یکی از دغدغه­ های نیمه دوم قرن بیستم افزایش اختصارات و کوته نوشت ­ها است. از دید جغرافیای طبیعی دلیل اصلی این افزایش به سازمان­­ های جهانی مانند سازمان ملل و تمایل به انجام تحقیقات چند رشته­ ای و چند سازمانی در چهارچوب گروه­ های تحقیقاتی مربوط می­ شود. متأسفانه در بسیاری از کتاب­ ها و مقالات، مفهوم اصلی اختصارات وجود ندارد. بنابراین در این فهرست اختصاراتی که در بسیاری از منابع جغرافیایی طبیعی ب...

ژئومورفولوژی، اشکال مختلف زمین را مورد بررسی قرار داده و عوامل مؤثر در پیدایش، تغییر و تحول آنها را ارزیابی می­ نماید و مانند سایر علوم مرتبط با زمین هرگز بی ­نیاز از علومی همچون زمین­ شناسی، هیدرولوژی، خاکشناسی، اقلیم شناسی و... نمی­ باشد. از این رو ژئومورفولوژی با دیدگاهی علمی و جغرافیایی (جغرافیای طبیعی) و پرهیز از توصیفات سطحی، به عنوان پایه و اساس بررسی­ های منابع طبیعی به شمار می­ آید و ا...

ضرورت شناخت صحیح و اصولی از محیط طبیعی و خصوصیات جغرافیایی کشور برای یک نظام مقتدر و پویا امری اجتناب ناپذیر است. در این میان داشتن دستورالعملی کلی و نظام وار با راهبردهای اساسی و خط مشی های گسترده در هر یک از شاخه های استراتژی امری بدیهی و لازم است. لذا جغرافیای نظامی به عنوان یک علم استراتژی تلاش دارد، که با شناخت علمی و کاربردی از خصوصیات جغرافیایی و رفتارهای محیط طبیعی به تحلیل و تبیین صحیح...

بسیاری از مسائل مهم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، اساساً روش شناسان هاند. موضوعات رو ششناختی در ابتدا در دهه 50 و 60 با تحول رفتارگرایی در علوم سیاسی و روابط بی نالملل، به جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز وارد شد و بسیاری از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپ لیتیک، تلاش کردند تا روش های علمی را در جغرافیای سیاسی به کار بگیرند . این امر واکنش مدافعان رهیاف ت های سنتی یا کلاسیک را موجب شد . در نتیجه...

فهم جغرافیای سیاسی، مستلزم درک کنش متقابل جغرافیا و سیاست است. از زمان طرح دانش واژة جغرافیای سیاسی، از این علم تعاریف و تفاسیر مختلفی ارائه شده است که اغلب آن­ها تابع پارادایم حاکم و تخصص مفسران بوده اند. تفاسیر جدید نیز متأثر از مکتب فضا، به گزارة «جغرافیای سیاسی به مطالعة کنش متقابل فضا و سیاست می پردازد» بسنده کرده اند. پرسش­وپاسخ ها در جامعة دانشگاهی ایران نیز گویای آن است که این گزاره، به...

اهمیت هر ناحیه جغرافیایی در رویارویی با تغییرات فصلی، چرخه ­ای، اتفاقی و ناگهانی سنجیده می ­شود و فرماندهان و کارشناسان نظامی در رده های بالای ستادی باید در هماهنگی با مأموریت های، وضعیت­ ها، نیروهای موجود در هر طرف و تخصص و کارآیی فن­آوری ارزیابی نمایند. تأثیر و نفوذی که جغرافیای طبیعی، انسانی و نظامی / سیاسی بر طرح ها، برنامه­ ها و عملیات نظامی در هر سطح و مقطعی دارد، ضرورت بررسی همه جانبه و ...

دریا یکی از پدیده هایی است که در اسطوره‏های ملل مختلف جایگاه ویژه ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به‏لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به‏لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده شمار فراوانی از نام های جغرافیایی اسطوره ای است. هدف ما در این پژوهش بررسی دریاهای اساطیری در این اثر است. بدین منظور، با روش تو...

از وظایف اصلی موسسه جغرافیای دانشگاه تهران بررسی و پژوهش درباره مسائل جغرافیائی مربوط به ایران است. بواسطه ارتباط نزدیک جغرافیا با بسیاری از علوم طبیعی و انسانی و احتیاج مبرم جغرافیا به مواد خام سایر علوم برای بیان کیفیت چونی و چرایی جغرافیائی هنوز معرفت ما درباره جغرافیای ایران ناچیز است. جغرافیای ایران در انتظار پیشرفت علوم زمینی از زمین شناسی تا باستان شناسی مسائل تاریک وناشناخته بسیار دارد....

بررسی و تجزیه و تحلیل مسائل جغرافیایی، از دیدگاه ژئوپلیتیکی منطقه‎ای و برون منطقه‎ای از اصول سیاست خارجی و شرح وظایف لاینفک هر واحد سیاسی است. زیرا مناطقی که در معادلات بین‎المللی ایفاء نقش می‎کنند، کشورهای آن مناطق هم به عنوان بازیگران اصلی در عرصه جهانی مطرح می‎باشند و می‎توانند با تاثیر‎گذاری خود در معادلات سیاسی، اقتصادی عرصه‎های منطقه و جهان را تحت‎الشعاع قرارداده و به نفع خود سامان دهند. ...

چکیده: با وجود جایگاه خاص ایدئولوژی و اعتقادات دینی در خلق فضاهای انسانی، تحقیقات اندکی در رابطه با تحلیل پراکندگی ادیان و مذاهب و نقش مهم آن در شکل گیری فضاهای انسان ساخت در مباحث جغرافیای انسانی انجام گرفته است.در واقع در ساخت قلمروهای انسانی بیش از هر چیزی این نظام ارزشی،تفکربشری ،اخلاقیات و ایدئولوژی حاکم بر جوامع است که مؤثر واقع می شود، اما مقدم بر آن توجه به تأثیر محیط طبیعی در شکل گیری ...