نقش شهر قم به عنوان مرجع تولید کننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران بسیار زیاد است. با توجه به پس زمینه های مذهبی شهر قم، شاهد رشد دو فرا روایت در فضای کالبدی این شهر هستیم. یکی فراروایت سنت گرایی دینی و دیگری فرا روایت اسلام سیاسی- انقلابی. هرچند در ابتدا فرا روایت سنت گرایی دینی بر فضای حوزه علمیه قم حاکم بود؛ اما بتدریج شاهد هژمونیک شدن روایت اسلام سیاسی- انقلابی نه تنها در فضای سیاسی...

چکیده: نمادهای کهن که ردپای آنها از دوران پیش از تاریخ تا هنر معاصر مشهود است به صورت انگاره های ترسیمی بر اشیاء و مکان های مرتبط با زندگی اقوام گوناگون مشاهده می شود . این انگاره ها در طول زمان از قومی به قوم دیگر منتقل شده اند و در اکثر موارد نه تنها طرح بلکه حقیقت وجودیشان نیز ، به نسل های بعدی انتقال یافته است . از جمله این نمادها ترکیب سه تایی مقدس است ،که عنصر میانی آن ایزدبانوی زمین ا...

دانشگاه فراموش شده جندی شاپور، نقش بسیار مهم و ارزنده‏ای در ایران پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، ایفا کرده است. مدارک فراوانی درخشش بزرگ آن مرکز پیشرفته عصر ساسانی در زمینه‏های علمی، فلسفی، نجوم و طب را گواهی می‏دهد. آن‏گاه که مسلمانان به ایران آمدند برای دوره‏ای نسبتاً طولانی، فعالیت آن مرکز علمی دچار رکود شد. پس از به قدرت رسیدن عباسیان، رونق گرفتن دوباره تیسفون (مداین) و انتخاب بغدا...

گندی شاپور نقشی مهم در تاریخ طب ایران داشته است. تا پیش از ظهور اسلام، اعراب اطلاعات بسیاری از علوم تجربی و طب در اختیار نداشته و بیشتر معلومات آنان جز شرح هایی از تألیفات ارسطو نبود. در دوران اولیه ظهور اسلام، مسلمین در میان علوم طبیعی به علم طب بیش از دیگر علوم اهمیت می دادند و به همین مناسبت هنگامی که مسلمین بر بخشهای غربی آسیا و شمال افریقا تسلط یافتند، مراکز علمی ایران و روم را به همان شکل...

شهر جی از دوران قبل از اسلام و شهر یهودیه در دوران اسلامی در دشتی قرار گرفته‌اند که از سه طرف به ارتفاعات، محصور شده‌اند. عمدۀ این محدوده در متون جغرافیایی دوران اسلامی به نام رستاق جی، مهم‌ترین رستاق خورۀ اصفهان، معروف بوده است. وجود رودخانۀ زاینده‌رود، که از میان رستاق عبور می­کند، و موقعیت کوه‌ها، که روی تمامی آن‌ها و برخی کوه‌های مجاورشان شواهدی از قلاع و استحکامات دیده می‌شود، در کنار قرار...

نوشتار حاضر جایگاه تبیینی و تفسیری کتاب سیاست/ دانش در جهان اسلام همسوئی معرفت و ایدئولوژی در دوره سلجوقی را از دو منظر ایجابی و سلبی مورد نقد قرار می­دهد. دوران حکومت سلجوقیان، دوران متمایزی را در تاریخ ایران و جهان اسلام رقم زد. وضعیت فرهنگیِ جامعه اسلامی به ویژه از منظر دانش و رابطه آنها با نهاد سیاست در دوره سلجوقی از وجوه ممتاز و کمتر شناخته شده فرهنگ و تمدن اسلامی در این دوره است. مؤلّف کتا...

یکی از پدیده‌های تأثیرگذار درتاریخ ایران پس از اسلام، ورود گروه‌های اجتماعی، از خارج از قلمرو این سرزمین در قالب قبیله‌ و چادرنشینی است. این امر، نخست به شکل مهاجرت قبایل عرب مسلمان، که برای جهاد به ایران می‌آمدند، تحقق یافت؛ اما پس از فتح ایران به دست اعراب مسلمان و سقوط نظام سیاسی ـ اداری ساسانی ، نبودِ دولت مرکزی در قرون نخستین اسلامی در ایران و فروپاشی مرزهای سیاسی کشور، راه را برای ورود دیگ...

دانشگاه فراموش شده جندی شاپور، نقش بسیار مهم و ارزنده‏ای در ایران پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، ایفا کرده است. مدارک فراوانی درخشش بزرگ آن مرکز پیشرفته عصر ساسانی در زمینه‏های علمی، فلسفی، نجوم و طب را گواهی می‏دهد. آن‏گاه که مسلمانان به ایران آمدند برای دوره‏ای نسبتاً طولانی، فعالیت آن مرکز علمی دچار رکود شد. پس از به قدرت رسیدن عباسیان، رونق گرفتن دوباره تیسفون (مداین) و انتخاب بغدا...