درجه‌‌بندی و چینش مطالب درسی، از مسائل مهم انواع برنامه‌های درسی در تهیه و تدوین متون آموزشی محسوب می‌شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه‌ی الگویی جدید در زمینه‌ی درجه‌بندیِ بندها در متون آموزشِ زبان فارسی از طریق پارامترهای «گذرایی» و «استعاره‌ی دستوری» است. بر این اساس، پرسش‌های این پژوهش عبارتند از: 1) ارزیابی میزان گذراییِ هر یک از بندها در متن و همچنین، بررسی کاربرد انواع استعاره‌های دستوری و صورت متج...

این نوشتار با رویکردی توصیفی به بررسی نمود دستوری در گویش بختیاری می­پردازد و هدف آن شناخت انواع نمود دستوری، تظاهر واژ- نحوی آنها و تفاوت نمود در این گویش با زبان فارسی است. این پژوهش بر اساس چارچوب نظری کامری (1976) انجام شده است. داده­های زبانی از گفتار مردم سالخورده، بی­سواد و تک­زبانۀ روستای دهنو در شهرستان کوهرنگ­ استان چهارمحال و بختیاری به دست آمده است. این افراد، به دلیل اینکه کمتر تح...

زبان فارسی از گونه ی زبانهای ترکیبی به شمار می آید . در این دسته از زبان ها ، تکواژهای اشتقاقی نقش فراوانی در واژه سازی بر عهده دارند . در این مقاله از دو پسوند« ـَ ک » و « ـ وک » سخن به میان آمده که در منطقۀ مهارلوی شیراز رواج فراوان دارد؛ در حالی که در کتاب های دستوری کمتر نشانی از این کارکردها می یابیم. در این مقاله برآنیم که این دو پسوند را مورد بررسی قرار داده مقوله ی دستوری تعدادی از واژه ...

هلیدی (1987 :173) بازنمایی استعاری را به مثابۀ گونه­های استعاری در نظر گرفته است که با نظریۀ تنوع (تنوع آوایی، واجی، واژگانی، صرفی و نحوی) از منظر لباو (1969) مرتبط هستند. بر اساس تعریف هلیدی، هر یک از گونه­ها برحسب بازنمایی متناوب یک عنصر در لایۀ بالاتر قابل توصیف است. گونه­های صرفی، واژی و نحوی بازنمایی متناوب معنای واحد در سطح واژگان- ­دستور هستند. در پژوهش حاضر صورت­های متجانس و استعاری در ...

در سوره مریم از بین 3عامل انسجام دستوری،واژگانی و پیوندی ابتدا بیشترین بسامد وقوع به انسجام واژگانی 59/48 درصد،سپس به انسجام دستوری 52/39 درصد و در نهایت به انسجام پیوندی 88/11 درصد تعلق می گیرد در سوره لقمان از بین 3 عامل انسجام دستوری،واژگانی و پیوندی ابتدا بیشترین بسامد وقوع به انسجامواژگانی با 60/43 درصد،سپس به انسجام دستوری با 12/43 درصد و در نهایت به انسجام پیوندی با 27/13 درصد تعلق می گیرد

کتا ب نه جالأدب، تألیف نج مالغنی رامپوری ( 1339 ه . ق.) است. ای نکتا ب درحکم دایره المعارفی است که تمامی مباحث دستوری را با توضیح و تفصیل بسیار و مثا لها وشواهد متعدد، با استفاده از حدود 300 کتاب، رساله و فرهنگ، در سه باب در خود جای داده است. باب سوم این کتاب، به مبحث حروف اختصاص داده شده است؛ که در آن،پس از تعریف حرف و تقسیم بندی آن به دو دسته حروف مبانی و اصطلاحی، ویژگی های هش ت حرف مختص زبان...

پژوهش حاضر به بررسی جهت دستوری در زبان فارسی در چارچوب نظری? دستور شناختی می پردازد. جهت دستوری به تعبیر سنتی آن محدود به معلوم و مجهول می گردد و دارای دو سطح دستوری است: 1) سطح عبارت فعلی که تغییرات ساختواژی فعل را در بر می گیرد؛ 2) سطح بند که به جابجایی فاعل و مفعول بر می گردد. در زبان فارسی بر اساس دو ملاک فوق تاکنون سه جهت معلوم، مجهول و میانه شناخته شده اند. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررس...

چکیده دستوری شدن یک فرایند تغییر زبان است که طی آن عناصر واژگانی در برخی بافت های زبانی به عناصر دستوری تبدیل می شوند و یا عناصر دستوری، دستوری تر می شوند. واژگانی شدن نیز یک فرایند تغییر زبان است و زمانی رخ می دهد که سخنگویان زبان در بافت های زبانی خاص، یک ساخت نحوی یا یک صورت واژگانی را به عنوان یک فرم معنادار جدید به کار برند به صورتیکه ویژگی های معنایی و صوری این فرم زبانی جدید کاملاً از رو...

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش­های مرکزی ایران، بررسی شده­است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده­های این پژوهش از گویش­وران بومی و از گفتار افراد بی­سواد و یا کم­سواد ضبط شده و پس از طبقه­بندی آنها بر اساس رویکر رده­شناختی کوربت(1991 و 2007) تحلیل شده اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانۀ مذکّر و مؤنث د...

هدف جستار حاضر توصیف نظام زمان دستوری و تبیین ارتباط آن با نمود در کردی موکریانی است. لذا ابتدا زمان دستوری را توصیف کرده و سپس ارتباط آن را با انواع نمود دیدگاهی و موقعیتی روشن می­سازیم. نتایج نشان می­دهد که کردی موکریانی دارای یک نظام زمانی دوشقی (گذشته و غیرگذشته) است که در ترکیب با مفاهیم وجه­نما و نمودنما می­تواند ترکیبات زمانی متفاوتی را بسازد. ترکیب این نظام با مفاهیم وجهی صور متفاوتی از...