داستان عشق سلطان محمود غزنوی به غلام ترک خود، جز جنبه­ی افسانه­ای آن، واقعیتی تاریخی هم دارد که از سده­ی ششم به بعد، واقعیت تاریخی آن دگرگون شد و کسانی چون احمد غزالی، عین القضات همدانی، عطّار نیشابوری و مولوی از آن برای تبیین مفاهیم عرفانی بهره بُردند. در سده‏های دهم و یازدهم هجری، داستان دلبستگی محمود به ایاز، مورد توجّه شاعران منظومه پرداز قرار گرفت و چند منظومه با همین نام سرودند.این داستان دس...

یکی از ژانرهای شایع و پرطرفدار در ادب سنّتی و عامیانه، منظومه های عاشقانه است. این نوع ادبی در قالب های نظم و نثر و با بیش از 600 اثر مکتوب اعم از چاپّی و خطّی در مجموعه فرهنگ ایرانی ثبت شده است. شاعران بزرگ، هریک به سبب ایجاد مکتب یا به تفنّن به این حوزه توجّه داشته اند. این حجم عظیم از آثار ادبی، تاکنون طبقه بندی و تحلیل نشده است. در این مقاله مؤلّف می کوشد براساس منظومه های عاشقانه فارسی، طبقه بند...

چکیده فارسی خورشید درونی ترین جسم منظومه ی شمسی ماست، و دارای شعاعی برابر r_0?700000 km ، جرمی معادل m_0=1?989×?10?^30 kg و درخشندگی در حدود l_0?3?8×?10?^26 w می باشد، همچنین سن خورشید معادل t_0=4?6×?10?^9 سال است. فاصله زمین از خورشید را اصطلاحاً یک واحد نجومی (au) می گویند که برابر 1?5×?10?^8 km است. خورشید در یکی از بازوهای کهکشان راه شیری قرار دارد که از مرکز کهکشان 8?5kpa فاصله دارد. تعدا...

ارزش ها و ضدارزش های جاری در هر فرهنگ، از مؤلفه هایی هستند که می توان در اسطوره ها و برخی آثار هنری بازجست. در پژوهش حاضر، که به روش اسنادی انجام شده، محتوا و دیدگاه های مختلفِ موجود درباره ی منظومه ی درخت آسوری که به زبان پهلوی است و به احتمال زیاد به پیش از اشکانیان هم برمی گردد، معرفی شده است. عناصری را که در متن منظومه دلایل برتری یک طرف بر طرف دیگر و به عبارت دیگر ارزش تلقی شده اند، استخراج...

در نشانه- معناشناسی گریماس، در پی شناخت مراحل تولید تا دریافت معنا، ژرف ساخت روایت در قالب فرایندها و الگوهای گفتمانی متنوع مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. از آن جا که بررسی و شناخت سازوکارهای تولید معنا در روایت منظومه های غنایی امری ضروری به نظر می رسد؛ بر همین اساس، در مقاله ی حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی و تجزیه و تحلیل ویژگی های نشانه معناشناسی و راهکارهای تولید معنا در روایت «خسر...

شیوه نقد جامعه شناختی می تواند کلیدی برای فهم عمیق و تحقیق درست در ادبیات باشد؛ ضمن آنکه براساس این روش می توان به سیمای واقعی و شناخت بهتر جامعه نیز دست یافت. به طور کلی منتقدان برآنند که جامعه شناسی در ادبیات به بررسی ویژگی های اجتماعی هر دوره تاریخی در آثار ادبی می پردازد و به نظر آنان آفرینش هنری محصول فرد نیست؛ بلکه اثر نوعی بیان وآگاهی جمعی است که هنرمند آن را به فعلیت می رساند.ابتدا پس ا...

با توجه به این که خواجوی کرمانی به عنوان شاعر و سخن سرایی توانا و برخوردار از قدرت بیان، در آثار خود از نکات بلاغی به ویژه تشبیه و استعاره، با بسامد بالایی استفاده کرده است از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با تعمق در مثنوی گل ونوروز (منظومه ایست درعشق شاهزاده نوروز پسر پیروز پادشاه ایران با گل دخترقیصر پادشاه روم) به بررسی تشبیه، انواع و بسامد آن بپردازد. نتایجی که از فیش برداری ابیات و نمودار...