تاریخ نویسی در ایران تقریباً تا یک قرن و نیم پیش و تا قبل از آشنایی ایرانیان با فرهنگ و تمدن جدید غرب تقریباً بر یک روال قرار داشت. هر چند هر از گاهی مورخی مانند بیهقی و دیگران از نظر واقعه‌یابی و واقع‌بینی روش نقد علمی درست تری به کار بردند اما بیشتر مورخان براساس سنت قبلی به واقعه نویسی به روایت مورخان قبلی پرداختن به هر حال شاید بتوان این گونه تصور نمود که یا سنت تاریخ نویسی بر همان روال بوده ...

مطالعه ی حاضر استفاده از آثار ادبی در تاریخ نگاری است. نویسنده با تکیه بر شعر فرخی سیستانی و معزی و دیگر منابع تاریخی موثق نکات تاریخی با ارزشی درباره ی حکومت غزنوی و سلجوقی و تاریخ ایران و ترکان استنتاج کرده است، زیرا این دو شاعر، مدیحه سرایان دو حکومت فوق بودند. اشعار مدحی گذشته از ارزش های هنری تاریخ اجتماعی و سیاسی ما را نشان می دهند. مترجم با تطبیق این مطالب با آثار تاریخی و ادبی این م...

از ویژگی های تاریخ نگاری در دورۀ فاطمیان، ظهور سبک جدیدی بود که در کنارتاریخ سیاسی، جنبه های مختلف تاریخ اجتماعی ، از جمله مسائلی چو ن نحوۀعملکرد دولت در ادارۀ امور مالی، قضایی، اداری و نظامی و نظام تشکیلاتی رامورد توجه قرار می داد. در این نوشتار شماری از قدیم ترین نگاشته هایی که درباب تاریخ تشکیلات اداری و مالی در دورۀ فاطمیان یا اوایل دورۀ ایوبی، نوشتهشده و خود از مصادر تاریخ نگاری متأخرتر قل...

نوشتاری که برگردان آن در پی میآید, با گشایش مدخلی اجمالی بر سیر تاریخ نگاری و تاریخ نگاران عرب آغاز می شود, آن گاه نویسنده می کوشد که اطلاعات و معرفی های توصیفی خود را از کتاب های تاریخ عمومی و علم به دست دهد. در ادامه, به توصیف تإلیفات عربی در مورد تاریخ دانشوران به ویژه اطبا و حکما پرداخته شده و به دنبال آن, کتب فرهنگ عمومی و تراجم دانشمندان و دانشوران معرفی گردیده و در پایان نیز به کتب فهارس...

میراث مکتوب مسلمانان در عرصه تاریخ نگاری, گنجینه گران سنگی است که بسیاری از زوایای پنهان آن همچنان در محاق باقی مانده است. بدون تردید یکی از مصادیق عینی برای این ادعا می تواند مورخ توانا و صاحب سبک, ابن واضح یعقوبی باشد که آن چنان که بایسته و شایسته اوست, مورد توجه قرار نگرفته است. او به عنوان یک تاریخ نگار مسلمان نه تنها صرفا تابع سنت پیشینیان خود نبوده است, بلکه در جای خود, در سپهر فرهنگ اسلا...

«تاریخ نگاری فلسفه» مطالعاتی است مابین فلسفه و تاریخ. مورخان فلسفه ناگزیر از اتخاذ رویکردی میان رشته ای هستند؛ اتین ژیلسون، فیلسوف و مورخ نوتومیست معاصر، سهم چشم گیری در بسط و تعمیق تاریخ نگاری فلسفة دینی به ویژه فلسفة مسیحی داشته است. مهم ترین اثر او در این باب تاریخ فلسفة مسیحی در قرون وسطی است. اهمیت ژیلسون به ویژه از آن جهت است که آثار او از منابع مهم غرب شناسی فلسفی ایرانیان در کنار تاریخ ...

تاریخ ادبیات نویسی به مفهوم امروزی همراه با سایر تحولات ادبی، تحت تأثیر تحقیقات مستشرقان از 1285 ش. (مشروطه) به بعد در ایران شروع شده است و تا امروز هم چنان ادامه دارد. کتاب های تاریخ ادبیات به معنای متداول امروزی آن، در ایران پیشینه ی کهن ندارد. این نوع فعالیت ادبی، پس از دگرگونی در ساختار اجتماعی و فرهنگی ایران که موجب تبادل اندیشه ها و افکار بین ایرانیان و فرنگیان شد، به وجود آمد. پیش از تحو...