شهر به مثابه یک متن، شبکه پیچیده ای از رمزگان های فرهنگی است که امکان خوانش را برای شهروندان فراهم می آورد. با چنین توصیفی، این متن، قابلیت بررسی در قالب رویکرد نشانه شناختی را داراست. بررسی ها نشان می دهد روندهایی که بعد از دوره مدرنیسم بر شهرها حاکم بوده، لایه های متنی آن را دچار تغییر و به دلیل تکیه بر عملکرد و نه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و محیطی، از متن شهر بافت زدایی نموده است. ماحصل چ...

چکیده: از دیدگاه آلتوسر در نظام ها ی ایدئولوژیک دستگاه هایی که بتوانند ایدئولوژی را در اذهان توده های مردم درونی کنند از اهمیت بالایی برخوردار هستند، به همین دلیل است که دانشگاه به عنوان یکی از دستگاه های ایدئولوژیک نظام آموزشی در این نظام ها به شدت مورد توجه قرار می گیرد. به واقع انتظارات دولت از دانشگاه در این گونه از نظام-های سیاسی معطوف به ابقای ایدئولوژی نظام سیاسی از طریق تحقق دو کارک...

متون ادبی و به طور ویژه حماسه ها به عنوان محملی برای قدرت ، در عین سلطه ی ایدئولوژی حاکم بر آن، فضایی برای طرح تناقض ها و تنش ها فراهم می کند. آن چه در این پژوهش بدان پرداخته می شود خوانش روان کاوانه ی داستان فرود بر مبنای آرای لکان برای نیل به ضمیر ناخودآگاه آن است. به طوری که با کاربرد مفاهیم لکانی در این داستان و با تمرکز بر ابهامات و تناقضات موجود در آن ، چگونگی رابطه ی متن با ایدئولوژی حاک...

این گفتار به بررسی و تحلیل اقتباس‌های قرآنی از دیدگاه بلاغت سنتی و نظریه‌های ادبی جدید می‌پردازد. در این پژوهش این پرسش‌ها مطرح خواهد شد: 1ـ اقتباس در بلاغت سنتی چه جایگاهی دارد؟ 2ـ اقتباس به عنوان یک آرایة ادبی و یکی از جلوه‌های تأثیرپذیری از قرآن چگونه سرقت قلمداد شده است؟ 3ـ چگونه می‌توان آرایة اقتباس در بلاغت سنتی را در پیوند با برخی مباحث نظریه‌های ادبی معاصر مطرح و به روز نمود؟ 4ـ نقش زیب...

در این نوشتار، به بررسی معناشناختی غزل های حافظ از دیدگاه «واسازی» دریدایی پرداخته ایم. «واسازی» یکی از رویکردهای تفکر پست مدرن است که متون را عرصه درگیری نیروهای دلالتی موجود در آنها می داند. بر اساس این رویکرد، متون مدام در حال شکستن مراکز معنایی ظاهراً ثابت خود هستند و به همین خاطر است که هیچوقت در آنها یک مرکز معنایی ثابت شکل نمی گیرد. غزل های حافظ نیز عرصه درگیری نیروهای دلالتی موجود در مت...

در این مقاله ضمن تعهد به روشی تحلیلی- تطبیقی و با رجوع به آن‌چه ارسطو در بوطیقا ترسیم نموده، فرآیند ترجمه را همچون روند شکل‌گیری یک اثر هنری قرائت می‌کنیم. در مسیر مستندسازی این قرائت، خوانش متن به مثابه مشاهده محیط، فهم معنی به مثابه درک کردار، باز آفرینی متن به مثابه بازنمایی تصویر و واژه گزینی به مثابه صناعتی شاعرانه، چهار وجه شبه در تکوین استعاره «هنر ترجمه» هستند. در تشریح ثمره این قرائت ن...

چکیدهتاکنون نظریه‌های بسیاری‌ موجب پیوند روانکاوی و ادبیات شده است که هر کدام از آن‌ها چشم انداز نوینی در خوانش، درک و تحلیل آثار ادبی ایجاد کرده‌اند. از جمله‌ی این نظریات،"آلوده‌انگاری" ژولیا کریستوا است که پیوندی میان جهان درون، جهان متن و نویسنده اثر به عنوان فاعل سخنگوست. رمان "قاعده‌ی بازی" اثر فیروز زنوزی‌جلالی؛ رمانی روانکاوانه است که در آن راوی، پلشتی‌های روح انسانی را برون‌افکنی می‌کند...

درباره این بیت از دیوان خواجه: «پیر گلرنگ من اندر حق ازرق‌پوشان / رُخصت خُبث نداد ارنه حکایتها بود» از دیرباز تاکنون تفاسیر و معانی متعدد و گوناگونی مطرح گردیده است. در این مقاله، ابتدا دیدگاههای متقدمان را در چهار گروه کلی دسته‌بندی کرده آنها را به-اختصار نقد و بررسی می‌کنیم. سپس، با این فرض که در روش‌شناسی شرح متون آنچه اهمیت دارد، به‌دست‌دادن گونه‌ای «پارادایم» یا انگاره هماهنگ برای فهم متن اس...

اثر ادبی تأویل پذیر و چندمعناست. این ویژگی تا حدود زیادی مولود زبان مجازی و صناعات بیانی متن است. این مقاله می کوشد تا نقش زبان مجازی و صناعات ادبی را در شکستن ساختار عادی زبان، تعلیق معنای قطعی، و واسازی متن ادبی بررسی کند. برای این منظور، صناعات معنوی را بر اساس نقشی که در ابهام آفرینی و فاصله گذاری میان متن ادبی و زبان قراردادی ایفا می کنند از مجاز مرسل تا پارادوکس رده بندی می کند. پس از بحث...