روابط و مناسبات مرزی ایران و افغانستان در سال­های 1324-1344ه.ق دارای فراز و نشیب­های بسیاری بود. این افت‌وخیزها دلایل متعددی داشت که ریشة بسیاری از مشکلات کنونی دو کشور نیز محسوب می‌شود. عامل اصلی این مسائل، جدایی افغانستان از ایران بود. تحرک­های جمعیتی مهم­ترین معلول این فضا، خود محملِ گره­هایِ کور دیگری شد که می­توان به مهاجرت بخش­هایی از جمعیت شهرنشین غرب افغانستان و قبایلی از هزاره­ به­واسطه ...

افغانستان به عنوان دولت حائل میان روسیه و اقیانوس هند و راه ترانزیت کالا از جنوب آسیا به آسیای مرکزی و اروپا از دیرباز در نظریات ژئوپلتیک اهمیت ویژه ای داشته به طوری که مورد توجه قدرت های زمان بوده است. با طرح دکترین انزواگرایی توسط مونروئه در سال 1823، آمریکا تا جنگ جهانی اول وارد تحولات بین المللی نگردید. با خروج ایالات متحده آمریکا از انزواگرایی و ورود به صحنه نظام بین الملل، این کشور نیز نه...

جنبش طالبان، جنبشی است متشکل از نیروهای مردم پشتون افغانستان که از لحاظ فکری، از خارج از مرزهای این کشور تغذیه می‏شود. تفکر مذهبی ـ سیاسی کنونی طالبان، ریشه در اندیشه‏های اسلامی شناخته شده در داخل جامعه افغانستان ندارد. تفکر رایج در جامعه افغانستان، تفکر اخوانی، لیبرالی و اصلاحی از نوع خردگرایانه آن است و بنیادگرایی افراطی نوع طالبانی، صرفاً در مناطق روستایی در حد انسجام نیافته، حضور داشته که به...

در دهه ی اخیر، کمبود منابع آب شیرین به یکی از مسائل بحران ساز جهانی تبدیل شده است. تعدادی از کشورهای جهان بخش گسترده ای از آب مورد نیاز خود را از رودخانه های مرزی اختلاف زا تأمین می کند. رودخانه هیرمند براساس کنوانسیونها و قراردادهای بین المللی رودی بین المللی است که در دو کشور ایران و افغانستان جاری است. رودخانه مرزی هیرمند متأثر از این امر تاکنون مذاکرات، قراردادها و حکمیت ها متفاوت و متعددی ...

ادبیات شفاهی کودکان یکی از قدیمی ترین بخش های فولکلور است که برای تربیت همه جانبه آن ها اهمیت مهم علمی و عملی دارد. در افغانستان، به خصوص در نواحی دوردست آن، هنوز هم کودکان از طریق آثار ادبی شفاهی مردمی با حوادث خوب یا زشت و با واقعیات مختلف زندگی آشنا می شوند. در روستاهای افغانستان کودکان از بزرگ سالان سرود و ترانه ها را می آموزند و هنگام بازی و تفریح زمزمه می کنند. لَلوی (لالایی) مادران یکی از...

نزدیک به سی درصد از جمعیت کشور افغانستان را شیعیان تشکیل می­دهند. مفهوم عدالت در اسلام و تأکید یافته­های مبتنی بر تجارب بشری بر مساوات و دادن نقش به کلیه مردمان یک سرزمین بیان­گر ضرورت مشارکت فراگیر ملت­ها در تمامی عرصه­ها به ویژه قدرت می­باشد. این نوشتار تلاش نموده با بررسی تاریخ سیاسی شیعیان در دوره معاصر به شناخت تهدیدهای درون و برون گروهی آن نیز دست یابد. به همین دلیل در تاریخ افغانستان با ...

پاکستان یکی از کشور هایی است که دغدغه های  سیاسی – امنیتی بسیار زیاد در سطح داخل منطقه و حتی  در سطح بین الملل دارد این کشور ها  در داخل با افراط گرایی مذهبی  و قومی مواجه است در سطح منطقه ای  با دو بحران افغانستان  و کشمیر دست به گریبان است   و در سطح بین الملل با فشار های ناشی از بهره مندی  این کشور  از سلاح های اتمی  و نیز ارتباط اسلامیت  های این کشور با القاعده روبرو است  در این مقاله مناقش...

افغانستان از نظر اجتماعی دارای بافت موزائیکی و متشکل از گروه‌های قومی ـ فرقه‌ای متعدد است. ماهیت سه‎گانه جمعیتی و سیاسی کشور افغانستان، همواره زمینه‎های بالقوه تنش و جدایی را در بردارد. تحولات داخلی افغانستان و ظهور طالبان و حضور کشورهای فرا منطقه ای در این کشور باعث شده تحولات افغانستان با منافع و ملاحظات ج.ا. ایران پیوند بخورد. بر این اساس هرگونه موفقیت یا شکست در پیشبرد روند دولت ـ ملت‌سازی ...

کشور افغانستان در ناحیه‌ای قرار دارد که می‌توان آن را به لحاظ سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و ژئوپلیتیکی در زیرمجموعه چند سیستم منطقه‌ای از جمله آسیای‌مرکزی، خاورمیانه و جنوب آسیا جای داد. هرچند اصلی‌ترین منطقه‌ای که افغانستان در زیر مجموعه آن قرار می‌گیرد آسیای‌مرکزی است. اما رقابت شدید میان هند و پاکستان باعث ورود کابل به معادلات منطقه‌ای آسیای‌جنوبی شده است. از سوی دیگ...

همجواری ایران با کشورهایی که اغلب آنان به دلیل منازعات داخلی و یا به واسطه بحرانهای منطقه ای و بین المللی دچار ناآرامی، کشمکش و یا جنگ بوده اند، باعث گردیده تا آثار و تبعات این دست تحولات، به طور ناخواسته به ایران نیز تسری یابد. یکی از ملموس ترین این تاثیرات اغلب نامطلوب، وقوع بحرانها و منازعات خشونت بار در کشورهای همسایه بوده که با ورود گاه و بیگاه موج پناهندگان گریخته از این دست بحرانها (به و...