در میان شرایط مطرح شده برای پذیرش روایت راویان از سوی حدیث پژوهان متأخر، عنصر مذهب نقش محوری در ‫تقسیم حدیث به انواع اربعه ایفا می­کند و این خود سوالی را به وجود می آورد که آیا واقعا مذهب راوی چنین نقش محوری را داراست که بر اساس آن بتوان درجات روایات را پی ریزی کرد؟  این نوشتار بر آن است که مقوله مذهب راوی را نزد چهره شاخص رجالی شیعه، ابوالعباس نجاشی، بررسی نماید. با بررسی جایگاه راویان واقفی ...

مقاتل‌‌بن‌‌سلیمان بلخی در تفسیر قرآن، فردی گران‌‌‌‌قدر ولی در روایت مجروح خوانده‌‌‌‌شده‌‌است. پژوهش حاضر که به‌‌شیوۀ تحلیلی-توصیفی انجام شده‌‌است، ضمن بررسی و تحلیل اقوال مختلف دربارة شخصیت مقاتل و ملاحظۀ روایات و کارنامۀ حدیثی‌‌‌‌ وی و قیاس آن با کارنامة دیگر راویان و روایات آنان نشان می‌‌‌‌دهد که اگرچه او در صدر مفسران قرار داشته و در چارچوب مذاهب اهل سنّت اندیشه و عمل کرده‌‌است، از برخی ایراد...

استفاده از القاب، کنیه­ها یا اوصاف غیر مشهور امامان معصوم از شیوه­های رایجی بوده که راویان شیعه بیشتر به دلیل شرایط تقیه از آن بهره برده­اند. از این رو، برخی از رجالیان، درایه نویسان و یا شارحان روایات، بخشی از اهتمام خود را صرف تعیین معصوم مورد نظر در این­گونه موارد نموده­اند. در این بین، بروز عواملی همچون تصحیف و تحریف اسناد یا متون روایی، عدم دقت کافی در طبقه راویان سند و قراین موجود در متن،...

بعد از آن‏که برخی افراد خواسته یا ناخواسته در احادیث پیامبر دست بردند و سخنان وی را تحریف کردند، ناقدان در صدد چاره‏‏جویی برآمدند تا هر سخنی را از هر کسی نپذیرند بدین جهت از راه‏‏ها و روش‏‏های مختلفی از احوال راویان گرد آوردند. در همین راستا این مقاله روش‏‏هایی که ناقدان از طریق آن‏ها به اعتبار سنجی راویان پرداخته‏‏ را بررسی کرده است. که بعد از تتبع و جست‏وجو در چگونگی کسب اطلاع ناقدان از احوال...

مقدمه و هدف: کتاب طب‌الأئمه ابنابسطام از تک‌نگاری‌های حدیثی، قرن چهارم هجری و حاوی روایاتی در زمینه‌ خواص خوراکی‌ها، درمان بیماری‌ها، انواع تعویذ و .... است. این کتاب، مشتمل بر 409 حدیث است که در 245 عنوان آمده و ذیل هر عنوان چند روایت نقل شده‌است. مطالب کتاب، غالباً با ذکر سلسله اسناد بیان شده‌است، هر چند بررسی سندها چنین مى‏نماید که برخى از واسطه‏ها و راویان در آنها به‏طور کامل ذکر نشده‏است. ر...

امروزه با عنایت به تحولات شگرف در عرصة اقتصادی و تجاری توثیق اسناد تجاری به منظور تضمین وام و تسهیلات اعطایی در عرصة بین المللی جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده و این امر در بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا به رسمیت شناخته شده است. با این حال در حقوق ایران  توثیق اسناد تجاری،  به لحاظ اینکه معمولاً در قالب عقد رهن تحلیل می‌شود، با مشکلات اساسی روبرو است. چرا که قانونگذار در ماده 774 قانون مدنی ...

چکیده: در این نوشتار، روایات عصمت که در کتب معتبر حدیثی شیعه، هم چون «الکافی، معانی الأخبار، الخصال و کفایه الأثر» وجود دارند، مورد بررسی سندی متنی قرار گرفته و مشخص شده است که، مهم­ترین مستند عصمت امامان علیهم السلام، وجود نصوص قرآنی و روایاتی است که در میان امامیه بر آنها اتفاق نظر وجود دارد و از آنجا که هدف اصلی، بررسی روایاتی است که لفظ «عصمت» در آنها به کار رفته و با بررسی انجام گرفته، این...

موزه‌های دفاع مقدس یکی از مهم‌ترین نهاد‌هایی هستند که در عرصه‌ی اشاعه‌ی فرهنگ و ارزش‌های والای دفاع مقدس فعال می‌باشند. با توجه به اینکه راویان، رکن اصلی این مجموعه‌ها را تشکیل می‌دهند، مشخص بودن شایستگی‌ها و ویژگی‌های راویان، به‌عنوان رکن اصلی نقش به‌سزایی در موفقیت این نهاد‌ها دارد. به همین منظور، مقاله‌ی پیش رو، به‌عنوان پژوهشی کاربردی با رویکردی توصیفی پیمایشی سعی دارد تا به تعیین و رتبه‌بن...

ارزیابی­های ناهمگونی در بارۀ «ابن حبان بُستی»، حدیث­پژوه نامبردار قرن چهارم وجود دارد. وی در نگاشته­های خویش در ارتباط با عترت(ع)، نسبت به دیگران از مکتب خلافت، اخبار بیشتری آورده و از این رهگذر در برخی منابع، شیعه خوانده شده است. در عین حال در جرح‌ و تعدیل عترت(ع) دچار تناقض گشته و اعتبار روایات برخی امامان(ع) را دستخوش تردید قرار داده است؛ وی گاهی امام رضا(ع) را ستوده و از تجربۀ موفق خود در زی...

تاریخ­طبری از متقدم­ترین تواریخ عمومی است که به شیوه حدیثی- خبری تدوین شده­است. بدین معنی که نویسنده در نقلِ گزارشهای تاریخی، سلسله اسناد و راویان اخبار را ذکر کرده­است. عدم توجه طبری به روایات موثق و گزارش­های تاریخی معتبر و مستند، عاملی بوده که برخی از روایات این اثر از اعتبار یکسانی برخوردار نباشد؛ چنانکه گاهی روایات متضاد و متناقض در کنار هم نقل شده­است. پژوهش حاضر واکاوی تعیین وثاقت و عدم و...