مبادلات فرهنگی ایران و آناتولی از دوره ی سلاجقه ی روم، نه تنها موجب رواج زبان و ادبیات فارسی و سایر پدیده های فرهنگی در آن سرزمین شد، بلکه در زمینه ی تاریخ نگاری نیز مورخان عثمانی در قرن نهم و دهم هجری، دنباله رو روش تاریخ نگاری ایرانی بوده اند.مورخان عثمانی در آغاز کار برای تدوین تواریخ آل عثمان، اخبار و روایات مربوط به اقوام ترک، به ویژه «قبایل قایی» را بیشتر، از منابع ایرانی به دست آوردند؛ د...

نوشتار حاضر، جستاری است در یکی از مهم ترین تواریخ محلی مغرب ، خاصه عصرمرینی، به نام الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوک المغرب و تاریخ مدینةفاس این نوشتار ضمن بررسی دیدگاه های مختلف در موضوع بحث برانگیز هویتنویسندۀ واقعی کتاب ، پس از بازخوانی محتوای اثر، شیوۀ تدوین، اسلوب نگارش، منابعمؤلف و نیز در خلال آن، جایگاه کتاب را در بین نوشته های تاریخی عصر مرینی بازمی نماید و بدین نتیجه می رسد که ...

به رغم اهمیت تحولات سیاسی و فرهنگی ایران در دوره فرمانروایی آققویونلوها در نیمه دوم سده نهم هجری قمری، شمار متون و منابع اصلی مربوط به این دوران فراوان نیست و همه آنچه تاکنون شناسایی شده، هنوز به صورت انتقادی نشر نیافته اند. در حوزه تاریخ نویسی آثاری که در این دوره تألیف شد، ادامه همان روش سادهنویسی اواخر سده هفتم بود.نثر منشیان و مورخان این دوره مصنوع و فنی است؛ این نویسندگان در ستایش ترکمنان ...

تاریخ‏نگاری رنسانس، همانند سایر وجوه این نهضت فرهنگی و ادبی، در پی احیای فرهنگ و تمدن یونان و روم باستان بود. از زمان جنگ‌های ایران و یونان، بربرخواندن غیریونانی‌ها متوجه ایرانی‌ها شد و در هویت‏سازی تاریخی آنها، به ابداع مفهوم «دیگری» انجامید. این در حالی است که تفکر فلسفی یونانی‌ها، ایرانی‌ها را صاحبان خِرد و حکمت دانسته و شیوﮤ حکومت‏داری آنها را ستوده بود. تاریخ‏نگری و تاریخ‏نگاری رنسانس در وج...

تاریخ­طبری از متقدم­ترین تواریخ عمومی است که به شیوه حدیثی- خبری تدوین شده­است. بدین معنی که نویسنده در نقلِ گزارشهای تاریخی، سلسله اسناد و راویان اخبار را ذکر کرده­است. عدم توجه طبری به روایات موثق و گزارش­های تاریخی معتبر و مستند، عاملی بوده که برخی از روایات این اثر از اعتبار یکسانی برخوردار نباشد؛ چنانکه گاهی روایات متضاد و متناقض در کنار هم نقل شده­است. پژوهش حاضر واکاوی تعیین وثاقت و عدم و...

چکیده شرح دشواری های محبوب القلوب (شمسه و قهقهه – تا باب سوم ) به کوشش محمد بازیار کتاب محبوب القلوب (شمسه وقهقهه ) نوشته میرزا برخوردار بن محمود ترکمان فراهی از نویسندگان توانای دوره صفویه است . مضامین اخلاقی ، تربیتی و دینی از مهمترین مطالبی است که نویسنده در کتاب آورده است . برخی از حکایاتی که در خلال مطالب کتاب آمده در کتب تواریخ و قصص سابقه دارد و بعضی ساخته ذهن خود نویسنده است ....

فرهنگ اسلامی در هند یکی از موضوعاتی است که سیر تطور و تحول آن ارتباط تنگاتنگی با نخبگان ایرانی دارد؛ نخبگانی که در دوران مقتضی و متفاوت زادبوم خویش را رها نموده به دامن سرزمین هند پا می نهادند . از جمله این مقاطع ، سالهای میانی قرن دهم هجریست که شاهد استقرار دو حکومت نوپا و مهم در هریک از سرزمین های هند و ایران هستیم اما آنچه دغدغه انجام این پژوهش بود ، یافتن پاسخی برای این سوالات بود که مهاجرت...

دیدگاه های قرآن پژوهان در مورد نمادین یا واقع نمون بودن قصص و تواریخ قرآنی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این زمینه سه دیدگاه وجود دارد. دیدگاه نخست، بر آن است که داستانهای قرآن واقعیت و حقیقت عینی دارد که قرآن به منظور تعلیم و تربیت مخاطبان از حوادث واقعی و قضایای عینی بهره جسته است. نظریه دوم، این است که این داستانها جنبه سمبلیک و نمادین دارد و نوعی تخیّل و صحنه سازی است که قرآن کریم جهت ...

تدوین تاریخ در دوره های مختلف بعضاً متأثر از شرایطی بوده است که مانع انتقال واقعیات تاریخی به دوره های بعدی شده است بطوریکه این انتقال یا بکلی صورت نگرفته و یا بشکل تغییر یافته انجام شده است که این باعث اظهار نظرهای نادرست درباره آن دوره تاریخی شده است . از آنجا که در اسلام انتقال تاریخ زمینه تأثیر پذیری از باورهای تاریخ نگاران و نیز ناقلان و راویان اخبار را داشته است و بینش و رأی کلامی آنها در ...

چکیده موضوع این تحقیق اسطوره زدایی در کتب تاریخی فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم است، عنوان اسطوره زدایی اولین بار در مورد تاویل متون دینی بخصوص پیام مسیح مطرح شد، اسطوره زداییبه این معنی روشی در تفسیرمتون دینی است، که به کمک آن معنای رمزی و مکنون پیام مسیح دریافت می-شود، اما آنچه منظور ماست اسطوره زدایی به معنی تاریخی کردن و حقیقی جلوه دادن عناصر، پدیده ها و شخصیت های اسطوره ای است . فرض م...