دین به عنوان یکی از مهم ترین عناصر تأثیرگذار بر فرهنگ و تمدّن، پابه­پای بشر از دیرترین دوران تا به امروز در همۀ جوامع حضور داشته است. این پژوهش تلاش کرده است تا از دریچه منابع عربی، نگاهی به اعتقادات دینی ایرانیان بیفکند. نتایج نشان از آن دارد که در ایران باستان باورهای دینی، به ویژه در حوزۀ سیاست اهمیّت فراوانی داشته است؛ به گونه­ای که دین و سیاست، دو برادر همزاد و یکی از مهم ترین ابزارهای برقرا...

نویسندگان و دانشمندان اسلامی از جمله ابن ندیم، بیرونی - شهرستانی و یعقوبی دانسته­های ارزشمند خود را درباره مانی و دین او در نوشته­های خود آورده­اند و این همه پیش از آن است که اروپاییان شناخت درستی از این دین فراموش شده داشته باشند. ابن ندیم چنان با درستی و گزارش گونه و بی‌هیچ پیش داوری­ای درباره این دین سخن گفته است که در جهان باستان بی سابقه است. هرچه که او گفته نیز پس از یافتن دست نوشته­های م...

شهرستان هرسین از توابع استان کرمانشاه(باختران سابق) است. بر اساس شواهد و مدارک باستان شناختی، بویژه وجود تپه ی گنج دره، می توان مدعی شد که این خطَه ی کهنازنخستین زیستگاه‌های بشر در فلات ایران به شمار می‌رفته و درطی قرون متمادی به خصوص دردوران باستان به علت شرایط خاص اقلیمی و داشتن خاک‌های زراعی مرغوب، آب فراوان و دشت‌های وسیع همواره مورد توجه اقوام گوناگون ازجمله قوم لک قرار گرفته است و فرامانرو...

دوران قرون وسطی،با وام گیری از فضای فکری یونان باستان و همچنین بهره گیری فراوان ازآموزه های مسیحیت،ترکیبی بی بدیل از آمیزش دین و فلسفه ارائه داد که در نوع خود یگانه بود. اینکه فلسفه چه واکنشی در مقابل ورود آموزه های دینی در مقولات مورد بحث خود داشته و دین چه میزان به باورهای فلسفی استناد می کرده است،موضوعی است که در این مجموعه،به جد بررسی شده است.حضور دینی قدرتمند،چون مسیحیت،با جهت دادن به افکا...

در این مقاله"هنر" با رهیافتی فلسفی و با تمرکز بر دیدگاه فیلسوفان معروف یونان باستان، که سهم عمده ای در تحلیل و تبیین آن داشته و در جهت گیری اندیشه آیندگان مؤثّر بوده اند و با نظر به نگرش فیلسوفان مسلمان، مورد کاوش قرار می گیرد و به روش توصیفی- تحلیلی، تلاش می گردد تلاقی نگرش فلسفی و دینی در مقوله هنر نشان داده شود. زیرا همانطور که بسیاری از اندیشه ورزی های هنری، در مسائلی همچون اخلاق و تربیت با ...

خوراک وآداب مربوط به آن یکی از مهمترین وجوه فرهنگی هر سرزمین را تشکیل می دهد که خود به دو بخش مواد غذایی وآداب غذایی تقسیم می شود .دین از مولفه های موثر بر این بخش بوده است.در ایران باستان آئین زرتشتی ودر ایران دوره اسلامی ،دین اسلام تاثیر بسیاری بر آداب غذایی ایرانیان به جاگذاشته اند.با ورود اسلام هم در نوع مواد غذایی وهم آداب غذایی تغییراتی بوجود آمد.با توجه به اینکه ایرانیان به گواهی تاریخ ا...

از دیدگاه ویلیام تسدال، مفهوم قرآنیِ «میزان»، برگرفته از کتابی جعلی به نام «عهد ابراهیم» است که حدود چهارصد سال پیش از هجرت، در مصر نوشته شده و احتمالاً پیامبر(ص) شرح آن را از ماریه همسر قبطی­اش شنیده است. وی خاستگاه این مفهوم را پیش­تر از آن، از منبعی بسیار قدیمی به نام «کتاب مردگان» دانسته که ریشه در آیینِ اساطیری مصر باستان دارد. پژوهش پیش­رو که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی سامان یافته، در پی آن است ...

در فرهنگ اسلامی و ایرانی حکمت های بسیاری وجود دارد که به سبب تعالیم اسلام، وحی و قرآن کریم از یک سو و عقلانیت، تجربه و تعالیم پیامبران ایرانی، از دیگر سو در بسیاری از مضامین عقلی، اخلاقی و اجتماعی اشتراک دارند. مقایسه و تطبیق این مضامین گامی ارزشمند در تبیین پیوندهای فرهنگی مشترک اسلام و ایرانیان است. در این تحقیق موضوعات خردورزی، علم و دانش، صبر، احسان و نیکی، سخاوت و قناعت را در این دو فرهنگ ...

پیش از ورود آریایی‌ها به نجد ایران، پرستش ایزدبانوی بزرگ نزد بومیان این سرزمین که دارای فرهنگ مادرسالار بودند، امر رایجی بود. آریایی‌ها پس از سکونت در ایران تحت تأثیر این فرهنگ، ایزدبانوانی را در آیین خود پذیرفتند. با آمدن دین زردشت، این ایزدبانوان از آیین جدید به بیرون رانده شدند، اما به سبب اهمیّت‌شان دوباره پس از زردشت به آئین مزدیسنا بازگشتند. آناهیتا و سپندارمذ از جمله نامدارترین و مهم‌ترین...

مقالة حاضر به بررسی بیتی از هفت پیکر نظامی می پردازد و برای اثبات فرضیة مورد نظر، سیر تاریخی خنیاگری را از ایران و بین النهرین باستان، بررسی و ارتباط آن را با آیین مهر و دین زردشت، تحلیل و ارزیابی می کند. نگارندگان کوشیده اند نمودهایی از این رامشگران را در ادبیاتِ ایران پس از اسلام بررسی کنند و به اثبات برسانند که واژة «مهربان» در دوره ای از ایران باستان به نوازندگان و آوازخوان های آیینی اطلاق م...