خودشناسی کانون و قلب فلسفۀ باباافضل کاشانی و محور همۀ اندیشه‌ورزی‌های اوست. باباافضل خودشناسی را تنها توصیه‌ای برای سلوک عملی نمی‌داند ‌ـ چنان‌که پیشینیان او از حکیمان و عارفان و عالمان می‌گفتند ‌ـ بلکه جست‌وجوی علم نظری راستین را هم به آن وابسته می‌داند. وی معتقد است همۀ کسانی که از بیرونِ خود خواسته‌اند راه شناخت را آغاز کنند، به بیراهه رفته‌اند و بنابراین شناختشان معتبر نیست. وی نفس و عقل را ...

تحقیق پیش رو بر آنست تا خواننده را با وجهه ای از زندگی علی بن عثمان هجویری، شخصیت مشهور صوفی آشنا کند. نویسنده با اتخاذ رویکردی نو در صدد بررسی تاثیر اساتید و رهبران متعدد هجویری بر او طی مهاجرتهای طولانی اوست. بدین ترتیب در ادامه از تاثیرعمیق افرادی چون ابوالعباس شقانی،ابو احمد مظفر حمدان، ابوالقاسم کرکانی،امام ابوالقاسم قشیری و شیخ ابوالفضل محمد بن حسن ختلی بر دیدگاه هجویری نسبت به دین و دنیا...

حسن بن زاهد، مشهور به غریبِ کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعیدِ بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

حکومت به عنوان عالیترین نهاد جوامع بشری متناسب با اهدافی که می پذیرد، نقشی موثر در تمامی ابعاد زندگی انسان ها ایفا می کند. حکومت ها در جامعه نقش های گوناگونی چون نقش های رفاهی، تربیتی، میانجیگری و...را می پذیرد که مهم ترین آنها نقشی است که در تربیت، رشد و اعتلای انسان ها ایفا می کند. لذا ما در این پژوهش به بررسی و تحلیل نقش حکومت در رشد و اعتلای انسان ها از منظر اسلام می پردازیم تا دریابیم که ح...

هنر سفالگری ایران، از دیرباز به‌عنوان قدیمی‌ترین نمونۀ آثار تولیدی، مهم‌ترین شاخص‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری ایران را بازنمود ساخته است. در این میان، شیوۀ سفالگری زرین‌فام، نقطۀ اوج سفالگری اسلامی در ایران است. در اوج دوران تولید سفالینه‌های زرین‌فام در سدۀ هفتم هجری قمری، هنرمندان ایرانی به‌خصوص خاندان‌های صنعتگر و هنرمند مانند خاندان طاهر کاشانی، با توسعۀ روش‌های ساخت آثار زرین‌فام به چنان تو...

در دوران غیبت صغری، ابو‌سهل اسماعیل بن علی و ابو محمد حسن بن موسی نوبختی از مشهورترین متکلمان امامیه در بغداد بودند که نقش مهمی در انتقال میراث کلامی امامیه به متکلمانی چون شیخ مفید و سید مرتضی بر عهده داشته‌اند. از آن‌جا که اندیشه‌های امامیه در دوران شیخ مفید و سید مرتضی تفاوت‌هایی با آراء متکلمان عصر حضور همچون هشامین و مؤمن‌الطاق دارد و به نوعی به اندیشه‌های کلامی معتزله نزدیک‌تر شده برخی بر...

محمد علی امیر معزی - شیعه‌پژوه معاصر - در مقاله‌ای با عنوان «صفار قمی و بصائر الدرجات» به بررسی بعضی از جنبه‌های شخصیت محمد بن حسن صفّار - محدث شیعی سده سوم - و کتاب او بصائر الدرجات پرداخته است. بنا به ادعای او، پس از مرگ صفار برخی از بزرگان شیعه برخورد تردیدآمیزی با صفار داشته و مضامین کتابش را غلوآمیز دانسته‌اند. این دیدگاه از تغییر مفهوم عقل نزد علمای متأخر در مقایسه با علمای نخستین سرچشمه م...

بازشناسی مؤلفه‌های مهدی‌باوری پاره‌ای از زیدیان هم‌زمان با ظهور محمدعبدالله بن حسن مثنی ملقب به نفس زکیه (145 ـ 100) موضوع اصلی پژوهش پیش روست. در این مقال بررسی تحلیلی عناصر مهدی‌انگاری نفس زکیه پی گرفته شده است که از کارکردهای ویژه‌ای در قیام محمد و همچنین تبیین روند باور به مهدویت در میان زیدیه برخوردار است. به نظر می‌رسد مهدی‌باوری نفس زکیه از مؤلفه‌ها و شاخص‌هایی چون اهتمام به نام و نسب و ...