در جغرافیای عرفانی با سه نوع اصطلاح جغرافیایی روبرو هستیم. یکسری مقولاتی که در جغرافیای طبیعی ما بإزای خارجی دارند مثل جهات چهارگانه، نام شهرها، اقالیم و ممالک که البته در جغرافیای عرفانی تأویل پذیرند و نقش نمادین و رمزگونه به خود گرفته اند. دستۀ دوم مقولاتی جغرافیایی که منشأ قرآنی دارند همانند قاف، عرش، کعبه، طور و مجمع البحرین که آن­ها نیز بر مشرب عرفا تفسیر و تأویل می شوند. دستۀ سوم که فقط د...

در این مقاله به بررسی وجود یا نبود پوچ­واژه (expletive) در زبان فارسی می­پردازیم. طبق نظر ریتسی(1982 و 1986) در زبان­های ضمیرانداز از آنجا که ضمیر ناملفوظ ارجاعی وجود دارد، ضمیر ناملفوظ پوچ­واژه (expletive pro) نیز موجود است؛ بدین مفهوم که زبان­های ضمیرانداز پوچ­واژۀ فاقد جوهر آوایی نیز دارند. این در حالی است که کریمی(2005) با توجّه به نقض تأثیر معرفگی (definiteness effect) معتقد است که در زبان ...

چکیده گر چه روش تفسیر موضوعی قرآن دارای ریشه ای کهن است، اما روشی نو پدید در حوزه ی تفسیر قرآن محسوب می شود و اخیراً مفسران بسیاری به نگارش هایی در این زمینه دست زده اند. تفسیر موضوعی آیت الله جوادی آملی، یکی از تفاسیر برجسته ی عصر حاضر است که به سبب غنای علمی، مورد توجه اندیشمندان اسلامی واقع شده است. تفسیر موضوعی استاد جوادی آملی که بر اساس مبانی تفسیری وی به انجام رسیده است، شامل مبانی عامی...

ملا محسن فیض کاشانی(ره) از علماء قرن11هجری قمری است که اثر جاودان «تفسیر الصافی» را از خود به جای گذاشته است. از دیگر مفسران معاصر عالم تشیع علامه طباطبایی است که صاحب تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن » است. تفسیرفیض یک تفسیر مشهور روایی یا مأثور است که برنقل روایات مبتنی است ؛ گر چه درکنار این روش ازاصول عقلانی ,عرفانی و تا حدی اجتهادی بهره جسته است.بر خلاف این خاستگاه , تفسیر المیزان برشیوه قرآ...

عرفان و اخلاق، از نیازهای اساسی انسان در همۀ روزگاران بوده و هست و در این میان، ارمغان معنوی رسولان الهی که از آن با عنوان «عرفان و اخلاق مأثور» یاد می­شود، بهترین و سالم­ترین پاسخ به این نیاز است. قرآن و حدیث معصومان، آکنده از آموزه­های عرفانی و اخلاقی است که نیازمند استفاده از روش­های صحیح اجتهادی در استخراج این آموزه­ها ازجمله دلیل عقل به عنوان یکی از ادلۀ چهارگانۀ اجتهاد هستند که متأسفانه ا...

یکی از ویژگی های بارزی که در تفاسیر عرفانی به چشم می خورد نگاه تأویل گونه و رمزی و توجه به معانی باطنی آیات است، قرآن کریم با وجود تمثیل های گوناگون و اشارات و کنایات زمینه شکل گیری این نوع تفسیر را فراهم آورده است، از آنجا که حجم قابل توجهی از این کتاب الهی به بیان قصه ها اختصاص یافته است، مفسران عارف از این بخش غفلت نورزیده اند و از آن بهره های عرفانی فراوانی برده اند و با شیوه های گوناگون آن...

به رغم آن که در این مقـاله سخـن از فیلسوفی مفسّر است، امـا روش تفسیـری صدرالمتأهلین، جامع است و او از روش های عقلی، نقلی و شهودی در تفسیر خود سود برده است. در ناحیه گرایش های تفسیری نیز، هر چند گرایش غالب در تفسیر او، گرایش فلسفی – عرفانی است؛ اما گرایش حکمی نام شایسته این گرایش غالب است، زیرا به همان میزان که فلسفه او متعالی و بالمآل حکمی و متفاوت از سایر فلسفه های رایج است، تفسیر او نیز، تفسیر...

علامه فیض کاشانی یکی از عالمان پرکار، بزرگ وجامع قرن یازدهم است که در علوم مختلف اسلامی، بصورت مستقل وارد شده است و سعی بر آن دارد تا از مبانی روشی خود در کسب علوم مختلف عدول نکند. وی از طرفی با رویکرد روایی و حدیثی به تفسیر قرآن می پردازد و از طرفی دیگر با رویکردی فلسفی و عرفانی به تبیین وجودشناختی از ذات و صفات باری تعالی می پردازد.در این نوشتار سعی بر آن رفته است تا نشان داده شود که اولاً فیض...