قرآن کریم موضوع امامت حضرت ابراهیم (ع) را در آیة 123 سورة بقره مطرح کرده است، که به علت اهمیت این موضوع، مناسبت آن با سورة بقره بررسی شده است. مقاله پیش رو ضمن تاریخ‌گذاری سورة بقره، با بهره‌گیری از گزاره‌های درون‌متنی شامل سیاق، غرض آیات و محورها، موضوعات مشابه با سورة قبلی، و گزاره‌های برون‌متنی شامل گزارش‌های سیره، روایات ترتیب نزول و اسباب نزول، مقطع زمانی نزول آن را در ابتدای ورود پیامبر ب...

نقد و بررسی کتاب »زبدهالبیان« اثر محقق اردبیلی است. محقق اردبیلی، از فقیهان قرن نهم و پرورده حوزه علمیه نجف است. اثر حاضر، که در موضوع آیات الأحکام نگارش یافته، از تفاسیر معتبری چون مجمع البیان طبرسی، کشّاف زمخشری، تفسیر بیضاوی و کنزالعرفان فاضل مقداد بسیار بهره جسته است. وی در تفسیر آیات، بارها از اسباب نزول کمک گرفته و معتقد است که آیه با مورد و سبب نزول، تخصیص نمی خورد. وی در زمینه فتوای فقهی...

در تحقق خسارت، زمان به‌عنوان یک وصف برای نتیجه تلقی می‌گردد و نمی‌تواند مستند کننده‌ی نتیجه به سبب شود. امکان ایجاد خسارت در هرلحظه از زمان، در صورت تحقق شرایط و اسباب وعدم تأثیر موانع، وجود دارد؛ اما ممکن است این خسارت به علت عدم برقراری رابطه‌ی علیت از یک بازه‌ی زمانی به بازه‌ی دیگری منتقل‌شده و دخالت عواملی، تحقق خسارت را تعجیل نموده یا به تأخیر بیندازد. عواملی که در این حالت، تحقق نتیجه را ...

مقاله حاضر به یکی از مسائل مهم و مورد ابتلا در حقوق مسؤولیّت مدنی می پردازد و آن عبارت است از دخالت قوه قاهره همراه با تقصیر خوانده در ایجاد خسارت که از مصادیق تعدد اسباب در ورود خسارت است. سؤال مهمی که در صورت دخالت اسباب متعدد در بروز خسارت مطرح می شود، ماهیت مسؤولیّت هر یک از این اسباب است. در پاسخ به این سؤال، دو نظریه مسؤولیّت کامل و مسؤولیّت جزئی مطرح شده است. بر اساس نظریه اول، هر سبب، ملزم ...

یکی از شرایط تحقق مسؤولیت کیفری، احراز رابطه علیّت بین فعل مرتکب و نتیجه مجرمانه است. سوالی که مطرح می شود این است که رابطه علّیّت در حالت اجتماع عوامل متعدد در جنایت علیه نفس (قتل) به‌صورت اجتماع مباشرین متعدد ویا اجتماع اسباب متعدد و یا به‌صورت اجتماع سبب و مباشر چگونه احراز می شود؟به منظورپاسخ به این سوال باید گفت که گاهی این عوامل متعدد درعرض یکدیگر قرار دارندیعنی تأثیر عوامل در تحقق نتی...

چکیده واقعۀ غدیر در جریان تاریخ اسلام، از سال دهم هجری تا به امروز، چالش برانگیزترین مسئله میان مدرسۀ اهل بیت (علیهم السّلام) و مدرسۀ عامه بوده است. آیات غدیر از حیث شأن نزول، پژوهش های بسیاری از فریقین را به خود جذب کرده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با برشمردن ویژگی های انبیا (ع) و ارزیابی امامت به عنوان پشتوانه و قرین رسالت در قرآن، و نیز با توجه به نقش اساسی اسباب النزول در تفسیر آیات و بیان ...

احراز رابطة سببیت میان رفتار مجرمانه یا فعل زیانبار و نتیجه ناشی از آن، به ویژة در فرض تعدد عوامل و اسباب، یکی از دشوارترین مباحث حقوق کیفری و مسؤولیت مدنی است. این مسأله در حالتی که افراد متعددی در زمان‌های متفاوت (طولی) در وقوع جنایت مداخله می‌کنند و بین رفتار مداخله-کنندگان و نتیجه حاصله (مانند قتل) فاصله زمانی نسبتاً طولانی ایجاد می‌شود، به عنوان یک مشکل جدی و گاه یک معضل لاینحل ظاهر می‌گردد...

 نقد و بررسى کتاب »زبدةالبیان« اثر محقق اردبیلى است. محقق اردبیلى، از فقیهان قرن نهم و پرورده حوزه علمیه نجف است. اثر حاضر، که در موضوع آیات الأحکام نگارش یافته، از تفاسیر معتبرى چون مجمع البیان طبرسى، کشّاف زمخشرى، تفسیر بیضاوى و کنزالعرفان فاضل مقداد بسیار بهره جسته است. وى در تفسیر آیات، بارها از اسباب نزول کمک گرفته و معتقد است که آیه با مورد و سبب نزول، تخصیص نمى‌خورد. وى در زمینه فتواى فقه...

بسیاری از مفسران شیعه و شماری از مفسران اهل تسنن، از دیرباز با تکیه بر روایات شأن نزول به تطبیق آیات بر اهل بیت(ص) اهتمام ورزیده اند که زمخشری و حسکانی در میان اهل سنت و فیض کاشانی در میان شیعه از آن جمله بوده‌اند. در این پژوهش تلاش شده است، تطیبق آیات بر اهل بیت(ع) در این تفاسیر واکاوی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که زمخشری اسباب نزول ها را به تفصیل بیان کرده است؛ اما در حوزۀ فضایل اهل بیت،...

ترجمه و تفسیرهای کهن فارسی- تاجیکی از بخش پربار میراث خطّی نیاکان ما بوده، در خود جوهر اندیشه و اصالت علمی ایشانرا محفوظ داشته اند. تعدادی از این آثار، تا این زمان افسرده حال در زیر گرد مهجوری نشسته و جوینده و غبارزدای خویش را انتظار می کشند. قسمی از آن ها، خوشبختانه با برکت جویندگان سخت کوش میراث خطّی، از گوشه ی خمول و افسردگی بر عالم معنی ره یافته اند.