در این مقاله پرسش بر سر شکل­های مواجهه -آگاهانه یا ناآگاهانه- کاراکتر ایرانی بین «خود» و «دیگری» در نمایشنامه جعفرخان از فرنگ برگشته نوشته حسن مقدم است. «خود» و «دیگری» استعاره­ای از مهم­ترین "سوژۀ" ادبیات مدرنِ ایرانی است و این نسبت، متضمن یک رابطه دوسویۀ است. رابطه­ای که فضایی ایجاد می­کند تا فرم­های اجتماعی و ارتباطی هر بار در قالب شخصیت­های اجتماعی و انواع مواجهه­هایشان –«خود» و «دیگری»-  با...

مطابق اطلاق ماده 267 ق.م.، اگر کسی دین دیگری را بدون اذن او ادا کند حق رجوع به او را ندارد. اما با استقراء در قوانین مختلف و سوابق فقهی بحث و نیز رویه قضایی، این نتیجه حاصل خواهد شد که قسمت اخیر ماده 267ق.م. بیانگر چهره واقعی نظام حقوقی ایران نیست بلکه در حقوق ایران نیز به مانند اکثر کشورهای دیگر، پرداخت کننده دین دیگری جز در فرضی که قصد تبرع دارد یا هیچ گونه التزام یا نفعی در پرداخت نداشته و ک...

جامعه ایران مانند هر جامعه بزرگ دیگری ترکیبی از نیروهای اجتماعی مختلف است که زیستن آن‌ها در یک جامعه منوط به حفظ حداقلی از فضای اشتراک است؛ ازاین‌رو، ایماژی که نیروهای اصلی اجتماعی جامعه از رقیب خود عرضه می‌کنند، دارای اهمیت است، زیرا این تصور از دیگری، چشم‌اندازها و چالش‌های تفاهم در کشور را مشخص می‌کند. این مقاله با بهره‌مندی از نظریه‌های باختین و باومن به فهمِ دیگری در سیاست ایران ـ‌با محوریت...

در این مقاله، داستان خسرو ‌‌و ‌‌شیرین نظامی با استفاده از فرضیه‌‌های مطالعات ‌‌پسااستعماری و نشانه‌‌شناسیِ ‌‌فرهنگی ارزیابی می‌شود. حضور شیرین در جایگاه یک مهاجر زن در سرزمین مدائن و خواستة دوگانة فرهنگ میزبان از او برای همانند‌‌ی با این فرهنگ، رعایت تفاوت با آن از یک‌‌سو، و تعصب و تأکید شیرین برای حفظ و اجرای رمزگان‌‌های فرهنگی سرزمین «خود» از سوی ‌‌دیگر، وضعیت شیرین را دچار چالش‌‌های فراوان کر...

خوارج اندیشه‌ای خودخواسته و منسجم درباره جامعه نداشته‌اند، ولی برخی از باورهای دینی و اخلاقی آنها آثار عمیقی بر صورت‌بندی رفتار ایشان در عرصه‌های اجتماعی داشته است. رویکرد اجتماعی خوارج را می‌توان هم در خاستگاه‌ فرهنگی و شخصیتی و پیوندشان با طبقۀ قاریان، و زمینه‌های بدوی و عربیِ آنها جست‌وجو کرد، و هم می‌توان آن را در اصول عقیدتی و قواعد رفتاری و اخلاقی خوارج مانند اصل «خودبینیِ دینی وگسست میان "...

غیریت­سازی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی   هما اسدی[1] فرهاد ساسانی[2]     تاریخ دریافت:10/9/91 تاریخ تصویب: 23/1/93   چکیده پژوهش حاضر به بررسی غیریت­سازی و چگونگی بازنمایی «خود» و «دیگری» و همچنین سازوکار برجسته­سازی و حاشیه‌رانی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی، شاه ایران در فاصلة بین سال­های 1320 تا 1356 می‌پردازد. در این پژوهش از ابزارهای تحلیل واژگانی در زبان‌شناسی نقش‌...

در حوزه جرم‌انگاری، اصل پدر‌سالاری کیفری در ارتباط با محدودیت‌های ایجاد شده به وسیله‌ قوانینی چون ممنوعیت مصرف مواد مخدر، منع خودکشی، قماربازی، برخی جرایم فنی مانند جرایم مرتبط با تجهیزات ماهواره‌ای مطرح می‌گردد؛ اما در حوزه‌ مجازات، برخی از اهداف مجازات‌ها با دیدگاهی قیم‌مآبانه طراحی شده‌اند؛ به عنوان نمونه در دیدگاه مبتنی بر سودگرایی، اهداف و برنامه‌های اصلاحی ـ به دلیل نادیده‌گرفتن رضایت و خ...

از دیدگاه مارسل، جهان معاصر، جهان کارکردی و درهم شکسته ای است که در آن راز هستی به فراموشی سپرده شده است. پیامدهای ضروری غفلت از هستی، پوچی، ناامیدی و ازخودبیگانگی انسان است. او ریشه ی این غفلت و ازخودبیگانگی را فقدان خدا می داند و معتقد است این فقدان به دلیل از دست رفتن ارزش های وجودی ای است که بنیان انسانیت بر آن بنا شده است. از این رو او برای بازگرداندن این ارزش ها تلاش می کند و بر این باور ...

خشونت مقدس در دنیای معاصر اسلامی و زمینه تحول در صورت‌بندی آن، موضوع این مقاله است. نکته مهم این پژوهش، نشان دادن فرایند تصریح بر جهاد و گذر از آن و روی‌آوری به اندیشه تکفیر،‌ تا نفی تکفیر است. به دیگر سخن، در مواجهه با جهان معاصر تا آنجا که اندیشه این متفکران ناظر به تقابل با دنیای مدرن و مشرک غربی است و خود را در وضعیتی متصور می‌کند که امکان هماوردی برایش ممکن است، جهاد را ترغیب می‌کند؛ اما گ...