در کشوری مثل ایران به عنوان یکی از کشورهای کم توسعه یافته ولی در تقسیم بندی های جهانی ثروتمند و با درآمدی در سطح بالا، و از همه مهمتر زلزله خیز ولی بدون هیچ گونه برنامه ریزی و اقدام لازم در طی درگاه های پیش، همواره پس از وقوع زلزله در دوره ای پر از هیاهو و شتاپ به اقداماتی دست زده شده است که حداقل امروزه بازبینی مجدد آنها می تواند درس عبرتی برای آیندگان باشد. هدف این نوشتار نه برنامه ریزی قبل ا...

دعا امری فطری است و تنها به نوع بشر اختصاص ندارد. دعا حوزه معنایی گسترده‌ای را دربر‌می‌گیرد و در فرهنگ‌های مختلف، از معانی و مفاهیم کمابیش یکسانی برخوردار است. از معانی مشترک می‌توان به ایجاد رابطه با خدا و درخواست نیازها از او اشاره کرد. دعا مراتب و اهداف گوناگونی دارد؛ گاهی برای رفع گرفتاری و خواسته‌های مادی است و گاهی به هدف والای خود، یعنی ارتباط و اتصال با دوست می‌رسد؛ به گونه‌ای که انسان ...

عبادت که اصلی ترین وظیفة بنده در برابر پروردگارش است مصون از آسیبها و بلایا نیست. این مقاله به آسیب شناسی عبادت از دو جنبة درونی و بیرونی می پردازد . ملاک این تقسیم بندی، فرد عبادت کننده است، از آن حیث که آسیب از جانب خود اوست یا عواملی خارج از حوزة وجودی او. مراد از عوامل درونی پرداختن به نقاط ضعف علمی عبادت از قبیل بیان فلسفه و آداب ظاهری و باطنی برخی عبادات است که ناآگاهی از آنها موجب آسیب ز...

پایش و پیش بینی دراز مدت شرایط اقلیمی در هر منطقه می‌تواند راهکار مناسبی جهت مقابله با پیامدهای ناگوار نوسانات اقلیمی (خشکسالی، سیل و غیره) باشد. هدف از این پژوهش شناسایی خشکسالی حوضه آبخیز زاینده رود و تأثیر علایم نوسانات جنوبی و نوسانات اطلس شمالی بر شرایط اقلیمی و عامل‌های آب و هوایی از جمله بارش می‌باشد. در این راستا ابتدا آمار دراز مدت بارش (2009-1970)ایستگاه-های سینوپتیک و کلیماتولوژی حو...

مراتب و درجات توحیدشهید آیت‌اله مرتضی مطهری توحید درجات و مراتبی دارد، همچنان که شرک نیز که مقابل توحید است مراتب و درجاتی دارد. تا انسان همه مراحل توحید را طی نکند، موحّد واقعی نیست. 1- توحید ذاتی توحید ذاتی یعنی شناختن ذات حق به وحدت و یگانگی. اولین شناختی که هر کس از ذات حق دارد، غنا و بی‌نیازی اوست، یعنی ذاتی است که در هیچ جهتی به هیچ موجودی نیازمند نیست و به تعبیر قرآن «غنی» است. همه چیز به...

عنوان «توپچی‌­­باشی» به معنی سرکردۀ توپچیان و فرماندۀ توپخانه، با رواج کاربرد سلاح آتشین توپ، تقریباً از اوایل عهد صفویه رواج یافت. در نخستین اشاره­ها به این مقام در دورۀ شاه‌تهماسب اول، توپچی­باشی استاد فن­سالاری است که دو مهارت «توپ­‌ریزی» و «توپ­‌اندازی» را توأمان داراست. ازآنجاکه سلاح توپ اساساً در اختیار دولت مرکزی بود، طولی نکشید که توپچی‌­­­باشی در سلک امرا و مقربان درگاه درآمد. با اصلاحات...

شمس تبریزی برای احادیث نبوی اهمیّت بسزایی قایل بوده و همان گونه که خود اشاره می کند، کمترین سخن حضرت محمّد (ص) را با تمام کتاب های عالم قابل مقایسه نمی داند. او معتقد است، ورای ظاهر احادیث، معناهای باطنی عمیقی نهفته است که تنها عارفان و واصلان درگاه احدیت قادرند آن را درک کنند. او حتی گاهی قرآن و حدیث را با هم می سنجد و می گوید: قرآن را به این دلیل دوست دارد که از زبان حضرت رسول (ص) جاری شده، نه ...

در این مقاله به آموزه های حافظ همچون یک مکتب تربیتی نگاه شده و مبانی فلسفی ، دینی ، تربیتی و علمی آن مورد بررسی قرار گرفته است . در مقاله با استناد به اشعار حافظ تاکید شده است که حافظ پرورش را مقدم بر آموزش می داند و به جای مدرسه و قیل و قال درس ، در پی انسان سازی است . حافظ از نظر معرفت شناسی نگرش شهودی دارد و از نظر هستی شناسی معتقد به تقدیر الهی است . او از نظر انسان شناسی انسان را موجودی تک...

یکی از موارد مهم درآراء تربیتی مولانا ‘ تسلیم و رضا در برابر امر حق است . نزد سالکان ‘ تسلیم عبارت است از استقبال قضا و تسلیم به مقدرات الهی . مقام تسلیم فوق مرتبه توکل و رضاست . و مرتبه رضا فوق مرتبه توکل است . در توکل‘ سالک در همه امور خود‘ خدا را وکیل خود قرار میدهد. در رضا به هر چه خداوند بخواهد و انجام دهد‘ راضی می شود؛اما در مقام تسلیم ‘ سالک قطع تعلق می کند و دیگر برای وی طبعی باقی نمیما...

ابزار هنری واسطۀ مؤثر در تحقق معنای اثر هنری است. نوع و شیوۀ تهیۀ این ابزار نیز متأثر از هستی شناسی هنرمندان است. در هنرهای اسلامی، ابزار هنری و آداب هنرمندی از ممیزات تأثیرگذار در نتیجۀ کار هنری هستند. چگونگی مواد انتخابی برای ساخت ابزار، همچنین التزام به آداب انجام کار، مقوم روح معنوی در هنر اسلامی است. این مقاله از طریق مطالعات کتابخانه ای و تحلیل تطبیقی نمونه هایی از آثار هنری تاریخ جهان و ...