به دنبال وقوع شورش­ها و اعتراضات در خاورمیانه پس از 2011 نشانه­هایی از تحول و دگرگونی در سیاستگذاری امنیتی بازیگران منطقة خاورمیانه پدیدار شده است. سیاست امنیتی ایران که برایندی از نقش عوامل داخلی و خارجی است، به­سرعت تحت تأثیر تحولات مزبور قرار گرفت. در این ارتباط، پژوهش حاضر تلاش می­کند به واکاوی سیاستگذاری امنیتی ایران در دوران بعد از تحولات انقلابی خاورمیانه بپردازد و در این خصوص به بررسی ...

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو بازیگر محوری در خاورمیانه محسوب می شوند که نوع رویکردهای آنها در عرصه ی منطقه ای و کیفیت مناسبات آنها با یکدیگر نه تنها تأثیر مهمی بر منافع دو کشور دارد، بلکه بر شرایط، روندها و ثبات و امنیت منطقه ای در خاورمیانه نیز تأثیرگذار است. در واقع، درصورتی که این دو کشور بتوانند روابط و همکاری های خود را گسترش دهند و دیدگاه ها و سیاست های خود در سطح منطقه را به هم...

واقعه یازدهم سپتامبر و تحولات پس از آن، خاورمیانه را به نظام بین الملل مرتبط و اهمیت این منطقه را در توازن قدرت بین المللی افزایش داد. این امر باعث شده است آرایش نظامی ایالات متحده در منطقه پس از پایان جنگ سرد و به ویژه پس از یازدهم سپتامبر افزایش یابد. در این راستااهداف راهبردی و درازمدت آمریکا که به وسیله حضور سخت افزاری و هم از طریق اصلاحات اقتصادی، سیاسی و امنیتی طرح خاورمیانه بزرگ و با بهر...

چکیده منطقه خاورمیانه و زیرنظام آن یعنی منطقه خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای منحصر به فرد شناخته می‌شود که از یک سو به دلیل وجود منابع انرژی و از سوی دیگر به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت بین‌المللی است. تاریخ تحولات خاورمیانه در دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که ﺗﺄمین نظم، امنیت و ثبات، مهم‌ترین اولویت کشورهای این منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای بوده است. در نیم قرن ...

ناآرامی های خاورمیانه که در چند سال گذشته، فضای سیاسی و امنیتی منطقه را ملتهب ساخته است، به سربرآوردن و یا احیاء جریاناتی افراطی و تروریستی، دامن زده است که با ایدئولوژی ستیزه جو و مطلق گرای خود، ثبات و آرامش کشورهای درگیر چالش های سیاسی را به مخاطره افکنده است. افزون بر این، از آنجا که دگرگونی های سیاسی خاورمیانه منافع و امنیت بازیگران دولتی منطقه ای و فرامنطقه ای را درگیر می کند، فعالیت و سرن...

موردنظر باری بوزان و از طریق سیستم موازنه قوا، به عنوان یکی از کارآمدترین و مهم ترین انواع مکانیسم های سازماندهی نظم و امنیت منطقه ای می باشد. در این راستا، پرسشی که محور این پژوهش قرار می گیرد، به این صورت است که کارکرد و کاربست موازنه قوا در سازماندهی نظم و امنیت مجموعه های امنیتی منطقه ای چگونه می باشد و براساس مدل حاصله از چنین کارکردی، سیاست گذاری و سازماندهی نظم و امنیت مجموعه امنیتی خاور...

تحولات و دگرگونی‌های سیاسی مصر، تونس و لیبی پس از انقلاب‌های عربی و تغییر رژیم‌های استبدادی، موج تازه‌ای از به قدرت رسیدن اسلام‌گرایان نظیر اخوان‌المسلمین را به دنبال داشت. این تحول مهم سبب شکل‌گیری نظم سه‌قطبی منطقه‌ای در خاورمیانه بر مبنای نظم اسلام‌گرایی انقلابی، نظم اخوانی و نظم سلفی شد، اما مشکلات داخلی و کارشکنی‌های خارجی که اخوان‌المسلمین را از عرصه سیاسی قدرت در مصر خارج کرد، یکی از پای...

بیداری اسلامی با تغییر توازن قوای خاورمیانه و شمال آفریقا، سبب تغییر نقش قدرت های منطقه ای گردید؛ بنابراین، رقابت ژئوپلتیک ایران و ترکیه، بیش ازپیش اهمیت یافت. گفتنی است که به تونس و مصر به عنوان پیشروان تغییرات انقلابی، بیشتر توجه می شود. در این پژوهش، نقش ایران و ترکیه در رابطه با این دو کشور مقایسه شده است. سؤال مقاله این است که این دو دولت چه رویکردی در قبال افزایش امنیت ملی خود در ارتباط ب...

در پی تحول ساختار نظام بین الملل، به واسطة فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پرسش از روندهای اساسی ای که در دستور کار برنامه امنیت در سطح بین الملل قرار خواهد گرفت؛ مورد توجه بسیاری از تحلیلگران قرار می گیرد. نوشتار حاضر نیز با هدف ارایة پاسخی برای این سؤال نگارش یافته و نویسنده این فرضیه را مطرح می سازد که: برنامه امنیت نوین، دربردارنده دو دستور کار اصلی می باشد. دستور نخست ناظر بر محتوای برنامه قدر...

تحقیق حاضر در پی آن است که دکترین بوش و اقدامات ایالات متحده در مبارزه با تروریسم و تأثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را براساس چارچوب نظری، مکتب کپنهاگ مورد بررسی قرار دهد. پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، مبارزه با تروریسم به عنوان اصلی ترین راهبرد سیاست خارجی آمریکا و منطقه خاورمیانه به عنوان مهم ترین میدان عملیاتی این راهبرد انتخاب گردیدند. آمریکا در راستای این راهبرد، دکترین حمله پی...