تلفیق پیرایه‌های سیاست و دیانت در اندیشۀ بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، ارائۀ قرائت متمایزی از شیوۀ مطلوب حکمرانی با عنوان ولایت مطلقۀ فقیه را به‌همراه داشته است. اندیشۀ ولایت مطلقۀ امام، به‌مثابۀ نظریۀ مسلط در گفتمان فقه سیاسی شیعه در باب حکمرانی، آنچنان بر تارک جامعۀ معاصر ایران و پیکرۀ نظام حکومتی سایه افکنده که نقش بی‌بدیلی را در عرصۀ مناسبات مختلف نظام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی،...

نمی توان سرشت حضور فلسفی در اندیشۀ عربی مدرن را جدا از شرایط تاریخی که آن را چارچوب بخشیده است، درک کرد؛ شرایطی که در پدیدۀ امپریالیسم و مستلزمات تاریخی و فکری آن و استمرار عقب ماندگی اوضاع اقتصادی و اجتماعی عربی و هیمنۀ دیدگاه لاهوتی، به مثابه دیدگاه تعریف شده و هدفمند در تعامل فکری با طبیعت و تاریخ، نمود پیدا کرده است.هشت سده است که در دامان میهن عربی فیلسوفی پرورده نشده است، گرچه وجود برخی ا...

نگره تاریخ و نقد هنر جهانی در بستر دانشگاهی همواره بر بستری از اندیشۀ غربی استوار بوده، و کتب آموزشی این رشته ها نیز بیشتر بر دوره های مختلف تاریخ هنر اروپا و امریکا متمرکز بوده اند. در دهه های اخیر این معادله تغییر کرده و ورود پژوهشگران از فرهنگ های مختلف به عالم تاریخ هنر دامنۀ جغرافیایی و مفهومی این شاخه را گسترش داده و توجه بیشتر به هنر دیگر فرهنگ ها و ملل را در شمار اولویت های آن قرار داده...

هدف این مقاله نشان دادن مشکلات روش‌شناختی برنامة پژوهشی است که در ارزیابی روش‌شناسی‌های تاریخ اندیشة سیاسی پدیدار می‌شود. برنامة پژوهشی بر این مدعاست که اصول و قواعد روش‌شناختی آن، برای ارزیابی نحوة شکل‌گیری، بسط و تکامل روش‌شناسی‌ها در هر حیطه‌ای از دانش بسنده است. در مقابل، این مقاله بر این استدلال است که برنامة پژوهشی مذکور به‌دلیل تأکید بر منطق برساخته قادر به ارائة فهم و ارزیابی بسنده از ر...

«هرم بزرگ هستی»، بنیادی‌ترین طرح وجودشناختی اندیشۀ سنتی است که بر اساس آن، هستی، مرکب از زنجیرۀ عظیمی از پیوندهای متوالی انگاشته می‌شود که در نظمی سلسله مراتبی، از ناقص‌ترین موجود تا کامل‌ترین آن­ها تداوم یافته است. قرائت‌های گونا‌گون از این طرح وجودشناختی که بر اساس تلقی‌های متفاوت از وجود و مراتب آن قوام یافته، به تلویح و یا به تصریح پیش‌فرض همۀ نظام‌های اسطوره‌ای، فلسفی، دینی، سیاسی و اجتماع...

رنج پدیدهای انسانی و فراگیر است که در طول تاریخ مورد توجه مکاتب فلسفی، عرفانی و روانشناختی بودهاست. با نگاه به بحثهای مربوط به رنج با موضوع و یا پرسشی مشترک مواجه می شویم و آن این است کهرابطۀ رنج و شر با خدای آفریننده و آفرینش مبتنی بر خیر چیست؟ خداباوران به این پرسش پاسخهایمتفاوتی دادهاند و کوشیدهاند تا توجیه مناسبی برای این پرسش بیابند. یکی از آنان جلالالدین محمد بلخی604 672 ق) است. موضوع رنج...

در آغاز قرن بیستم جهان شاهد جنگی هولناک بود. رقابت میان دولت های استعمارگر اروپایی برای حفظ موجودیت و تأمین خود منجر به ایجاد دسته بندیهایی تحت عنوان متحدین و متفقین گردید. با کشته شدن ولیعهد اتریش به دست یک جوان صربستانی جنگ جهانی اول به وقوع پیوست و به قسمت های مختلف جهان از جمله ایران سرایت کرد. احمد شاه قاجار سه روز پس از آغاز جنگ جهانی اول با صدور فرمان 12 ذیحجه 1332ه.ق/ اول نوامبر 1914م ب...