أعشای تغلبی و أعشای همدان در فاصله زمانی نزدیک به أعشای کبیر می زیسته اند ؛ چون او در فنون مختلف شعری طبع آزمایی کرده اند. پس مدح را برای تکسب می گفته اند و هجوشان قبیح و بسیارگزنده می باشد. با توجه به اینکه بیشتر اشعارشان شکل داستانی به خود گرفته از جهت تاریخی حائز اهمیت است چرا که در آنها رویدادها و اتفاقات زمان خودشان و همچنین نام افراد و مکانها به چشم می خورد. از نکات قابل توجه این است که م...

تبیین صحیح مفهوم صوت لهوى و تحدید موضوع و حکم شرعى آن، رابطه وثیقى با مبحث غنا دارد. در نوشتار حاضر، صوت ملازم و ممهد معاصى به عنوان موضوع حرمت شرعى در صوت لهوى، معرفى شده است. تحقق اصوات لهوى در برخى معانى مطرح، مثل الحان برآمده از آلات موسیقى، آواهاى طرب‏انگیز و آواز ملازم با معاصى، به دلایل متعدد، در تلاوت قرآن کریم چندان متصور نیست. از سوى دیگر، به نظر مى‏رسد صوت لهوى به مفهوم »الحان متناسب...

لفظ غنا در آیات قران استفاده نشده و امر و نهی خاصی صریحا بدان تعلق نگرفته است بلکه تمسک کنندگان به ایات آنها را به واسطه دلایل خارجی همچون احادیث وارده دلیل بر حرمت گرفته اند در این آیات الفاظی نظیر قول زور و باطل و لهو الحدیث آمده است که برخی انها را غنا معنا کرده اند در باب غنا و موسیقی آیات و احادیثی دال بر حرمت و حلیات وجود دارند که هیچ یک توانائی اثابت حکم مطلق غنا را نداشته و وافی به مقصو...

در بین آثار کهن ادب پارسی، مثنوی معنوی مولوی، تنها کتاب عمده در نوع خود می­باشد که بیشترین تأثیر و بهره را از کلام وحی گرفته است. یکی از این اثرپذیری­ها، تجلّی چهره­های قرآنی خصوصاً انبیای الهی می­باشد که مولوی به تناسب ذوق عارفانه­ی خویش، به این شخصیّت­ها ماهیّتی عرفانی بخشیده است. مثلاً از نظرگاه این عارف بزرگ، خضر(ع) پیری جاودانه و مبارک قدم است که گم­گشتگان طریق حق را از تاریکی جهل، به سرچشمه­ی ...

«غنا» در لغت به معنی سرود، نغمه و آواز خوش طرب‌‌انگیز و شعر «غنایی»، گزارشگر عواطف و احساسات شخصی شاعر است. در پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه‌‌های ادب غنایی در شعر «یاد آر ز شمع مرده یاد آر» دهخدا می‌‌پردازیم. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، شعر «یاد آر ز شمع مرده یاد آر» از علی‌‌اکبر دهخداست و تحلیل و بررسی شعر مذکور از بُعد مؤلفه‌‌های ادب غنایی، هدف این پژوهش است.جامعة آماری و حجم نمونه، کل شعر است. روش تح...

در عرفان و فلسفه گزارۀ هبوط روح همواره در تصویر پرنده نمود یافته است. مولانا و سهروردی از این تمثیل، بارها برای بیان مقاصد خویش بهره بردند. این جستار با بررسی داستانِ پرندگان در مثنوی و رساله­های تمثیلی سهروردی ­چون عقل سرخ، صفیر سیمرغ، آواز پرجبرئیل، لغت موران و قصۀ غربت غربی نشان می‌دهد که دو عامل اسباب تمایز این تصاویر تمثیلی را رقم می­زند؛ ابتدا حالات و موقعیت­های گوناگون شناسا است؛ اینکه اد...

مقاله حاضر به بررسی تطبیقی زبان زنانه در «سگ و زمستان بلند» اثر شهرنوش پارسی‌پور و «علف‌ها آواز می‌خوانند» اثر دوریس لسینگ می‌پردازد. پارسی‌پور و لسینگ در این آثار با انتخاب زنان به عنوان قهرمان اصلی اثر به بررسی موقعیت و جایگاه زن در اجتماع، مشکلات و محدودیت‌هایی که وی در جامعه مردسالار با آن مواجه گردیده است می‌پردازند. با توجه به این نکته که این د...

موسیقی هنر برخاسته از درون آدمی و یک نیاز روحی است و مانند هر هنری می­تواند تاثیرپذیر از موقعیت­ها و شرایط موجود در هر عصری باشد. موسیقی ترکیب(composition) الحان (جمع لحن) و یا ملودی است. موسیقی ترجمه واژه music که در فارسی معادل آهنگ می­باشد و غنا را خواندن با آهنگ گویند که همان موسیقی آوازی است. موسیقی عرب، موسیقی محدود به آواز حدی و نصب بوده است. با زوال دولت ساسانیان و انتقال قدرت از تیسفون...

«امیری» مشهورترین شعر و آواز، و «امیر» بلندپایه‌ترین شاعر ادب مازندرانی است که اشعارش فراتر از گسترۀ استان مازندران رفته است. رواج اشعار امیری در میان مردم، روایی و سینه‌ به­ سینه است، اما ابیاتی از آن در حواشی کتاب‌ها و جنگ‌ها و به صورت مستقل نیز در دست است که مفصل‌ترین آن با نام کنزالاسرار مازندرانی در دو جلد در سال‌های 1277 و 1283ق منتشر شده است. مدتی پس از این تاریخ، تلاش‌‌ فراوانی...

از دیرزمان، عنصر نور در اسطوره، تاریخ و فلسفه جهان‌شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است. بنا بر کارکردهای متنوع نور (مثل مفاهیم قدسی، عقلانی، هستی‌شناختی، هدایتگری وزیباشناسی)، این سیر تاریخی از مصر باستان و با آیین هرمس آغاز می‌شود و در اندیشه زردشت، تنوّع وگستردگی می‌یابد. دین یهود، مکتب گنوس، آیین صابئین مندایی و دین عیسای ناصری(ع) با تأثیرپذیری از یکدیگر در انتقال اندیشه اشراقی نقش داشته‌اند. ...