به علت سیطره روح مدرنیستی، پدیده ها برای تعریف هویت خویش باید نسبت خود را با مؤلفه های مدرن و پست مدرن مشخص کنند. مدرنیته عالمی پدید آورد که با عقل محوری، وجوه ناپیدای هستی را نادیده می انگاشت. پست مدرنیته دربردارنده نگرشی نو به هویت است که این اندیشه را در تقابل با دنیای مدرن به سمت ضد بنیان گرایی می کشاند. فوکو و لاکلاو و موفه از پست مدرن های ایجابی، معتقدند هر گفتمان با ایجاد رژیم حقیقت خاص ...

عینیت یا ذهنیت کیفیات زیباشناختی از دیرباز مورد توجه و پرسش فیلسوفانی بوده که در حوزه زیبایی شناسی اندیشیده اند. پیشینه چنین بحثی را می توان از رساله های افلاطون با تفکر عینیت گرایی زیباشناختی دنبال نمود و تا نقد سوم کانت به اوج قلّه ذهینت گرایی کیفیات زیباشناختی رسید. در واقع پرسش در باب عینیت یا ذهنیت مسائل زیبایی شناسی چنین خواهد بود: آیا کیفیات و ویژگی های زیباشناختی دارای حقیقت عینی و خارجی...

در آثار صدرا بحثی منسجم درباره فطرت انسانی یافت نمی شود، ولی به طور پراکنده مباحث مهمی را در این باب مطرح کرده است. واژه «فطرت» در آثار صدرا مفهوم های متعددی یافته است: استعداد تکامل، استعداد قوّه کسب معارف، وجود اندکاکی و اندماجی انسان در مرتبه ذات ربوبی و حالت اعتدالی روح. هرچند اخوان الصفا برای نخستین بار آموزهٔ خداشناسی فطری را در منبعی فلسفی مطرح کردند و ابن سینا و سهروردی نیز اندیشه هایی قا...

مایکل سندل نظریه پرداز جماعت گرایی است که مواضع جان راولز را در کتاب نظریه عدالت به چالش می کشد و معتقد است در پیش فرض ها، استدلال و نتایج نظریه راولز خطاهایی وجود دارد. در مقابل، آلن هیورث با دفاع از راولز، پاسخ هایی را در برابر برخی نقدهای سندل بیان می دارد. برآنیم این موضوع را بررسی کنیم که آیا در حقیقت آن گونه که سندل و دیگر منتقدان راولز باور دارند، لیبرالیسم فردگرایی انتزاعی را پیش فرض می...

یکی از نتایج رشد دیدگاه های نسبی گرا و غیرذات گرایانه در علوم سیاسیبوده است. این روند با دستاویز انتقاد از ذهنیت گرایی « ایدئولوژی » کاهش توجه به عاملو مبارزه با نظریه حقیقت در سیاست شروع شد. نگارندة مقالة ذیل چنین استدلال میکندکه تأثیر گذاری بر مفهوم ایدئولوژی نه تنها هیچ ربطی به سوبژکتیویسم ندارد بلکه باارائه درک جدیدی از مفهوم ایدئولوژی، در چارچوب یک نظریة گفتمانی، می توان به افقجدیدی دست پی...

«مختصری از مضامین نجوم در دیوان مجیر» عنوان مقاله ای است که پیش رو دارید. وقتی که وضعیت علوم را در ایران از میانه ی قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم مطالعه می کنیم، با وجود همه ی موانع موجود، متوجّه پیشرفت و توسعه ی علوم عقلی،به ویژه نجوم، در کنار سایر دانش ها می شویم و در می یابیم که بعد از خاقانی، شاگردش مجیرالدّین بیلقانی مجال یافته است تا کلیّه ی دانش های زمان، به ویژه نجوم، ابزار نجومی، پدیده های جوّ...

خداوند در قرآن از زاویه های مختلف به مسئله حیات پس از مرگ، عالم برزخ و جهان آخرت پرداخته است؛ از این میان می توان حداقل بیست آیه را یافت که بر جهان برزخی دلالت دارد و از مجموع این آیات حقیقت وجود عالم برزخ تا حد زیادی روشن می شود. این پژوهش در صدد بررسی عالم برزخ در آیات مذکور است، که از یک طرف ذهن مخاطب را به حقیقت عالم برزخ متوجه م یکند، و از طرف دیگر در ساماندهی اعمال و رفتارش که تعیین کننده...

این پژوهش تحقیقات واحدی از مبحث دین یا پلورالیسم دین در تصوف اسلامی و دیدگاههای ابن¬عربی است. گوهر و سرشت یگانه¬ی چیست؟ و آیا همه¬ی اختلافات ادیان، اختلافی ظاهری و صوری است؟ در نتیجه دو دیدگاه مدرن درباره¬ی مباحث دین و شناخت¬شناسی مطرح می¬شود. 1- نظریه برتری یک دین. 2- نظریه¬ی کثرت-گرایی دینی. در یک نظریه همه¬ی اعتقادات دینی معتبر هستند و همه باورهای دینی تا حدودی حقیقت دارند و پیروی هر اندیشه¬...

با اثبات اصالت وجود روشن می شود که ماهیت اعتباری است و تحقق بالذات ندارد ولی سه احتمال در نحوة وجود آن مطرح است: 1. به عین وجود موجود بودن، همچون صفات حق 2. حد و نفاد وجود بودن، همچون خط برای سطح یا نقطه برای خط 3. سراب بودن.مرحوم علامه و بعضی از شاگردان ایشان تصریح به سراب بودن ماهیت کرده اند، در حالی که دلیلی تاّم بر این مدعا وجود ندارد. بلکه قراین و شواهد فراوانی بر عینیّت ماهیت با وجود، داریم...