هیچ واقعه گذشته فی نفسه واجد اهمیت نیست.شناخت آن تنها از این جهت ارزشمند است که ما را به بررسی و ارزیابی دقیق و عینی آینده هدایت کند.تاریخی که به این هدف کمک نکند به اندازه بلیط باطله اتوبوس، بی ارزش است. توماس ماکائولی چکیده هم سرنوشت بودن داستان و تاریخ، معمای غامضی نیست.زیرا اندکی دقت در مفهوم واژه تاریخ می تواند چاره ساز باشد.بی گمان این نکته پذیرفتنی است که جهان تشکیل شده از رویدادهای...

خجند یکی از شهرهای کهن و سابقه دار ماوراءالنهر است که پژوهش دربارۀ مسائل جغرافیایی تاریخی آن همواره مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده است. در این مقاله برخی از پژوهش های انجام شده در ایران درباره جغرافیای تاریخی این منطقه معرفی و نقد شده است. لغت نامۀ دهخدا نخستین منبعی است که مقاله ای جداگانه را به معرفی خجند اختصاص داده است. هرچند اساس منبع شناسی تاریخ خجند در لغت نامه بسیار مختصر است، قابلیت ا...

چکیده در کشور ما علی رغم وجود تعداد زیاد بافت­های تاریخی در معرض زلزله، تحقیق جامع و روشمندی در زمینه کاهش آسیب­پذیری آنها صورت نگرفته و اسناد موجود عمدتاً به توصیف تجربه های پراکنده مقاوم سازی در مقیاس تک بناها اکتفا کرده­اند. نایبند  در 200 کیلومتری طبس، روستایی با ارزش های تاریخی است که در مجاورت گسل بزرگ نایبند قرار دارد. به دلیل وجود بافت منحصر به فرد کالبدی و شکل­گیری روابط اجتماعی، فرهنگ...

در این مقاله، نویسنده با استناد به شواهد تاریخی، به تبیین چرایی اثبات‌ناپذیری وجوب خمس درآمدها در زمان پیامبر اکرم(ص) پرداخته و ضمن پذیرش وجود ادلۀ فقهی کافی، برای وجوب خمس درآمدها در زمان حاضر، ادلۀ تاریخی وجوب خمس ارباح مکاسب در زمان پیامبر اکرم را نقد و رد می‌کند. دستاورد این تحقیق در راستای حکم وجوب خمس ارباح مکاسب، در خدمت فقه به‌کارگرفته می‌شود، هرچند که روش آن با توجه به ماهیت ادلۀ مورد ...

یکی از مباحث مطرح در پژوهش­های تاریخیِ دوره معاصر، غفلت از منابع سندی و مراجعۀ اغلب محققان به منابع تألیفی است. حوزۀ مطالعات تاریخی، به­دلیل تنوع و تکثر منابع معرفتی (نوشتاری) از یک­سو و تغییر بینش مورخانه از رویکرد ادیب- مورخان به رویکردهای بینارشته‌ای ازسوی­دیگر، نوعی فاصله گرفتنِ محققان در توجه به منابع تاریخی (ازجمله اسناد تاریخی) را درپی داشته است. با توجه به این دغدغۀ مأخذشناختی، طرح این مس...

در دهۀ اخیر، نگارش آثار تفسیری تاریخی درخصوص معماری معاصر ایران و دوران مدرنیزاسیون، رشد چشمگیری کرده است. عدم تفکیک چارچوب های متفاوت استدلال و تحلیل، توسل به گونه های ناهمخوان تحلیل و توجه نکردن به معیارهای استناد در پارادایم های مختلف تحقیق، موانعی را در برابر علمی بودن این پژوهش ها و اعتبار آن ها ایجاد کرده است. تبیین ساختاری این معضل، هدف این نوشتار است. در این مقاله، ابتدا رویکردها و مبان...

کتاب کفسازی در بناها و محوطه های تاریخی که بر اساس اسناد و تجارب میدانی نویسندگان در حفاظت و مرمت تنظیم شده، تلاشی است برای متحول کردن درک و دانش خوانندگان از موضوع کفسازی. در این راه، با تکیه بر جایگاه انکارناپذیر کف به مثابه بستر ابنیه و حریم محوطه های تاریخی، نکات ارزشمند فنی دیگری از قبیل ارزش و قابلیت های مصالح باستانی، نقوش باستانی و فنون قدیمی و بعضاً از یاد رفته نیز مرور می شوند؛ اما محص...