زمینه و هدف: مسمومیت و سوء مصرف داروها یک معضل شایع و مهم در جامعه امروزی می­باشد که در این میان سوء مصرف مواد محرک از جمله مت­آمفتامین از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا علاوه بر تاثیرات منفی اجتماعی بر جامعه، عوارض جسمی جبران­ ناپذیری به همراه دارد. در نتیجه لزوم پیشگیری و اطلاع از وضعیت مصرف این گونه مواد، نوع ماده مصرفی و علائم همراه از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از اجرای این مطالعه برر...

ریشه ایرانی باستانِ واژه wāxš، wak- به معنای «سخن‌گفتن» و ریشه اوستایی آن vak-، دربردارنده معنای «گفتن» است و vāxš در یسنا، 17: 44 به معنای «سخن» در حالت فاعلی مفرد مؤنّث به کار رفته است؛ امّا در دوره میانه، این واژه در معنای «روح/نفس» بروز یافته و لغت‌نویسان این معنا از واژه را مطرح کرده‌اند. می‌توان از این واژه به «نفس سخن‌گو» تعبیر کرد. در متونِ پهلوی زردشتی نیز واژه waxšūr (پیامبر) را ...

تماس زبانی یکی از عوامل مهم تغییر در زبان­ ها است. در تماس زبانی، دو یا چند زبان در مجاورت یکدیگر قرار می­ گیرند و با توجه به عوامل اجتماعی- زبانی بر هم اثر می­ گذارند. زبان فارسـی و دیگر زبان­ های ایرانی از همان آغاز گسترش در فلات ایران با زبان­ های غیر ایرانیِ بومی این سرزمین پهناور و نیز زبان­های اقوام مجاور در تماس بوده­ اند. زبان­ های سامی و در بین آن­ ها زبان عربی، از زمان ورود اسلام به ای...

در بخش‌های کوهستانی و کویری کاشان، گویش‌های نسبتاً زیادی رواج دارد. همۀ این گویش‌ها بنابر تقسیم‌بندی زبان‌شناسان، جزء گویش‌های ناحیۀ مرکزی ایران به‌ شمار می‌روند. گویش‌های مرکزی کاشان مانند دیگر گویش‌های زبان فارسی، بسیاری از ویژگی‌های فارسی دری و پهلوی و حتی باستان را به‌خوبی پاسداری کرده‌اند. هنوز در برخی از واژه‌ها تلفظ دقیق «واومعدوله» به‌ کار می‌رود. برخی واژه‌ها واکۀ آغازی خود را حفظ کرده‌...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

شاهنامه، حماسه جاویدان و گران‌سنگ فردوسی، در اقیانوس ادب فارسی، دریایی است عمیق و بیکران و آکنده از مرواریدهای درخشان فرهنگ ایرانی که کندوکاو درباره آنها از ابعاد مختلف ادبی، تاریخی، اجتماعی، اسطوره‌ای، آیینی، زبان‌شناسی، و ... می‌تواند سالها آبشخور پژوهشگران زبان و ادب فارسی باشد. مقاله حاضر به بخش کوچکی از مختصات زبانی شاهنامه؛ یعنی ماضی نقلی و انواع آن اختصاص دارد. ابتدا پیشینه تحقیق به اجما...

گویش ابوزیدآبادی1 یکی از گویش‌های ناحیۀ مرکزی ایران است. این گویش در بخش کویرات به مرکزیت شهر ابوزیدآباد رایج است. این شهر در سی‌کیلومتری جنوب شرقی کاشان واقع شده است. ابوزیدآبادی از نظر دستوری، نسبت به فارسی ویژگی‌هایی دارد که آن را از زبان فارسی کنونی متمایز می‌کند. در این مقاله، نویسنده می‌کوشد برخی از ویژگی‌های آوایی و دستوری این گویش را توصیف و تحلیل کند. کاربرد تقریباً چهارده مصوت کوتاه و ...

افسانه ها و اسطوره ها، گذشتة ملت ها را تشکیل می دهند. اساطیر جهان با یکدیگر همسانی و مشابهت دارند و گاهی نیز در جهت مخالف هم قرار می گیرند. یکی از مباحث شگفت اسطوره ها، تراژدی است که این مقاله به مبحث تراژدی فرزندکشی و پدرکشی می پردازد، در این تراژدی ها کسی پیشگویی می کند و تقدیر درست در راستای پیشگویی رقم می خورد، هیچ چیز نمی تواند مانع از تقدیر شود و همة قهرمانان افسانه ها اسیر تقدیرند. افس...

چکیده: از رخدادهای بزرگ تاریخ ایران، ورود و گسترش اسلام، در سده های نخستین هجری بود. پژوهش حاضر با تمرکز بر مسئله ی ورود و گسترش اسلام در ایران در صدد بیان رخداد بزرگ تحول فرهنگ و شیوه ی زندگی مردم ایران می باشد. چگونگی و فرایند شکل گیری و رواج الگوهای فرهنگی اسلامی در جامعه ی ایران تا پایان قرن چهارم مسئله ی پژوهش پیش رو می باشد. به نظر می رسد، الگوهای فرهنگی اسلامی در ایران در یک فرایند تاریخ...

مهاجرت های درون شهری در حال افزایش اند و دارای قانونمندی های خاص خود می باشند. لذا بررسی و شناخت جریان های غالب جابجایی های درون شهری خانواده ها، ویژگی های دفع و جذب مناطق، انگیزه ها وعوامل محرک خانواده ها برای جابجایی واحتمالا پیش بینی الگوهای آینده ی این تحرکات، ضرورتی اجتناب ناپذیر است که مدیران و برنامه ریزان شهری را قادر می سازد تا سیاست های مناسبی را در جهت کنترل و هدایت پیامدهای اجتماعی ...