تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگی های کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوت های موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری ها، از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق جغرافیایی به شمار می آید. با توجه...

اولین مرحله در برنامه­ریزی منطقه­ای تحلیل نظام سلسله­مراتب شهری و روند تحولات آن درسطح  مناطق و نواحی یک کشور است. در دنیای واقعی هیچ شهر و منطقه­ای بی نیاز از ارتباط و تعامل با شهرها و مناطق دیگر نیست. در پرتو  این ارتباط متقابل است که نظام شهری متوازن شکل می­گیرد. این مقاله با هدف، دستیابی به ویژگی­های شبکه شهری استان ایلام و چگونگی روند تحولات آن طی سالهای  1345 تا 1385 پرداخته است. روش تحقی...

نابسامانی در سازمان فضایی کشورهای جهان سوم که در اثر عوامل گوناگون تحت تأثیر مکانیسم‌های حاکم بر ساختارهای اقتصادی – اجتماعی و سیاسی پدید آمده است، موجب گسستگی روابط بین شهرها شده و عدم تعادل‌های منطقه‌ای را به وجود آورده است. یکی از مشکلات اساسی توسعه فضایی و منطقه‌ای در استان کردستان، گسیختگی سازمان فضایی و عدم سلسله‌مراتب مبتنی بر رابطه تعاملی میان سکونتگاه‌ها است. سازمان فضای استان کردستان ...

روند تحولات اقتصادی، اجتماعی دهه‌های اخیر و گوناگونی بستر جغرافیایی؛ به شکل‌گیری نوعی خاص از نظام فضایی استقرار‌گاه‌های انسانی منجر شده است. عدم تعادل میان مراکز روستایی و شهری در زمینه‌های مختلف توسعه، موجب برهم خوردن نظم فضایی سکونتگاه‌ها از یک سو و رشد شتابان و بی‌رویه بعضی از شهرهای درجه اول گردیده است. نمونه آن، نامتعادل بودن ساختار فضایی استان زنجان است. قطبی شدن جمعیت آن در شهرستان زنجان...

دریافت: 4/12/93   پذیرش: 23/2/94 مقدمه: کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان، وضعیتی از کمبود هورمون تیروئید است که در صورت عدم تشخیص به‌هنگام و یا درمان نامناسب، می‌تواند موجب بروز عقب‌ماندگی شدید و اختلال در رشد کودک شود و بار سنگینی را بر دوش خانواده و جامعه وارد کند. آگاهی از توزیع جغرافیایی و مناطق در معرض خطر بالای بیماری‌ها، از پیش‌نیازهای اساسی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و برنامه‌ریزی بر...

شهرها محصول تقسیم کار هستند که ضمن اعطای ارزش های اجتماعی و اقتصادی به مشاغل مختلف ، این تقسیم را در فضای مسکونی  نیز منعکس می کنند بطوری که می توان اظهار نمود شهری که در آن جداسازی نباشد وجود ندارد، از عوامل مهم جدایی گزینی فضایی در شهرها می توان به ساختار اقتصادی، ساختار سیاسی و عرصه زیستی و اجتماعی اشاره کرد. جدایی گزینی به نوبه خود شکل گیری طبقات و گروههای مختلف اجتماعی را تحت تاثیر قرار دا...

تمرکز جغرافیایی به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی عدم تعادل منطقه­ای معرفی شده است که نحوه توزیع صنایع را از لحاظ جغرافیایی در میان مناطق مختلف در نظر می­گیرد و میزان یکنواختی و تجانس توزیع فعالیت­های اقتصادی بین مناطق را مورد ارزیابی قرار می­دهد. تمرکز فعالیت­های صنعتی در چند استان کشور و توزیع نامتوازن آن­ها در پهنه­ی سرزمین به یکی از مهم­ترین چالش­های فراروی سیاست­گذاران کشور تبدیل شده است. د...

بنادر را می­توان دروازه­های اصلی ورود و خروج جریان­های فضایی برشمرد. این کانون­های فعالیتی، درصورتیکه بتوانند پیوند مناسبی با ساختار فضایی مناطق درون­سرزمینی ایجاد کنند، نه تنها می­توانند جریان های توزیع کالا را به خوبی هدایت کنند، بلکه نقش موثری در توسعه نواحی پسکرانه­ای خواهند داشت. در این میان، تمرکز و تاکید بر مولفه­های ساختار فضایی، می­تواند موجب رونق تعامل بنادر با قطب­ها و توسعه پسکرانه­...

از چشم‌اندازهای جدید در برنامه‌ریزی توجه به مسئلۀ فضا و سازمان فضایی است که نیازمندی‌ها، ویژگی‌های فضا و اجزای سازمان فضایی را بررسی می‌کند. یکی از اجزای کلیدی سازمان فضایی، جمعیت است. جمعیت یکی از عناصر بنیادی در برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می‌شود، بنابراین شناخت ساختار، ابعاد و گستردگی فضایی آن از ابزارهای مهم تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی به شمار می‌رود. درک توزیع و پویایی جمعیت در...

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال‌های اخیر در میان جغرافی‌دانان و برنامه‌ریزان اهمیت ویژه‌ای یافته است. از آن‌جا که تسهیلات شهری ساختاردهنده‌ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می‌باشد، بی عدالتی در نحوه‌ی توزیع آن تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهر گذاشته است. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشینی و شهرگرایی کم توجهی یا بی توجهی به آثار عدالت فضایی در کشورهاست. هدف این پژوهش،...