تضمین، یکی از شگردهای زبانی است که همانند بسیاری از فنون ادبی، در ادوار تاریخ بلاغت مورد بی ­توجهی محققان و ناقدان قرار­گرفته­ است، به­ گونه ه­ای که در شناسایی این آرایه بدیعی تنها به یک جنبه از آن، یعنی آوردن مصراع، بیت یا ابیاتی از دیگری در شعر خویش اکتفا شده ­است. از این رو، این پژوهش بر­آن است با نگاهی به سیر تاریخی صنعت تضمین و جایگاه آن در مباحث بلاغی عربی و فارسی، ضمن شرح و تفسیر دیدگاه ...

ایلیا ابوماضی شاعر برجسته¬ی ادبیات مهجر آمریکا از جمله¬ی شاعرانی است که اندیشه¬ی غالب بر شعر او، در مرحله¬ی اول زندگی¬اش در مشرق زمین، حول محور خوبی¬ها و بدی¬ها در تعامل با دیگران می¬باشد؛ ایشان بر صفات پسندیده تأکید کرده و انسان را از رذایل اخلاقی همچون کبر، ظلم و ... باز می-دارد. او این مضامین حکمی را در قالب تصاویر حقیقی و خیالی ریخته و آنان را با هنرمندی تمام به تصویر می¬کشد و در این راستا ...

مبالغه تصویری است بلاغی که اغلب برای آرایش کلام و جلب توجّه شنونده به کار می­رود. در مبالغه، شاعر با استفاده از دو شیوۀ بزرگ­نمایی و کوچک­نمایی مفاهیم خُرد را بزرگ­ جلوه می­دهد و مفاهیم بزرگ­را خُرد، و در واقع با استفاده از این ابزار بیانی سخن خویش را بسط می­دهد و تأکید می­کند تا القای مفهوم بهتر انجام پذیرد. اغلب بلاغت­نگاران ضمن معرفی مبالغه تأکید کرده­اند که مبالغه در حقیقت نوعی دروغ آمیخته با...

موضوع این مقاله، شگرد‌های بدیع لفظی در داستان‌نامة بهمنیاری و ضرب‌المثل‌های مازندرانی  است. مَثل‌ها به عنوان یکی از بخش‌های ادبیّات عامیانه، گرچه در ظاهر از آرایه‌های زیبایی‌شناسی بدورند، کمتر مَثلی را می‌توان یافت که از شگردهای بلاغی بی‌بهره‌ باشد. یکی از عوامل مهمّی که سبب زیبایی و اثرگذاری مثل  می‌شود، آرایه‌های لفظی است. در این نوشتار، شگردهای بدیع لفظی در 6023 مث...

شرف­الدین حسن معروف به حکیم شفائی اصفهانی (956-1037ﮬ ) طبیب ، عارف و شاعر خوش سخن عهد صفوی است و درعین‌حال از معروف­ترین شاعران هجوسرای این عصر محسوب می­شود. وی در انواع قالب­های شعری طبع­آزمایی کرده و درغزل-­سرایی شیوه مطلوب یافت. دیوان او دربردارندۀ 12000 بیت است که 160غزل برجستگی خاصی به دیوان او بخشیده است. کلام جادوگرش مورد توجه شاه عباس اول صفوی واقع شد و اقتدارش در اصفهان زبانزد خاص و عا...

در این کار پژوهشی، نانو کامپوزیت های fe2o3/clin ، mno2/clin و ceo2/clin از ساپورت نمودن فلزات واسطه آهن، منگنز و سریم بر روی زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت با استفاده از روش های تبادل یون، تلقیح( با درصد های وزنی مختلف) و همرسوبی سنتز شدند و برای اولین بار در فرایند حذف آرسنیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. جاذب های سنتز شده توسط تکنیک های xrd ، ft-ir و sem شناسایی شدند. میزان آرسنیک با استفاده از اسپکت...

چکیده در این مقاله پدیده ‘حذف بندی’ در زبان فارسی مورد بررسی قرار می گیرد. چنین بررسی ای با معرفی انواع حذف بندی در زبان فارسی ( با مرجع و بدون مرجع آشکار ) واکنش حذف و تاثیر آن را در هر یک مورد مطالعه قرار می دهد. با مرور شواهد زبان فارسی نشان می دهیم یکی از پرطرفدارترین تحلیل های مطرح امروزی در توجیه این نوع ساخت ها با نام ‘ تحلیل حذف ’ پاسخگوی تمامی تنوعات دستوری جملات فارسی نیست. از این رو ...

چکیده تفسیر حقیقی تحوّلات بدیع در زبان فارسی تنها از راه مقایسه ی دیوان‎ شاعران و نویسندگان بزرگ هر دوره و تطبیق موضوعات بلاغی‎بدیعی آن ها نسبت به یکدیگر ممکن است. از میان این بزرگان که اندیشه را با زیبایی و لطافت و جمال لفظ همراه داشته و به اوج کمال و نمط عالی دست یافته‎اند می‎توان به نظامی اشاره کرد. سبک آثار نظامی، مبتنی بر شگردها و عوامل بدیعی و بیانی است و اگر این عناصر را از آن حذف کنیم، ...

زیبایی و زیباشناسی در شعر از زمان های بسیار دور مورد توجّه ادیبان و شاعران بوده است. از آن جایی که هر اثر ادبی در بنیان خود زیباست، می توان آن را از دیدگاه زیبایی شناسی بررسی کرد. زیبایی شناسی حوزه ی بسیار وسیعی را در برمی گیرد؛ صاحب نظران عواملی چون عاطفه، احساس، صور خیال و موسیقی مناسب و هماهنگ شعر را موجب زیباتر شدن آن می دانند اما در این میان نقشی چشمگیر برای صنایع بدیعی قائلند. اعراب از زما...

چکیده قرآن که سرشار از معارف عالیه و حقایق والا برای هدایت جامعه¬ی بشریت است از جهات گوناگون دارای اعجاز می¬باشد. یکی از وجوه اعجاز آن، فصاحت و بلاغت بی¬نظیر آن می¬باشد. جهت دستیابی به معارف و حقایق والای قرآن باید به تفسیر آیات آن پرداخت. مفسران برای تفسیر آیات قرآن به علومی مانند: ادبیات عرب، علوم بلاغت و صرف و نحو نیازمندند تا بتوانند به ظرایف و دقایق آیات پی ¬ببرند و معارف و حقایق آن را ...