عوامل جغرافیایی و طبیعی، مخصوصاً رودخانه ها و کوه ها، همیشه چه در پیش از تاریخ، و چه در دوران تاریخی و معاصر  که انسان قادر به تغییر و کنترل شرایط و عوارض جغرافیایی است  نقش بسیار مهمی در شکل دهی استقرارها، روابط بین منطقه ای و فرا منطقه ای بازی کرده است. این عوارض در طول تاریخ گاهی تسهیل کنندۀ روابط یا مانع و سدی برای ارتباط بین جوامع بوده اند. رودخانۀ ارس در شمال غرب ایران یکی از این عوامل جغر...

به منظور بهره‌برداری پایدار و حفظ تنوع زیستی اکوسیتم‌های رودخانه‌ای، شناخت نیازهای زیستی آبزیان امری ضروری است و ترجیح زیستگاه یکی از مهمترین عوامل مدیریتی برای جمعیت ماهیان می‌باشد. رودخانۀ سیاهرود از جمله رودهای فرعی منتهی به رودخانه سفیدرود در حوضۀ خزر است که از رشته کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرد و از جمله مکان های پراکنش سیاه‌ماهی (Capoeta capoeta gracilis)، یکی از ماهیان بومی و گونۀ غالب ای...

سازند فهلیان شامل توالی کربناتۀ نسبتاً ضخیمی از گروه خامی به سن نئوکومین- بارمین است. مطالعه‌های رسوب‌شناسی انجام‌شده روی این سازند در دو برش از زون ایذه و دو چاه از بخش جنوبی فروافتادگی دزفول به شناسایی 12 ریزرخساره در چهار کمربند رخساره‌ای شامل پهنۀ جزرومدی، رمپ درونی (لاگون، پشته‌های لیتوکودیومی- جلبکی و شول‌های بایوکلستی- پلوئیدی)، رمپ میانی و رمپ بیرونی منجر شد. محیط رسوب‌گذاری سازند فهلیان...

با توجه به اهمیت دستیابی به اطلاعات صحیح از وضعیت خشکسالی و مدیریت ریسک آن به‌منظور رعایت حقابۀ تالاب‌های مهم ایران، در این تحقیق ضرایب اقلیمی شاخص پالمر در 17 حوضۀ آبخیز کشور واسنجی و پهنه‌بندی شد و دامنۀ تغییرات آنها در حوضه‌های واجد تالاب بین‌المللی ثبت‌شده در کنوانسیون رامسر بررسی شد. نتایج نشان داد در وضعیت تر، در حوضه‌هایی مانند خزر، کارون، گاوخونی و بختگان، مقدار ضریب در ما‌ه‌های سرد، اغ...

تغییر اقلیم با تغییر در چرخۀ هیدرولوژی، جریان خروجی از حوضه را تحت تأثیر قرار می‏دهد. دانستن میزان تغییرات احتمالی در مقادیر بارش و رواناب خروجی حوضه به برنامه‏ریزی و مدیریت بهتر منابع آب کمک خواهد کرد. تغییرات بارش ناشی از تغییر اقلیم با مدل‏های گردش عمومی جوّ تحت سناریوهای مختلف شبیه‌سازی می‏شود. بررسی تغییرات رواناب به کاربرد مدل‏های بارش‌ـ رواناب نیاز دارد. هدف از این پژوهش، مدل‌سازی جریان خ...

حوضۀ آبخیز کنگیر در استان ایلام، با مساحت 458 کیلومتر مربع، بخشی از زون ساختمانی زاگرس چین خورده محسوب می­شود. هدف این تحقیق بررسی ویژگی­های هیدرولوژیکی و شیمیایی چشمه­ها و ارتباط آنها با اشکال ژئومورفولوژی حوضه می­باشد. جهت دست­یابی به این هدف، لندفرم­های کارستیکی، سیستم درز و شکاف­های منطقه، شاخص­های تقارن چین (FSI) و سینوسیته جبهۀ چین (FFS)، هیدروگراف چشمه­ها و مشخصات شیمیایی آنها به صورت کمّ...

با شناسایی اثر فعالیت های تکتونیکی بر روی سیستم های رودخانه ای، به ارزش رودخانه ها در مطالعة فعالیت های تکتونیکی پی­برده شده است. مطالعة کانال های رودخانه ای و نهشته های جا به جا شدة آن ها بوسیلة گسلش زمان زمین لرزه، مقدار جابجایی توسط گسل، به همراه اطلاعات ویژه که در ارزیابی خطرات، زلزلة آینده را آشکار می کند. منطقة مورد مطالعه در کپه داغ مرکزی (خراسان شمالی) و شمال غربی بجنورد قرار دارد. گسل ...

در نواحی مطالعاتی سازند سورمه با سن ژوراسیک پسین در منطقه فروافتادگی دزفول جنوبی و زون ایذه (حوضه رسوبی زاگرس در جنوب غرب ایران) در سه برش خامی، فهلیان و منگشت مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به تفسیر اطلاعات بدست آمده از سیالات درگیر نفتی موجود در مقاطع نازک دو بر صیقل تهیه شده از نمونه های برداشت شده پرداخته است. این اطلاعات شامل دما، شوری و رنگ بازتابی اشعه فلورسانس می باشد. با استفاده از ای...

حوضۀ قره‌‌سو یکی از زیر‌حوضه‌های رودخانۀ کرخه است که در استان کرمانشاه در غرب ایران قرار دارد. به‌رغم سیل‌خیز نبودن حوضه از لحاظ فیزیوگرافی، سیلاب‌های شدیدی در این حوضه رخ داده است. مهم‌ترین هدف این پژوهش، دستیابی به دیدی کلی از شرایط همدید ـ ترمودینامیک مؤثر بر بارش‌های موجد دبی‌های حدی است. بر این اساس از دو پایگاه داده شامل: الف) داده­های دبی و بارش روزانۀ انداره‌گیری‌شده در سطح حوضه با پوشش...