بازتحلیل واژگانی، یکی از جلوه‌های بومی‌سازی است که در اثر ناآگاهی افراد از ریشة واژه، رخ می‌دهد. در بازتحلیل واژگانی، جزئی از وام‌واژه بر اساس شباهت ظاهری، با یک تکواژ یا واژه مشابه، اشتباه گرفته می‌شود و با آن جایگزین می‌شود. پدیده بومی‌سازی در هر زبانی با توجه به قواعد خاصِ آن زبان، شکل ویژه‌ای به خود می‌گیرد و در پی آن نامی مرتبط با اسم همان زبان، بر آن گذارده می‌شود. بنابراین دراین مقاله، بو...

یکی از مباحث اصلی مطرح در چگونگی فرایند پردازش زبان، مبحث دسترسی واژگانی و چگونگی بازشناسی واژه ها در واژگان ذهنی است. در این میان نقش ساختار ساختواژی واژه ها در هر زبان، حوزه ای چالش برانگیز است که موجب شکل گیری مدل های دسترسی واژگانی متفاوتی شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر چارچوب مدل های دوگانه به بررسی چگونگی دسترسی به واژه های مشتق زبان فارسی و تأثیر عوامل بسامد و شفافیت معنایی میان پایه و و...

در این پژوهش فرایندهای واژه سازی به شیو? ترکیب در بوستان سعدی بررسی شده است. واژه سازی و اشکال آن (ترکیب و اشتقاق) به دستگاه ساختواژی زبان مربوط می شود. در پژوهش حاضر الگوهای واژه سازی پس از تحقیق و بررسی و با توجه به منابع مربوط در این زمینه استخراج گردید. تعداد 1587 واژ? مرکب براساس واژه سازی از دیدگاه نظری? ایکس تیره در 83 الگو و پنج گروه اسم، صفت، فعل، قید و حرف مرکب طبقه بندی شدند. نتایج ح...

طوطی نامه از جمله داستانهای تمثیلی عامیانه فارسی است. در این پژوهش روایت های طوطی نامه را بر اساس نظریه فرمالیستی پراپ و نظریه ساختارگرایی تودوروف مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم. پراپ با رویکرد فرمالیسم روسی به مطالعه ساختار روایت پرداخته است. رویکرد فرمالیسم ساختار جملات را به اجزای قابل تحلیل و یا تکواژ تجزیه می کند. در این پژوهش داستانهای طوطی نامه با هدف ارزیابی کارآیی و قابلیت الگوی پراپ...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه های اسمی نمایش می دهند. این پدیده در زبان های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان های واجد نظام کنایی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل نمایی و مفعول نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

عنصر /i:/ که در فارسی به عنوان تکواژ یا واژه­بست نکره شناخته می­شود در پژوهش­های مختلف ساختواژی و معناشناختی بررسی شده­است. امّا در تحلیل­های نحوی جایگاه خاصی برای آن درنظر گرفته نمی­شود. در دستور زایشی، مقوله­های نقشی به عنوان عناصری که جایگاه و ارتباط دستوری میان مقوله­های واژگانی را مشخص می­کنند مطرح شده­اند. پیشتر گروه اضافه به عنوان یک گروه نقشی در بالای اسم در فارسی مطرح شده است. در این پژ...

زبان از اجزای بسیار زیادی تشکیل شده است که کوچکترین جزء یا واحد آن واج است. همه زبانهای بشری به واج تجزیه می شوند بنابراین در نخستین مرحله لازم است واجها با هم ترکیب شوند تا واحدهای بزرگتری مانند تکواژ و یا واژه ساخته شوند. از دیدگاه سیستمی در یک سیستم بازشناسی الگو پس از فرایندهای پیش پردازش نمونه های زمانی گفتار ویژگی های مناسب از نمونه های زمانی استخراج می شود. سپس بردار ویژگی های استخراج شد...

بسامد واژه های مشتق درج شده در کتاب های بخوانیم و بنویسیم پنج پایه ی ابتدایی 1921 واژه می باشد.از این تعداد بخوانیم و بنویسیم پایه ی اوّل حدود 221 واژه (10%)، بخوانیم و بنویسیم پایه ی دوّم 454 واژه (18%)، کتاب بخوانیم و بنویسیم پایه ی سوّم 467 واژه(19%)، بخوانیم و بنویسیم پایه ی چهارم 591 واژه (23%) و بخوانیم و بنویسیم پایه ی پنجم 756 واژه(30%) را به خود اختصاص داده اند.قواعد ترکیب پذیری معنایی اص...

هدف از این پژوهش توصیف ساختمان فعل در گونه ی بالاگریوه از گویش لری در چارچوب نظریه ی مقوله و میزان است. این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی صورت گرفته و روش گردآوری داده های آن به صورت میدانی است. برای گردآوری داده ها از 15 نفر گویشور مصاحبه به عمل آمده است. فعل در گونه ی بالاگریوه از نظر شخص و شمار با زبان فارسی مطابقت دارد. در گونه ی بالاگریوه، ستاک گذشته + شناسه ی فعلی هم نمایانگر گذشته ی ساده...

واژه‌بست‌ها واحدهایی زبانی هستند که برخی از ویژگی‌های واژه و برخی از ویژگی‌های تکواژهای وابسته را در خود دارند، از این‌رو مطالعۀ آنها به دو حوزۀ نحو و صرف مرتبط می‌شود. زبان‌شناسان، برای تمایز واژه‌بست‌ها از دیگر واحدهای زبانی، پارامترهایی معرفی کرده‌اند که می‌تواند پایه و اساس شناسایی واژه‌بست‌ها در زبان‌ها و گویش‌ها باشد. بر این اساس، به‌دلیلِ اهمیت واژه‌بست‌ها و نیز اهمیت حفظ و مطالعۀ گویش‌ها...