زیستِ احسن در جهان، نیازمند معرفت و نیز جهان آرایی است. این دو نیاز، پاسخ های بسیاری دارند که کامل ترین و عقلانی ترین آنها، پاسخ های دین است. پس انسان از دین، راه های جهان داری و جهان دانی و جهان آرایی می خواهد و دین خدا نیز این راه ها را به او می نمایاند. انتظار دین نیز از بشرآن است که سرمایه های عقلی و هنری و تجربی خود را در راه های پراکنده و نافرجام، هدر ندهد.

«ادبیات تطبیقی» بررسی پیوند و تعامل ادبیات در زبان‌های مختلف و «اقتباس» از جمله مهم‌ترین مباحث پژوهش‌های تطبیقی است. توفیق الحکیم، نویسنده معاصر مصری و گوته ادیب نامدار آلمانی، درونمایة اصلی داستان «عهد الشیطان» و «فاوست» را پرداختن به شخصیت انسان از دریچه فلسفه تعادلی قرار داده‌اند. هدف این پژوهش بررسی و تطبیق چگونگی تأثیرپذیری شخصیت‌های داستان «عهد الشیطان» توفیق الحکیم از «فاوست» گوته با روش...

یکى از جدال هاى اساسى در حوزه اندیشه سیاسى غرب که به جرأت مى توان گفت همزمان با آغاز تفکر سیاسى بشر نمایان شده و تاکنون نیز ادامه دارد، جدال تاریخى بین فضیلت و آزادى است. این پژوهش بر آن است تا ویژگى هاى اصلى هریک از دو دسته نظریه هاى سیاسى فضیلت مدار و آزادى محور را در تاریخ اندیشه سیاسى غرب (از پیش سقراطیان تا قراردادگرایان) ردیابى و برجسته نماید. در این باره، مى توان ویژگى هاى اصلى نظریه هاى...

هدف از نگارش این پژوهش، بررسی روش های تربیت اخلاقی در سیره حضرت ابراهیم (7) از منظر قرآن کریم است. بر اساس فرضیه ی تحقیق، در قرآن کریم، روش های خاصی از جمله روش های ایجادی، اصلاحی، و تثبیتی و تقویتی در تربیت اخلاقی انسان در ضمن داستان حضرت ابراهیم (7) قابل بررسی است. لذا در این پژوهش سعی شده روش های موجود را با زندگانی حضرت ابراهیم (7) تطبیق داده و اثرات هر کدام از آن ها را بر روی مخاطبان بررس...

اخلاق ارسطویی پیوندی نزدیک با مفهوم فضیلت دارد. در سنت ارسطویی فاعل اخلاقی برای اتصاف به فضیلت، لازم است با معرفت کامل نسبت به شرایط عمل کند. از نظر ارسطو معرفت جزء سازنده و ضروری یک فضیلت محسوب می‌شود. پس از وی برخی از شارحان اخلاق نیکوماخوس در غرب و نیز ارسطوییان معاصر پیوسته بر مؤلفه معرفت کامل تأکید کرده‌اند. در سنت اخلاق فلسفی در جهان اسلام نیز، همواره توجه به معرفت برای اتصاف به ...

به نظر دریدا، هوسرل برای بنا کردن پدیده‌شناسی به خلوص منطقی معنا نیاز دارد و این مهم را از همان ابتدای کار خویش با تفکیک نشانه‌های بیانی از نشانه‌های اخباری تضمین می‌کند. در بیان، قلمرو معانی افلاطونی به رسمیت شمرده می‌شود و زبان در این‌جا وظیفه بیانِ حقایق ایده‌آلِ پدیده‌شناختی را بر عهده می‌گیرد. اما دریدا با رد استدلال‌های هوسرل در تفکیک بیان از اخبار و نشان دادن وجوه ناسازه­وار برنامه هوسرل، ...

نفی ضرورت علّی یکی از موارد جدال اشعری مشربی چون غزالی با فیلسوفان است. وی در مسئلۀ هفدهم کتاب تهافت الفلاسفه دو لازمۀ نامقبول ضرورت علّی (‌‌نفی معجزه و نفی قدرت مطلق خداوند) را مبنای حمله بر مفهوم علیت نزد فیلسوفان از جهات گوناگون قرار می‌دهد. ابن‌رشد در مقام فیلسوفی ارسطویی و مسلمان در تهافت التهافت با چالش‌های غزالی روبه‌رو می‌شود. در این جستار تلاش می‌شود پس از تقریر و تحلیل دقیق دیدگاه غزالی...

یکی از مسائل مهم در حوزه فلسفه و کلام، مسئله "نظام احسن" است. در این زمینه بسیاری از اندیشمندان در شرق و غرب عالم به بحث و بررسی پرداخته اند، لایب نیتس و ملاصدرا از اندیشه ورزانی هستند که با اعتقاد به کامل بودن نظام هستی و استناد به مبانی خود، به طرح، اثبات و دفاع از این نظریه پرداخته اند و جهان کنونی را بهترین جهان ممکن خوانده اند. ملاصدرا با تمسک به مسئله علم عنایی خداوند، حکمت بالغه الهی، خی...