خواجوی کرمانی و سلمان ساوجی از شاعران نامدار و صاحب سبک قرن هشتم توانسته‌اند به کمک موسیقی شعر، توازن و تناسب کلمات را در محور هم‌نشینی زبان، به بهترین شکل به نمایش بگذارند. این مقاله در بررسی و مقایسه موسیقی کناری غزلیات سلمان و خواجو بر آن است که اثبات کند قافیه‌های دو همسان کم‌آهنگ‌ترین کلمات قافیه‌اند. این نوع قافیه در شعر خواجو بیش از سلمان<...

میرزا محمدطاهر قزوینی شاعر و خوش‏نویس قزوینی است که در اواخر قرن یازده و اوایل قرن دوازده می‏زیسته است. شاعر سبک هندی است که از وی چندین مثنوی و یک دیوان غزل با حدود 30000 بیت به جای مانده است، در سرودن غزلیات علاوه بر بهره‏گیری استادانه از زبان، ساخت ترکیبات تازه، استفاده از صور خیال و زبان مردم کوچه بازار از مضامین اخلاقی، عرفانی، مدحی و عاشقانه نیز بهره یافته است. موضوع این پژوهش تصحیح و ت...

در میان انبوه شاعران زبان فارسی، هستند شاعرانی که تأثیری شگرف بر پیکره ادبیات گذاشته اند. یکی از این شاعران، حکیم سنایی غزنوی است که برای نخستین بار مضامین عرفانی را وارد شعر فارسی کرد و نیز منظومه هایی با درون مایه های عرفانی سرود. او به مانند شاعران هم دوره خود، ابتدا سلاطین و بزرگان دربار غزنه را مدح گفت ولی پس از سفر به شهرهای خراسان و تحولی که در روح او بوجود آمد، به عرفان و تصوف گرایش پید...

موسیقی شعر، عنصر برجسته ی زبان شعری و عامل اصلی تمایز شعر از زبان روزمره و گفتار عادی می باشد. همچنین رابطه ی عاطفی میان خالق اثر و مخاطب و خواننده می باشد. در واقع شاعر با سرودن شعر مخاطب را در فضای عاطفی قرار می دهد و بدین وسیله حالات مختلف روحی و عاطفی را برمی انگیزاند. مهدی اخوان ثالث از شاعران نوپرداز موفق ادبیات معاصر و سلمان هراتی نیز از شاعران مطرح ادبیات پایداری بوده که هر دو در دو قال...

کارکرد ایقاع در اشعار محمد الفیتوری است ایقاع شعری حاصل تکرار و ترتیب منظم حروف ،کلمات و حتی جملات است .ایقاع،موجب نظم و همبستگی تمام عناصر شعری از قبیل وزن ،عاطفه،آهنگ و...می شود . و به خاطر وجود همین نظم است که راحت بر مخاطب تأثیر می گذارد .محمد الفیتوری یکی از شاعران سیاهپوست از کشور سودان است که توانست با نوآوری در ایقاع خارجی و داخلی مسایل و مشکلات انسان معاصر به خصوص درد و رنج ملّت آفریقای...

در این پژوهش، تلاش شده تا با بیان مشترکاتی در موسیقی بیرونی و درونی غزل های حافظ و حزین، اثبات شود که حزین در سرودن غزل هایش، از خواجه شیراز الهام گرفته و از او تبعیت کرده است. بدین منظور، مشابهت های ظاهری غزل های هر دو شاعر بررسی شده است. البتّه در این قسمت، غزل هایی انتخاب گردیده است که حزین در آنها به استقبال غزل های حافظ رفته و آنها را بر وزن و قافیه و ردیف غزل های او سروده است. در ادامه، تض...

شعر از زیباترین جلوه های زبان هنری است که با هدف انتقال معانی از طریق ارتباط زبانی با مبانی هنری و زیباشناسی به کار گرفته می شود. چهارپاره یا دو بیتی های پیوسته فالبی است که بعد از دوره مشروطه و مقارن رواج شعر نو و در پی تاثیرپذیری از ترجمه آثار اروپایی به وجود آمد. چهارپاره ها مرکّب از بندهای دوبیتی اند که در قافیه متفاوتند، امّا اتّحاد معنا دارند و جملگی برای بیان یک مطلب سروده شده اند. ساختار ش...

تدوین فرهنگ تاریخی عروض شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن یک وزن و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از اوزان عروضی را به دقت تمام تعیین کرد، امروزه خصوصاً با توجه به وجود چاپ‌های منقّح از دواوین و منظومه‌های شعر فارسی، امری بسیار ضروری و مفید به نظر می‌رسد، خاصه از آن جهت که جای چنین فرهنگی‌ـ البته با ویژگی‌های مذکور فوق‌ـ در ...

میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیک...