عقل و شرع مباحثی نو در حیطه­ی علوم انسانی نیست و کتب اندیشمندان مشحون از تحلیل­های عمیق در این باب است. آنچه در بحث مذکور حائز اهمیت است، سخن از ارتباط این دو است. کاشانی برخلاف مسلک اخباری خود به استفاده­ی گونه­ای­ از عقل در فهم احکام شرع معتقد است، به این شکل که از عقل استدلالی به­عنوان یک ابزار برای رسیدن به حکم شرعی از منابع تعریف­شده آن به کار گرفته می­شود. این سخن بر خلاف نظر معتقدین ب...

حج، از مهم‌ترین اعمال عبادی است که بر هر مکلفِ دارای شرایط واجب شده و دلیل وجوبش، آیات و احادیث می­باشد (آل عمران: 97). یکی از مهم‌ترین اعمال فریضة حج، طواف است؛ از آنجا که حضور بانوان معذور در مسجد ممنوع و حرام است و مکان انجام طواف، مسجدالحرام  و شرط انجام دادنش طهارت می‌باشد؛ پس بانوی معذور باید طواف را تا پاک شدن به تأخیر اندازد. حال که زمانِ انجام مناسک حج تمتع؛ (مانند وقوف در عرفات و ...

این پژوهش به بررسی نقش زمان و مکان در اجتهاد می‌پردازد. نظریه‌های مختلفی در باره تأثیر زمان و مکان بر احکام شرعی وجود دارد. جهت‌گیری این پژوهش، بررسی مفهوم زمان و مکان و نقش این دو در اجتهاد و آراء فقیهان است که موجب پویایی فقه در همه زمان‌ها و مکان‌ها می‌گردد. چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان می‌دهد. معنای نقش‌داشتن زمان و مکان در اجتهاد آن نیست که دو عنصر زمان و مکان به عنوان ی...

دلیل افتراض یکی از پرکاربردترین روش های منطق سنّتی است که منطق دانان مسلمان درباره ی ساختار و چیستی آن هم رای نیستند. از یک سوی، سهروردی و فخر رازی آن را گونه ای از قیاس شکل سوم به شمار آورده اند، و از سوی دیگر، خواجه نصیر، نه تنها آن را قیاس شکل سوم نمی داند، بلکه یک سره آن را از قلمرو قیاس بیرون کرده است. نگارنده در این جستار، پس از گزارش دیدگاه این سه منطق دان، به سنجش رأی خواجه نصیر پرداخته ...

چکیده ندارد.

چکیده: قاعده ی «البینه علی المدعِی و الیمین علی من أنکر» بیانگر آن است که هر کسی در جریان دادرسی مدعی امری گردد، باید ادعای خود را به اثبات برساند. در دعاوی حقوقی چنین تکلیفی ابتدائاً متوجه مدعی (خواهان) است و چنانچه دفاع مدعی علیه (خوانده) به صورت ادعا مطرح شود، تکلیف از دوش خواهان برداشته شده و بر عهده وی قرار خواهد گرفت؛ که از این وضعیت به « انقلاب دعوا » تعبیر می شود. اما در دعاوی کیفری راجع...

اگرچه جرم به عنوان پدیده اجتماعی زی ر ت أثیر عوامل انسانی (درونی) و غیرانسانی (بیرونی) است با این همه محتوای ذهن آدمی تأثیر برجسته ای بر پدید آوردن جرم دارد . هدف این مقاله شناخت نقش این محتوا در ارتکاب جرم برخی جرائم است. این شناخت با بهره گیری از ابزار کتابخانه و مراجعه و تحلیل آرای جامعه شناسی، روا نشناسی، روان شناسی اجتماعی و همین گونه به روش اسنادی انجام شده است. این مقاله نشان میدهد برخی ...

چکیده رساله/پایان نامه : موضوع این پایان نامه، تبیین مفهوم و حجیت «سند» در فقه اسلامی و حقوق موضوعه است. سند در اصطلاح خاص، نوشته ای(واقعی و حکمی) است که در آیین دادرسی و طرق اثبات، مورد اتکا و استفاده قرار می گیرد. اما در اصطلاح عام آن، هر نوشته ای را دربر می گیرد گرچه به مثابه اثبات، به کار نیاید. استفاده از سند به عنوان دلیل، سابقه ای طولانی دارد. با استقرار حاکمیت اسلام، توسل به سند کتبی ...

گاهی اوقات اصحاب دعوی جهت اثبات ادعای خود دلیلی ندارند ویا اینکه دلیل دارند و علاوه برآن از اظهارنامه هم استفاده وبه آن استناد می کنند ، به این صورت که قبل از طرح دعوی، برای طرف مقابل اظهارنامه ارسال ومطالبی را به طرف مقابل به طور رسمی اعلام می نمایند . واز او تقاضای پاسخ می کنند ،اما اینکه جایگاه حقوقی اظهارنامه ارسالی مذکور چیست وتا چه اندازه می تواند در اثبات دعاوی مفید وموثر باشد ؟ از مسائل...