جستار حاضر می‌کوشد راه‌ها­ی مواصلاتیِ شیراز به اصفهان را از سده‌های نخستین اسلامی تا تشکیل حکومت  صفوی بررسی کند. این نوشتار در پی پاسخ گویی به این پرسش است که راه‌های شیراز به اصفهان، در این بازه زمانی، از چه مسیر­هایی عبور می‌کرده و کارکرد و کارآمدی این جاده‌ها متاثراز چه عواملی بوده است؟ ارزیابی ما از موضوع، در یک بستر جغرافیای تاریخی، نشان می‌دهد که از سده‌های نخستین اسلامی، این دو شهر به وا...

یکی از مهم­ترین وقایع کردستان در اواخر حکومت اردلان، ناآرامی‌های منطقة اورامان است. حفظ امنیت این منطقه، با توجه به هم­جواری با مرزهای عثمانی، از دغدغه‌های حکمرانان محلی کردستان و دولت مرکزی در دورة قاجار بود؛ با اینحال، در فاصلة سال‌های 1268تا 1287ق مواردی از ناآرامی در منطقة اورامان، در منابع تاریخی بازتاب یافته است. این پژوهش، به‌روش اسنادی و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، بر پایة منابع کتابخانه...

پهناوری کشورها صرفنظر از متغیرهای انسانی و فرهنگی، ضرورت توزیع فضایی قدرت سیاسی و همچنین توزیع وظایف و خدمات را ایجاب می کند. همانگونه که در متن مقاله استدلال می شود مسیر حرکت دولت ها در اکثر ممالک به سوی واگذاری اختیارات به مناطق، محله محوری و همچنین تمرکززدایی است. به نظر می رسد در کشور ایران، هر چند ظرفیت های قانونی در این راستا وجود دارد، ولی در عمل با نقطه مطلوب فاصله است. از جهت کشورداری،...

شورایاری محله‌ها در‌صورت شکل‌گیری سرمایۀ اجتماعی و نهادینگی آنها می‌توانند موجبات توسعۀ محلی، افزایش مشارکت مردم در ادارۀ امور محلی و مسئول بودن نهادهای محلی را فراهم کنند. این پژوهش با روش تحقیق کیفی و با رهیافت نظریۀ زمینه‌ای به مطالعه و آسیب‌شناسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر فقدان نهادینگی شورایاری محله‌های شهر تهران می‌پردازد. برای افزایش دقت از پژوهش‌هایی در زمینۀ سرمایۀ اجتماعی و حکمرانی خ...

خاندان اسحاقیه در غرب گیلان، به‌خصوص منطقة فومن، سالیان زیادی (از قرن هفتم تا دهم هجری) دارای قدرت و فرمانروایی بودند.این خاندان از دورة مغول، با حکومت‌های گوناگونی در ایران مواجه شدند و غالباً، به استقلال، در منطقه فرمانروایی می‌کردند؛ ولی در زمان حکومت صفویه، به‌ویژه از اواخر دورة شاه اسماعیل اول، قدرت سیاسی آنها زوال یافت و تقریباً مطیع دولت مرکزی شدند. سرانجام، این خاندان در زمان شاه عباس اول...

هدف: بعد ازسقوط حکومت محلی (امارت) اردلان­ها، که از زمان زمان ناصر­الدین­شاه، حکومت کردستان را در دست داشتند، دوره­ای از هرج­ومرج و بی­نظمی آغاز شد. عباس­خان،معروف به سرداررشیداردلان، از شاخة اردلان­های روانسر و جوانرود و قرین جاف­ها، خواست در رأس حکومت کردستان قرار گیرد و حکومت اردلان­ها را احیا کند.این پژوهش اقدامات و تلاش­های عباس­خان، معروف به سرداررشید­، آخرین بازماندة خاندان اردلان، را بر...

تیمور، در ابتدا با بخشی از سپاهیان اولوس جغتای، در مسیر کسب قدرت گام نهاد. سپس، همزمان با گسترش قلمرو خود، به این سپاه وسعت بخشید. در این مسیر، او اقوام و گروههای مغلوب را نیز به خدمت گرفت. از سوی دیگر، همزمان با تصرف کامل ایران و سرزمینهای همجوار، حکومتهایی محلی ـ خانوادگی را در ایالات متصرفی خود بهوجود آورد. این سنت سیاسی؛ یعنی ایجاد امیرزادهنشینهای تیموری، در زمان جانشینان تیمور تداوم و گست...

در ایران، تاریخ نگاری از هنگام شکل گیری تاکنون، فراز و فرودهای بسیاری را از سر گذرانده است. در این میان، برآمدن و فرو پاشیدن حکومت ها، در این فراز و فرودها نقش مهمی داشته است. به گونه ای که برآمدن حکومت های بزرگ و حتی محلی، باعث نگارش آثار تاریخ نگارانه با هدف جاودانه کردن و مشروعیت بخشی به آن حکومت ها می­شد. بی گمان با از میان رفتن این ضرورت، نگارش آثار تاریخ نگارانه نیز با رکود روبه رو می شد....

هدف: هدف از این نوشتار تبیین و تحلیل مسئلۀ احمدوندها، به‌عنوان یکی از دل‌مشغولی‌ها و نگرانی‌های دورۀ حکومت ظل‌السلطان بر کرمانشاهان است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد مراکز آرشیوی، روزنامه‌ها و تاریخ‌های محلی انجام شده‌است. یافته‌ها و نتیجه گیری نتایج این تحقیق بیانگر آن است که احمدوندها...

در اوضاع آﺷﻔﺘﮥ سیاسی‌اجتماعی پس از ﺣﻤﻠﮥ مغول و به‌ویژه پس از زوال ایلخانان (651تا736ق/ 1256تا1335م)، فضا برای ایفای نقش و کنشگری پهلوانان در عرصه‌های مختلف، در برخی مناطق ایران و قلمرو حکومت‌های محلی فراهم شد. در دورﮤ آل‌مظفر، همچون دوران ایلخانان مغول، پهلوانان نقش‌های گوناگونی ایفا کردند. پژوهش حاضر نقش سیاسی و نظامی پهلوانان را در حکومت آل‌مظفر (713تا795ق/1314تا1393م) واکاوی می‌کند. حکومتی ک...