فارابی، مؤسس فلسفه‌ی اسلامی که به عنوان معلم ثانی پس از ارسطو شناخته می‌شود، از فیلسوفان برجسته‌ی جهان اسلام است. نظریات فارابی در مباحث اخلاقی و ارزش‌شناسی مبنای اندیشه‌ی فیلسوفان و حکیمان پس از او در بحث اخلاق و تربیت اخلاقی قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ارزش‌شناسی فارابی در موضوعات اساسی ارزش‌های اخلاقی تبیین و سپس دلالت‌های آن برای تربیت اخلاقی در خصوص اهداف، اصول و روش‌ها استن...

در میان ظرفیت های وجودی انسان، عواطف و هیجان ها، در تأثیرگذاری بر افکار و اعمال آدمی، از جایگاهی ویژه برخوردارند. بررسی این تأثیرات در حوزهٴ اخلاق ـ که از مهم ترین جنبه های زندگی فردی و اجتماعی انسان است ـ بحث های بسیار با اهمیتی را پیش خواهد کشید. اگر نوع و میزان تأثیرگذاری ساحت عاطفی در مقایسه با دیگر ساحت های رقیب (همچون ساحت عقلانی) تحلیل و بررسی شود، اهمیت این مباحث، بیش تر درک خواهد شد. ...

براساس اسناد تاریخی از جمله رسائل حکومت اسلامی، اندیشمندان و فقهای اسلامی راجع به حاکمیت قانون، شایسته‌سالاری، کرامت انسانی، عدالت‌محوری، حقوق بنیادین مردم، مشارکت عمومی، منع تبعیض، نفی بروکراسی دست‌‌و‌‌پاگیر، شفافیت، اصل عدم تمرکز، به ویژه مبانی و اهداف نظام صحیح اداری، نظریه‌پردازی نموده­اند‌. حاکمیت شریعت و قوانین اسلامی، اهداف اخلاقی و عادلانه مربوط به جامعه، چشم‌انداز جهانی نظام توحیدی و ....

پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران از سال 1357 و حضور دین در عرصه سیاست و حکومت داری ازیک طرف و وجود جنگ سرد بین دو شیوه حکومتی بلوک شرق (سوسیالیستی ـ کمونیستی) و بلوک غرب (دموکراسی ـ لیبرالیستی)، معرفی الگوی جدید حکومتی با عنوان مردم سالاری دینی در ایران، برای اندیشمندان و سیاسیون جهان چالش جدیدی را تعریف می کرد. متعاقب تسلط دیدگاه اومانیستی در معیت سکولاریسم بر سرنوشت کشورهای مسلط جهان...

اطلاق و نسبیت اخلاق از مباحث مهم در حوزه فلسفه در طول تاریخ این رشته است. برخی مقهور یافته هایی همچون تفاوت فرهنگ ها، جوامع، آداب و رسوم و حتی سلایق فردی شده و با نفی هرگونه عام گرایی و اطلاق در حوزه قواعد و احکام اخلاقی، به سوی نسبی گرایی متمایل شده اند. در مقابل، گروهی نسبیت را نه تنها خلاف یافته های عقلی دانسته اند، اعتقاد به آن را به ضرر افراد و مصالح عام اجتماعی می دانند. فیلسوفان مسلمان ب...

انقلاب اسلامی به سبب ماهیت دینی و معنوی خود و با طرح شعارهایی از قبیل ظلم ستیزی و عدالت طلبی، توانست درحوزه های وسیعی از مناطق آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین نفوذ نماید و جایگاه رفیعی را در میان ملت ها و تفکرات آنها بدست آورد. با گسترش ابعاد این انقلاب، پژوهش های فراوانی در زمینه های مختلف آن صورت گرفت. در این میان موضوع تأثیرات و بازتاب انقلاب اسلامی و مطالعات مقایسه ای آن، کمتر مورد کنکاش و واک...

بـر پایه روی آورد ساختاری مبتنی بر تحلیل سطح ارزشهـای حرفه ای (الیزور، 1984)، این پژوهش رابطه بین ارزشهای حرفه ای و کار در حین تحصیـل دانشگـاهی را بررسی کرد. نمونه ای به حجم 400 داتشجو (200 زن، 200 مرد، 200 شاغل و 200 غیرشاغل) از دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگـاه آزاد اسلامی انتخاب شدند و به پرسشنامه ارزشهای حرفه ای (الیزور و دیگران، 1991) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشـان دادند...

در این پژوهش به منظور بررسی میزان گرایش دانش آموزان به ارزش های اخلاقی و عوامل مرتبط با آن از نظریـههـای مختلف روانشاسی و جامعه شناسی استفاده شده اسـت. پـژوهش بـه روش پیمـایش مقطعـی و بـا اسـتفاده از ابـزار پرسشنامه روی 817 نفر دانش آموز دختر و پسر سال سوم راهنمایی استان همدان (شهری و روستایی) با اسـتفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، اجرا شده است. روابط بین متغیرها نشان داد که متغیرهای پایبندی وا...

ما در این مقاله ضمن بیان شگردها و ترفندهای نوین استعمار چون شبیخون فرهنگی و انعکاس آن در آثار نویسندگان و شاعران متعهد مصر به بررسی موضع این اندیشمندان و فرهیختگان پرداختیم . پس از بررسی آثار ادبی نویسندگانی که در مقابل جامعه و تحولات اجتماعی خود را مسؤول می دانستند ‘ معلوم شد که این قشر از نویسندگان و شاعران را میتوان به سه گروه تقسیم کرد: گروه اول : چون قاسم امین و سعد زغلول که به استقلال ا...

«اخلاق اسلامی چیست؟»؛ «چگونه ممکن است؟»؛ «ساختار آن کدام است؟» اصلی ترین مسائلی است که در این رساله? دکتری به آنها پرداخته ایم. اخلاق اسلامی به عنوان نوعی از اخلاق دینی ـ هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ دینی ـ موضوع پر‏اهمیّتی است. امّا در عین حال استدلال شده است که اخلاق اسلامی نمی تواند وجود داشته باشد کما اینکه دیگر اخلاق های دینی هم امکان تحقّق ندارند؛ آنچه وجود دارد اخلاق مسلمانان است. کسانی که...