با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازه­ای از عزاداری به نام روضه­خوانی و  نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیه­ها، حسینیه­ها و موقوفات به وجود آمد. این مراسم و آیین­ها در دوران قاجار برای کسب مشروعیت مردمی، با شدت و گسترش بیشتری دنبال می‌شد، در این زمان هر طبقه و صنف برای برگزاری عزاداری سعی می­کردند تا از طریق ساختن تکیه و وقف آن، ...

احتمالاً اصل و مبدأ تعزیه یا شبیه را باید در آیین‏های پیش از اسلام واکاوی کرد که پس از اسلام، با الهام از فاجعۀ کربلا به‌عنوان یک نمایش دینی نمود یافت و در دور تکاملی، اشخاص و قصه‏های دیگری نیز به آن افزوده شد. نسخۀ تعزیه/شبیه «حسین بن منصور حلاج» یکی از این دگردیسی‏های مضمونی تعزیه است که در آن، نطفۀ شمس تبریزی از خون کشتۀ حسین بن منصور حلاج بسته می‏شود. شخصیت‏های اصلی این اثر، حسین بن منصور حل...

علوم قرآنی اصطلاحی است درباره مسائلی مرتبط با شناخت قرآن و شئون مختلف آن که مفسر با رعایت آن در ورطه تفسیر به رای گرفتار نشده و در نهایت بتواند تفسیری ضابطه مند و صحیح ارائه دهد. یکی از تفاسیری که به مباحث علوم قرآنی پرداخته است، تفسیر التحریر و التنویر است. محمد طاهر بن عاشور در این تفسیر به مهم ترین مباحث علوم قرآنی توجه داشته است. ابن عاشور ابتدای نزول قرآن را در شب هفدهم رمضان با نزول پنج ...

تعزیه نمایشی آئینی –مذهبی است که دارای امکانات و ویژگی هایی چون روایت گری، بدیهه سازی، تعلیق و تعویق حوادث و اجرای زنده و از همه مهمتر ارتباط بی نظیر مخاطب و تعزیه، از آن نمایشی خاص می سازد. این ارتباط به نحوی است که مخاطب در تعزیه خود بخشی از شکل گیری نمایش است. آن چه تعزیه را در میان سنن نمایشی دنیا برجسته و ممتاز می سازد ویژگی اخیر آن است. برخی پژوهشگران تاثیر بی مانند تعزیه بر مخاطب را نتیج...

«تشبّه» یکی از مفاهیم بحث‌انگیز در فرایند نمایشی شدن وقایع کربلا است. این مفهوم با در نظر داشتنِ پیشینه‌ای که در علم کلام، عرفان و به خصوص فقه دارد، از سه بُعد در تعزیه شایان توجه و قابل بررسی است: 1- تشبّه، پیوندِ عمیقی با نهادنِ نام «شبیه‌خوانی» بر تعزیه دارد. 2- تشبه به امامان (ع)؛ تشبّه به کفار و دشمنان ائمه و تشبّه مردان به زنان؛ از مسائل مناقشه‌برانگیزِ فقهی هستند که شاهدِ حضورِ آنها در تعزیه نیز هس...

تعزیه، آیین شبیه‌خوانی و «شکلی از نمایش» است. شناخت منشأ تعزیه مساله اساسی پژوهش حاضر را تشکیل می‌دهد. به بیان روشن‌تر این پژوهش در پی شناخت عواملی است که بیانگر چگونگی آغاز تاریخ تعزیه باشند. در همین راستا فرایند «مطالعه کیفی» مساله، متأثر از رهیافت «دیرینه شناختی» میشل فوکو از زمان حال آغاز شده پ و تا رسیدن به «نقطه صفر» یعنی زمانی که دیگر نشانی از تعزیه (چه تعزیه‌های معنامحور، چه تعزیه اصطلا...

چکیده تعزیه به عنوان اجرایی آیینی با قدمتی طولانی که شیوه نوین آن از صفویه شکل گرفت و در قاجاریه رواج یافت، همواره سعی در تعامل با مخاطب عام برای انتقال مفاهیم و تأثیرگذاری بیشتر داشته است. تعزیه را پایة برخی از اصول هنرهای نمایشی و اجراییِ معاصر حتی در هنراجرا م یدانند. هنر اجرا به عنوان هنر جدید از اواخر دهه 60 میلادی با کمک شگردهای هنرهای تجسمی، فلسفه و مبانی فکری پسام...

پژوهش در زمینه قراردادهای تئاتری در نمایشهای سنتی ایران، با مشکلات و نقایص بسیاری همراه بوده است ، به شکلی که تاکنون هیچ تحقیق جامع و قابل تاملی که قراردادهای مشترک میان اشکال نمایشهای سنتی را معرفی نماید، صورت نگرفته است . همچنین بازیگران، کارگردانان، طراحان، نمایشنامه نویسان و منتقدانی که در زمینه نمایشهای ایرانی فعالیت می کنند، در مورد شکل اجرا و معنای قراردادهای تئاتری در نمایشهای سنتی هموا...

this study is an outlook of iranians religious practices and customs in eras such as nasser one. it attempts to answer the main question, "religious practices and ceremonies in the society during naseri ruling" and other subsidiary questions with scientific and historical theories. iran was a traditional and religious community . people abided by their religious practices and duties within reli...