چکیده امروزه یکی از بحث‌های مهم بین‌المللی، تحولاتی است که در منطقه خاورمیانه رخ داده است. تحرکاتی موسوم به بهار عربی که از بیداری ملت‌ها برای دستیابی به حق و حقوق خود و انجام اصلاحات در برابر حکومت‌های بعضاً دیکتاتور مآب نشأت گرفته است. یکی از این تحولات، بحرانی است که کشور بحرین را درگیر خود کرده است. موج بیداری اسلامی و کشیده‌شدن دامنه آن به کشور بحرین، اوج رقابت دو الگوی شی...

ظهور خیزش های اسلامی در کشورهای خاورمیانه یک رویداد غیر منتظره در سال های اولیه هزاره سوم بود. انقلاب صورتی یمن پس از مراحل اولیه از انقلاب یاسمین تونس و همزمان با انقلاب لوتوس مصر و خیزش های مردمی در خاور میانه در اوایل سال 2011 رخ داده است و با الگو گرفتن از قیام مردم تونس و مصر وارد مرحله حساس و تاثیرگذاری شد و مردم شعار برکناری 'علی عبدالله صالح' را سردادند. در غالب روزهای سال 2011، اکثر تظ...

انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی به مسلمانانی که هویت خود را در برابر تفکر سکولاریستی حاکم بر جهان حفظ کرده بودند، این امکان را داد که ابراز وجود کنند. این پژوهش با بررسی این پرسش که وقوع انقلاب اسلامی چه نقشی در خشونت‌های ضدشیعی در پاکستان و افزایش آن داشته است، این فرضیه را مورد سنجش قرار داده که «وقایع پس از انقلاب ایران نشان می‌دهد که برخی از کشورهای منطقه‌ای به همراه قدرت‌های بزرگ غرب...

جنبش های سیاسی - اجتماعی بحرین به خصوص از بعد اسلامی طی زمان متاثیر از تحولات داخلی ایران و ویژه انقلاب اسلامی بوده است . انگیزه و اهداف جنبش های مردمی بحرین به مروز زمان متفاوت بوده است البته استبداد داخلی همواره عاملی مهم در ایجاد ناآرامیها و قیامهای مردمی بوده است . مردم بحرین برای کسب حقوق و آزادیهای سیاسی خود از یک طرف و از طرف دیگر برای حفظ و استمرار ارزشهای اسلامی تلاش های زیادی را انجام...

بر نهاد اصلی این مقاله بررسی زمینه ها و عوامل  سیاسی موثر بر ساخت یابی هویت ایرانی - اسلامی  به روش کیفی و توصیفی است. پیدایش واحدهای سیاسی جدید تحت عنوان «دولت - ملت»، موجب شکل­گیری مفهوم جدیدی از هویت جمعی، تحت عنوان هویت ملی شد. هویت ملی ایران نیز یک برساخته اجتماعی و محصول مهندسی سیاسی -اجتماعی است، اما این مهندسی نه محصول دوره کنونی بلکه پیامد جریانات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی دوره­های تاریخ...

دنیای اسلام در شرایط فعلی، شاهد بروز افراط‌گری‌های گروه‌های مختلف اسلام‌گرا است. این وضعیت در آفریقا به‌طور اعّم و در نیجریه به‌طور اخص با گروه سازمان‌یافته بوکو حرام وضعیتی ویژه می‌یابد. با توجه به پیچیده بودن موضوع افراط‌گرایی در سرزمین‌های اسلامی، این نوشتار از دریچه جنبش‌های اجتماعی و نظریه شکاف‌های اجتماعی به بررسی این پدیده می‌پردازد. بر اساس نظریات جامعه‌شناسان درخصوص شکاف‌های اجتماعی الگ...

نقش سیاسی، اجتماعی مرجعیت و علمای دینی خصوصاً شیعه در تاریخ جوامع اسلامی همواره نقشی برجسته و تعیین‌کننده بوده است. این نقش در حالتی تکلیف‌مدارانه جهت حفظ استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع اسلامی و ایستادگی در برابر طمع‌ورزی بیگانگان همواره بر صحنه تاریخ جوامع مسلمان و به ویژه تشیع نقش بسته است. مرجعیت شیعی در جامعه اسلامی به عنوان نیرویی ریشه‌دار، پرتوا...

مردم یمن با قیام در سال 2011، علی عبدالله صالح را از قدرت برکنار کردند و معاون وی منصور هادی ریاست جمهوری را به عهده گرفت که نتوانست مشکلات و چالش های این کشور را حل نماید؛ تصمیمات نسنجیده منصور هادی زمینه مناسبی را برای انقلاب دوم فراهم آورد.در این مرحله جنبش شیعی انصارالله رهبری اعتراضات را بر عهده گرفت. از آنجا که در این انقلاب از یک طرف جمعیت عظیمی از شیعیان درگیر شده اند واز طرف دیگر بعضی ...

در بررسی مواضع علمای شیعه در قبال حکومتها ، دو عامل تعیین کننده وجود دارد: اول­اصل ثابت اعتقادی«غاصب پنداشتن­حکومت­غیرمعصوم»ودوم مقتضیات­و تحمیل های زمانه که اولی موجب شکاف دائمی میان علما و حکومت ها می گردد و بر اساس دومی، حکومت ها به افزایش تعامل و یا دامن زدن به تقابل ها می پردازند. در اقلیت بودن شیعیان و ترس از ستمگران و تلاش برای اقامة حدود الهی مع‌الامکان ، تقویت حکومت شیعی، تهدیدات خارجی...

توجه به مفهوم ارتباطات سنتی و پژوهش دربارة نقش آن در تحولات اجتماعی ‌ـ سیاسی شیعه می‏تواند، ضمن بازشناسی هویت اجتماعی شیعه، ما را به شناخت عمیق‏تر ابزارهای ارتباطی سنتی و کارکردها و قابلیت‌های آن در جوامعی با فرهنگ شفاهی، به‌ویژه جامعة ایران، رهنمون سازد. این مقاله می‏کوشد با توجه به منابع و مآخذ حوزة فرهنگ و ارتباطات، ضمن پرداختن به چگونگی نقش‌آفرینی و جایگاه ظرفیت‏های ارتباطات سنتی تاریخ اجتم...