تفسیر علمی یکی از روش های تفسیری درازدامنی است که در دوره معاصر به یک جریان تفسیری جدی با نگاشته های متعدد تبدیل شده است. این جریان تفسیری، همواره موافقان و مخالفان سرسختی داشته است که از جهات گوناگون بر استواری یا نااستواری آن پای فشرده اند، اما در این نزاع هر یک از طرفین کمتر به مبانی توجه داشته اند. در این مقاله شش مبنای اختصاصی مفسران علمی شناسایی شده است. مفسران علمی به اشتراک قلمرو علم و ...

صدرالمتألّهین شیرازی بزرگ فیلسوف ایرانی که به فلسفه و حکمت مشهور است، در تفسیر قرآن کریم نیز تبحّر خاص دارد که کمتر از این جنبه مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار به روش تفسیری او در مجموعه تفسیر القرآن الکریم پرداخته شده است، و از این بررسی به اشراف وی در مباحث فلسفی و عرفانی، بهره از روایات معصومان(علیهم­السلام)، پرداختن به مسائل کلامی و اعتقادی، و مهم­ترین منابعی که وی در تفسیر بهره برده،...

این رساله به منظور ارائه ملاکها و ضوابطی که بتوان بوسیله آن تفسیر صحیح و مقبول را شناخته ، صحت و بطلان تفاسیر موجود را محک زد و نیز به جهت دست یابی به اصول و روشهایی که مفسر را به فهم هر چه بهتر آیات یاری دهد تنظیم شده است . در بخش اول رساله معانی لغوی و اصطلاحی تفسیر ، اهمیت و ضرورت علم تفسیر ، فرق تفسیر و تأویل و تفسیر به رأی بررسی شده است در بخش دوم علوم مورد نیاز برای تفسیر تبیین گردیده ا...

در قرآن کریم به علت وجود عوامل گوناگون، کلمه یا عبارت، صورت‌ها واعراب‌های  متفاوتی پیدا می‌کند و این خود باعث دریافت‌های چند گانه مفسران و مترجمان از یک آیه می‌شود، لذا در قرآن کریم در کنار آیاتی که دلالت و معنای قطعی دارند با آیاتی بر می‌خوریم که به علت پار‌ه‌ای عوامل در معنی آن‌ها  با احتمالات متعددی رو برو می‌شویم، به طوری که هیچ یک از مفسران و صاحب‌نظران نمی‌توانند اذعان کنند که تأویل و تفس...

بحث تأویل و هرمنوتیک نه مربوط به گذشته است و نه منحصر به متون مذهبی، بلکه دامنه ای بسیار وسیع و گسترده دارد. در قرون اخیر مباحث تأویل و هرمنوتیک در حوزه علوم انسانی به­ویژه ادبیات به طور قابل توجهی خود را نشان داده اند. توجه اندیشمندان به مقوله هرمنوتیک آنچنان از اهمیت برخوردار بوده است که شعبه ای از نقد ادبی اروپا محسوب می شود و در آن علم جایگاه ویژه ای یافته است. از آنجائی­که اخیراً در ادبیات ...

سرمایة اجتماعی پدیده‏ای جامعه‏محور و بنابراین موقعیتی است. ازین‌رو، در صورتی نقش و کارکرد خود را به‌خوبی ایفا می‏کند که متناسب با فرهنگ بومی حاکم در هر جامعه، از جمله ایران اسلامی، باشد. در این زمینه توسعة مفهوم سرمایة اجتماعی بر اساس تعالیم و منابع اسلامی و به‌خصوص قرآن کریم (کلام خالق) اهمیت و ضرورت می‏یابد. در این پژوهش تلاش شد با استفاده از قرآن کریم چارچوبی در زمینة سرمایة اجتماعی از نگاه ...

با توجه به جایگاه والای قرآن کریم و منزلت ویژه ی آن در بین مسلمانان و با نظر به این که قرآن کریم کتاب هدایت و تبیان برای همه ی مردم است، همچنین با توجه به اینکه بسیاری از مخاطبان این کتاب آسمانی با زبان عربی بیگانه اند و اگر ترجمه نباشد بهره ی چندانی از قرآن نخواهند برد، ضرورت دستیابی به ترجمه ای صحیح که بتواند به درستی بین مخاطب و متن پیوند ایجاد کند ضروری می نماید. نگاهی به ترجمه های قرآن کر...

واژه عقل ومشتقات آن در زبان عربی، پیش از نزول قرآن کریم بر مفاهیمی خاص دلالت می کرد که در این نوشتار با مراجعه به آراء اهل لغت و نیز سروده های عربی واکاوی خواهد شد. آنگاه با بررسی مفهوم عقل در قرآن کریم به عنوان یک حوزه معنایی و برترین مفاهیم هم نشین و هم معنا و جانشین آن با تکیه بر تفسیر گرانسنگ التبیان شیخ طوسی کارکردهای عقل تبیین خواهد گشت.

چکیده در قرآن کریم در آیات بسیاری پیرامون برخی گزاره های علمی سخن رفته که ذیل آن ها آرای مختلفی بیان شده است. در این راستا، پژوهش حاضر در تلاش است به بررسی و واکاوی دیدگاه های دو نظریه پرداز مطرح در میان فارسی زبانان یعنی دیدگاه های جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی بپردازد تا در نهایت اثبات کند علت اختلاف دیدگاه ها تفاوت پیش فرض های هر یک در تحلیل گزاره های علمی قرآن کریم است. برای نیل بدین...