تذکر? خلاصهالاشعار و زبدهالافکار (تألیف 975-1016 هـ) مهم ترین و گسترده ترین اثر به جای مانده از تقی الدین کاشانی است و از مفصل ترین تذکره های عمومی زبان و ادبیات فارسی به شمار می رود که چه در زمان خود و چه پس از آن مورد توجه بوده است. نگارند? تذکره بر آن بوده با گردآوری اشعار شاعران پارسی گوی، نمایی از گذشت? ادبی ایران تا روزگار خویش به دست دهد؛ پس با گردآوری تفصیلی اشعار که همراه با بررسی دقیق...

شیخ غلامعلی حکیم شیرازی ، از شاعران اواسط قرن سیزدهم و چهاردهم است . در این پایان نامه ، مجموعه ی خطّی تک نسخه ای دیوان شیخ غلامعلی حکیم ، تصحیح شده است . تصحیح دیوان بر اساس قیاسی و بر اساس تشبیه ، تمثیل ، تناسب و استعاره و ... است. توضیح لغات دشوار و آرایه های ادبی و معانی ابیات در بخش تعلیقات ، جای گرفت . و پس از آن ، فهرستی از آیات و احادیث مورد اشاره ی شاعر به صورت الفبائی تنظیم گردیده است .

شیخ نجم الدین رازی (573 – 654 هـ) در کنار آثار عدیده ای که درباره مسائل عرفانی دارد، رساله ای نیز به نام «عشق و عقل» یا «معیار الصدق فی مصداق العشق» دارد که در آن به پرسش های یکی از دوستانش پاسخ داده است. این پرسش های سه گانه عبارتند از: 1 - آیا عشق و عقل آنگاه که به کمالِ خود می رسند، تضادی با هم دارند یا نه؟ 2 - چرا آنجا که عقل بیش تر و شریف تر است، عشق نیز ثابت تر و ظریف تر است (با عنایت به...

نوستالژی ـ که آن را غم غربت و حسرت و دلتنگی برای گذشته معنا کرده اند ـ یکی از بن مایه های رایج در ادبیات عرفانی است. ادبیات عرفانی با توجه به مضمون و محتوای خود، قابلیّت ذاتی تحلیل نوستالژیک را دارد و از آن جا که نگاه حسرت بار به گذشته در تصوف و عرفان اسلامی در دوره هایی تشدید می شود و تبلور تجلّی این نگرش، در متون عرفانی نیز تأثیر گذار بوده است، بررسی این مفهوم در سه سده ی پنجم، ششم و هفتم می تو...

یکی از آثاری که در طولِ تاریخ بارها استنساخ شده و نسخِ گوناگونی از آن به دست ما رسیده، غزلیات شمس اثر مولانا جلال الدین محمّد است. جامع ترین تصحیح موجود از این اثر، به حدود نیم قرن پیش برمی گردد که بدیع الزمان فروزانفر بدین کار همّت گمارده است. از میانِ نسخِ متعدّد غزلیات شمس ـ چه نسخه هایی که فروزانفر در اختیار داشته و معرفی کرده و چه نسخه هایی که در دسترس ایشان نبوده است ـ تا اواخر قرن نهم، 12 نسخه،...

یکی از وظایف محقّقین و دانش آموختگان زبان و ادبیّات فارسی، تصحیح متون و احیای آثار گذشتگان است تا از این رهگذر فرهنگ و تمدّن آن ها را احیا نموده، به آیندگان معرّفی نمایند. در این پژوهش سعی شده است تا یکی از نمونه های این آثار به علاقمندان معرّفی گردد. حکیم شفایی اصفهانی (متوفّی، 1037 هـ .ق.) از شعرا و حکمای عصر صفوی و از ندیمان و پزشکان مخصوص شاه عبّاس اول (متوفّی، 1308 هـ .ق.) بوده است که در موضوع ه...