نیمه دوم سده سیزدهم شمسی در تاریخ ایران معاصر حائز اهمیت ویژ های است. موج تغییرات گسترده اجتماعی- سیاسی آرام آرام جریان یافت و به پا خاست و مشروطیت شکل گرفت که پس از استقرار و ثبات نسبی به برافتادن دودمان قاجار و ظهور حکومت پهلوی منجر شد. این تغییر از آن رو اهمیت دارد که قدرت سیاسی حکومت نیز - با وجود حفظ نظام سلطنتی- تغییرات نسبی ساختاری را پذیرفت و دولت مدرن یا دولت-ملت با تلفیقی از استبد...

فرضیه، سوال اصلی، سوالات فرعی و نحوه تحقیق را توضیح می دهد . در قسمت دوم مقالهشرایط، زمینه ها، عناصر، مفاهیم و نظریات مرتبط با توسعه بحث می شود و سپسویژگی های نئوپاتریمونیالیسم دوره پهلوی از سال 1342-1356 از طریق مفاهیم گفتمانسلطنت، مشروعیت، رابطه جامعه مدنی و دولت، رشد اقتصادی و عدم توسعه اقتصادی،ویژگی های شخصیتی محمدرضا شاه پهلوی توضیح داده می شود . بعد رابطه بین توسعه ونئو پاتریمونیالیسم پهل...

رابطه توسعه اقتصادی و دموکراسی و ارتباط نفت و دموکراسی تاکنون از جهات گوناگون مورد کنکاش قرار گرفته است. این مقاله در پی آن است با توجه به نظریات مختلف مطرح شده، ممکن بودن توسعه اقتصادی و همین طور دموکراسی را در کشورهایی صادرکننده نفت بررسی کند. فرض بر این است که ایجاد نهادهای مدنی در جهت دموکراسی در کشورهایی که دچار اقتصاد رانتیر هستند؛ به شفافیت و پاسخگویی دولت کمک خواهد کرد و توسعه اقتصادی و...

دولت ایران پس از دوران مشروطه تابع انواعی از صورت‌بندی‌هایِ ناسیونالیستی بود که هر یک به‌نحوی الگویی از سیاست خارجی را در پی داشت. در دوران محمدرضاشاه نقش تقریری خاص از ناسیونالیسم در ترسیم سیاست خارجی افزایش پیدا کرد و بر مبنای آن، دولت ایران در این دوران سودای قدرتمند شدن در عرصۀ منطقه‌ای و بین‌المللی را یافت. در این مقاله با استفاده از چارچوبی تحلیلی که از مفاهیم مورد توجه در رویکرد روانکاوان...

شکل های ابتدایی نظام وظیفه نخستین بار در چارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی به وجود آمد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای عصر مدرنیته و وسیله‏ای برای گسترش نظامی‏گری حاکمان و شاهان باشد. در ابتدای قرن هجدهم میلادی، تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی و صنعتی شدن سبب شد تا ارتش‏های مدرن و نظام‏وظیفه که از اولین نهادهای بورکراتیک نیز به شمار می‏آمدند، شکل بگ...

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه‌ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته‌ش...

چکیده در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد منتشر نشده دوره پهلوی اول تلاش می شود تا تولید و تجارت تریاک در عصر پهلوی مورد ارزیابی قرار گیرد و تأثیر تولید و تجارت آن بر اقتصاد نوپای دوره پهلوی اول و همچنین تأثیرات سوء اجتماعی آن در جامعه مورد بازبینی و تعمق قرار بگیرد. تریاک طی نیمه ی نخست قرن بیستم از لحاظ ارزش در بین اقلام صادراتی رتبه دوم و در داخل نیز مصرف گست...

چکیده نفت مهمترین و در عین حال سیاسی ترین کالای اقتصادی جهان امروز به شمار می رود. نفت به عنوان اصلی ترین منبع قدرت اقتصادی و سیاسی همواره در تحولات سیاسی و اجتماعی دولت های نفتی نقش بسیار قابل توجهی را ایفا کرده و از ارکان اصلی قدرت بوده است. اما تجربه تاریخی نشان داده، داشتن منابع عظیم نفتی و درآمدهای دوران سرخوشی نفت به هیچ وجه با داشتن امکانات رفاهی و دولت رفاهی هم معنی نبوده و باعث توسعه س...

دولت های پس از انقلاب با وجود شعارها وبرنامه های پر سروصدا در زمینه کاهش اتکا به نفت،عملا توفیق قابل ملاحظه ای در این زمینه پیدا نکرده اند. مقاله حاضر با بهره گیری ازرویکرد نهادگرایی تاریخی و قرائت های تجدیدنظرطلب در نظریه دولت رانتیر نشان می دهد که ریشه وابستگی دولت به درآمده...

این مقاله علل روندهای متفاوت توسعه سیاسی و اجتماعی را در کشورهای نفت خیز درحال توسعه بررسی می کند . مطابق سنت معمول، بسیاری ازکارشناسان، دولت های متکی بهرانت های نفتی را در چارچوب الگوی نظری ویژه ای مورد مطالعه قرار می دهند که از آن باعنوان نظریه » دولت رانتیر « یاد می شود . این نظریه با تأکید بر اهمیت وابستگی دولت هاینفتی به رانت های خارجی و اشتراک این دولت ها در این زمینه، پویش ها و سیر تحول ...