جریان فکری موسوم به «فمینیسم اسلامی» که در میان علاقه‌مندان به مسائل زنان، یک جایگزین معرفتی برای بازاندیشی مسائل زنان در اسلام و جوامع اسلامی شناخته شده، در سه ـ چهار دهة اخیر کوشیده بر اساس روش‌شناسی تفسیری (به طور ویژه هرمنوتیک)، نقد تاریخی، چشم‌انداز زنانه در رویارویی با مسائل زنان در متون دینی و ... خوانشی جایگزین اسلام در مسائل زنان ارائه دهد. پژوهشگران اصلی این جریان که البته زمینه‌های پ...

گرشاسب پهلوان اسطوره­ای و فرا تاریخی هند و ایرانی است که بازتاب شخصیت وی در منابع ایرانی قبل و بعد از اسلام و نیز منابع غیر ایرانی موید شهرت زایدالوصف وی در زمان­های کهن است. یکی از این منابع که اختصاصاً به شخصیت و کارکردهای گرشاسب پرداخته، منظومه­ی گرشاسب­نامه­ی اسدی طوسی است که به نظر می­رسد، بخشی از اعمال منسوب به وی در این منظومه که همان سفرهای دریایی و دیدن عجایب سرزمین و دریای هند است، الح...

چکیده محمّد السّعید جمال الدّین از پیشگامان و مؤلّفان برجسته ادبیّات تطبیقی مصر در حوزه نظریّه ادبیّات تطبیقی اسلامی است. در حقیقت، یافته های پژوهش، بیانگر این است که مشخّصه اصلی اندیشه های تطبیقی وی، تأثیرپذیری از مکتب فرانسوی ادبیّات تطبیقی، نقد فرهنگی ادبیّات تطبیقی و تأکید بر نظریّه ادبیّات تطبیقی اسلامی است؛ در حقیقت رویکرد اساسی وی، در ادبیّات تطبیقی، تأکید بر مسأله تأثیر و تأثّر در پرتو پیوندهای تاریخ...

مناقشۀ منطقه‌ایِ ایران و ترکیه در عراق و سوریه، به واقعیت‌های تاریخی حاکم بر روابط دو کشور برمی‌گردد و قرائت‌های دوگانۀ ساده‌انگارانه در بیشتر موارد قادر به توضیح مسیر رقا...

مقالة حاضر، مطالعه تاریخ ادبیات تطبیقی به عنوان رشته ای دانشگاهی است. منشای تاریخی این رشته به قرون وسطا برمی گردد و تا زمان حال ادامه پیدا می کند. ابتدا در دوران رنسانس بودکه زبان های بومی و درنتیجه ادبیات ملی شکل گرفت. نویسنده بر این مطلب تاکید می کند که تنوع. غنا و چاشنی زندگی روشنفکرانه است. آنچه در کانون توجه ادبیات تطبیقی است، این است که در پس تمامی تفاوت های ظاهری، نوعی یگانگی و وحدت به ...

منظومه­ی حماسی شاهنامه­ی نادری منظومه­ای تاریخ­بنیاد است که به سرگذشت نادر و سپاهیانش و مردم ایران در دوره­ی افشاریه اختصاص دارد. یکی از بخش­های مهم وبرجسته­ی این منظومه، بخش مربوط به لشکرکشی نادرشاه به شبه قاره هند است که در این منظومه و دیگر کتب تاریخی با اختلافاتی در کم و کیف حوادث و زمان و مکان و شخصیت­ها آمده است. تحقیق حاضر بر آن است تا با شیوه­ی تحقیق کتابخانه­ای و با روش سنجشی - تحلیلی ...

جستار حاضر درصدد است پیوند میان دین و فلسفه را از منظر فارابی ـ با استناد به اصل متن آثار وی ـ مورد پژوهش قرار دهد. در این طریق، نخست به تحلیل علل تاریخی نیاز به فلسفه پرداخته شده و سپس انگیزه‏های فارابی برای ایجاد این پیوند معرفی شده¬اند؛ تا از این ره¬گذر، ضرورت ایجاد چنین پیوندی میان دین و فلسفه روشن گردد. مدّعای مقاله آن است که فارابی، با دو روش متفاوت در پی برقراری این پیوند بوده است. روش نخ...

بخش زیادی از آیات قرآن کریم به ذکر مسائل زنان ـ از جمله حقوق و وظایف و احکام شرعی و فقهی آنان ـ اختصاص دارد. علاوه بر آن، در برخی سوره ها از زنانی نام برده یا به زنانی اشاره شده است که در ماجراهای تاریخی و پدید آوردن قصّه های قرآنی، نقش آفرین بوده اند. در تحقیق حاضر، آن دسته از آیات قرآنی مرتبط با زن ـ که در نوبت سوم کشف الاسرار مطرح شده ـ از جهت نوع تأویل و دیدگاه های صوفیانه، با استفاده از منا...

یکی از حوزه­های پژوهشی و مطالعاتی مهم در ادبیّات تطبیقی، به بررسی سیر مکتب­ها، انواع و جریان­های ادبی و البتّه تبیین تفاوت­ها و همانندی­های سرگذشت و چگونگی ظهور و بروز و زوال این گونه­ها و جریان­ها و مکتب­ها در ادبیّات ملل مختلف اختصاص دارد. شعر حماسی، ادبیّات نمایشی، داستان و... در ادبیّات فارسی و عربی چه سیر و سرگذشتی داشته­اند؟ رمان تاریخی چگونه از ادبیّات اروپا به ادبیّات فارسی و عربی راه پیدا کرد...

مطالعات سیاست تطبیقی در حوزه علوم سیاسی از اهمیت بسزایی برخوردار است در این مقاله ضمن معرفی و مرور مکاتبی که درسیر تاریخی رشته سیاست تطبیقی پدید آمد اند موقعیت کنونی این رشته تبیین می گردد .