از میان معانی حجیت، سه معنا در مسئله «حجیت قطع» مطرح است: الف) قرارگرفتن حد وسط؛ ب) کاشفیت و طریقیت؛ ج) معذریت و منجزیت. در اندیشه شیخ انصاری، اتصاف قطع به‌معنای اول صحیح نیست. در مورد معنای دوم، چهار دیدگاه درمیان اصولیان مطرح است: مطابق دیدگاه اول، کاشفیت و طریقیت، ذاتی باب ایساغوجی وجزء مقوم برای قطع است، اما مطابق دیدگاه دوم، کاشفیت و طریقیت، مقوم حقیقت قطع است و تمام حقیقت قطع را تشکیل می‌...

نوشته‌های اصولی نگارش یافته در یک سده‌ی اخیر، به هنگام بحث از ظواهر کتاب و سنت، به طور شایع، این تفصیل را به میرزای قمی(ره) نسبت می‌دهند که او، ظواهر کتاب و سنت را در خصوص مقصودین به افهام، حجت می‌داند و نسبت به غیرمقصودین، به عدم حجیت، باورمند است. اینکه آیا واقعاً میرزای قمی(ره) از چنین تفصیلی سخن رانده‌است و اینکه او اندیشه‌ی خویش را درباره‌ی ظواهر کتاب و سنت، در چه سطحی بیان داشته‌است و دیگر...

نعمت گفتار، اصلی‌ترین وسیله ارتباط بین انسان‌ها و طبیعی‌ترین راه بیان انتقال اندیشه‌ها و مقاصد آدمی است.اما این نعمت و توانایی خدادادی، هم می‌تواند در مسیر حق به کار گرفته شود و هم در مسیر باطل؛ لذا، انسان با گفتار نیکو و حق می‌تواند سعادت خود را در هر دو جهان به دست آورد و بر عکس با سخن نکوهیده و باطل موجب خواری خود در دنیا و عذابش در آخرت گردد.این دلیل، انسان را ملزم می‌نماید تا همواره سخنی ب...

،« تجربه ی دینی »به عام ترین معنای آن، رخدادی درونی (انفسی) یا بیرونی (آفاقی) است که شخص ازسرمی گذراند؛ رخدادی که برای شخص واجد اهمیت و معنای دینی است. اما در فلسفه ی دین بامعنای محدودتری از تجربه ی دینی سروکار داریم: تجربه ی دینی، به معنای خاص، تجربه ای است کهبنابه تلقی صاحب آن، آگاهی تجربی به خداست؛ تجربه ای که شخص در آن حضور خدا (یا موجودیرا فی الجمله « قول به اصالت تجربه ی دینی » . الوهی) ر...

در بین مدافعان تفسیر اجتهادی در مورد حیطه و دایره حجیت عقل در تفسیر قرآن، اختلاف نظر وجود دارد. در این تحقیق برآنیم تا قلمرو حجیت عقل‌منبع را در تفسیر المیزان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تفاسیر اجتهادی فریقین بررسی نماییم. برای تحقق این منظور، ابتدا مراد از عقل و گونه‌های آن (عقل‌منبع و عقل‌مصباح) روشن گردید، و بر اساس آن تفسیر اجتهادی قرآن به سه گونه نقل‌گرا، عقل‌گرا و کشف‌گرا تقسیم‌بندی شد، و با...

موضوع صحت و تواتر قرائات قرآن، ازمباحث مطرح در حوزه? علم القراءات می باشد. سیر تکوین و پیدایی دانش قرائات سابقه ای کهنتر از علم تفسیر و تدوین صحاح و اُصول معتبر حدیثی را می پیماید. مدار اصلی بحث در این پایان نامه ضوابط پذیرش یک قرائت و نیز تواتر و میزان اعتبار و حجّیت آن بوده و ضمن اشاره به مراحل پیدایش قرائات و سیر تدوین و تطوّر آن، معیارهای صحت قرائت با بحث در آراء صاحبنظران، سه ملاک: 1) صحت سند...

بنای عقلا از یک سو در پاسخگویی به نیازهای روز افزون جوامع و از سوی دیگر در پویایی و انطباق فقه با زندگی نوین و اجتماعی تأثیر بسزایی دارد.

در اینکه ثواب استحقاقی است یا تفضلی سه قول مطرح است: بنابر قول اول ثواب استحقاقی است و ثواب ندادن شخص مطیع ستم است. بنابر قول دوم ثواب تفضلی است، اگرچه قائلان به این قول، خود درباره علت تفضل اختلاف دارند؛ زیرا بنابر مبنای اشاعره، ملزم کردن خداوند بر ثواب بی‌معناست. این سخن به‌معنای معیار نداشتن ثواب الهی است. و بنابر مبنای دیگر علی‌رغم تفضلی بودن ثواب، خداوند در آن استحقاق را اعتبار کرده است که...