنایی غزل او عاشقانه است و رنگ عشق مذکّر در آن آشکار. مضامین عرفانی، اخلاقی، پند و اندرز و... نیز در جای جای شعر او دیده می شود. شرح این نکته ه...

چشم پوشی از تاریخ واقعی کشورها و نبود شهامت در انعکاس رخدادهای تاریخی امری انکارناپذیر است و این فوبیای تابوگونه بی شک متاثر از شرایط احتماعی حاکم بر جامعه است. فرهنگ هر ملتی، برغم تلاشهای بسیاری از اقشار ضامن توسعه کشور، در گذر زمان هم دچار غفلت و فراموشی و هم مورد بی مهری و عناد بسیاری واقع شده است. نمایاندن واقعیتهای فرهنگی و تاریخی و همچنیین سنن و آداب ملاتها بر دوش فرهیختگان و قلم بدستان د...

سرپیچی کامران میرزا حاکم هرات از انجام تعهد اتی چون پرداخت خراج سالیانه، تهاجم به خراسان و تلاش برای تصرف سیستان، از جمله عواملی بود که محمد شاه را واداشت تا با لشکرکشی به هرات، هم کامران میرزا را تنبیه کند و هم این شهر را که وی در زمان حیات پدر تا چند قدمی فتح آن پیش رفته بود، مفتوح نماید. در این زمان از یک سو دولت روسیه تلاش می کرد تا شاه قاجار را برای حمله به هرات تحریک و تشجیع نماید و در صو...

مردم شناسی به شناخت فرهنگ انسانی در همه ی جوامع یاری می رساند و فرهنگ از شاخص های هویت فرهنگی هر سرزمینی است. مزارها دربرگیرنده ی بخشی از فرهنگ عامه اند بدین ترتیب که سنگ نوشته و نقوش متناسب با آن شکل می گیرند و باورهای مردم در آنها تأثیر دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مردم شناختی مزارهای آرامگاه میرزا کوچک در سلیمان داراب رشت و شناخت بخشی از فرهنگ بومی منطقه انجام شده است. آرامگاه میرزا کوچک، ...