پژوهش در اسباب اختلاف فقها، در فقه اهل‌‌سنت سابقه‌ای دیرینه دارد؛ دانشمندان اهل‌‌سنت از قرون اولیه اسلامی در صدد پاسخ به چرایی اختلاف صحابه و فقیهان، و ارائه دلیل و توجیه برای آن برآمده‌اند، اما این مسئله اساساً برای شیعیان که با حضور امامان معصوم(ع) و روشمند شدن اجتهاد توسط ایشان، کمتر دچار اختلاف شده بودند، مطرح نبوده است. در میان دلایلی که به عنوان اسباب اختلاف برشمرده‌اند، به اختلافات ناشی ا...

صوفیان و اسماعیلیان، دو خیزش اجتماعی در تاریخ ایران و اسلام، ویژگی فکری مشترکی دارند و آن نگرش تأویلی و درک باطنی آن‌هاست. با نگاهی به تأویلات این دو گروه، می‌توان هم در عرصة نظر و هم در عرصة روش به تفاوت‌هایی دست یافت. در حوزة نظر، بنیان‌های اندیشة اسماعیلیه مبتنی‌بر درک عقلی است، درحالی‌که، بینش صوفیان و عارفان بر درک شهودی استوار است. همچنین، اسماعیلیه تأویلاتشان براساس تعلیم امام است، اما ت...

تصوف یکی از مهم‌ترین نحله‌های فکری تأثیرگذار در طول تاریخ ادبی ایران محسوب می‌شود. با این که متصوفه یک جریان اعتقادی– اجتماعی به حساب می‌آید، به علل مختلف در طول تاریخ حیات خود دچار تناقضات فکری و اعتقادی شده و متحول گردیده‌اند. در این جستار، با ارائهٔ نمونه‌های احوال مختلف صوفیان، علل و مبانی اختلافات فکری و آرای آنان بازیابی شده و مورد بررسی قرار گرفته است.

تراکم کار در دادگاه‌های دولتی و تبعات ناشی از آن و مزایایی که حل و فصل اختلافات در خارج از دادگاه‌ها برای دولت‌ها و به ویژه طرفین اختلاف در بر دارد سبب رونق بیش از پیش داوری و ایجاد شیوه‌های جدید حل اختلاف شده است که با عنوان کلی «شیوه‌های جایگزین حل و فصل اختلاف» (ADR) توصیف می‌شوند. در این میان، بعضی از این شیوه‌ها بر پایة نظر کارشناسی اختلاف را حل و فصل می‌کنند. برخلاف روش سنتی که نظر کارشنا...

ماده 793 قانون مدنی صراحتاً بیان می دارد: «راهن نمی تواند در رهن تصرّفی کند که منافی حقوق مرتهن باشد، مگر به اذهن مرتهن» امّا، در میان تصرّفات حقوقی، اینکه چه نوع تصرّفاتی منافی حقّ مرتهن است اختلات آرایی را مخصوصاً در رویّه قضایی ایجاد کرده است. فروش مال الرّهانه نمونه بارزی از تصرّفات حقوقی است که دامنه آن تا سطح دیوان عالی کشور کشیده شده است. اختلاف در این است که بعضی از دادگاه ها فروش مال الرّهانه را...